Vísir - 28.05.1974, Qupperneq 2

2
Vísir. ÞriOjudagur 28. mai 1974.
visissm:
— Eruö þér fylgjandi eöa and-
vigur þvi, aö herinn fari af landi
brott á næstu tveim árum?
Kristinn Sigfússon, bóndi: —
Skiptir nokkru máli, hvort hann
er eöa fer? Mér sýnist vera i lagi,
þótt hann sé hérna áfram. Það er
heldur ekki hægt aö kalla þetta
her.
Örlygur Benediktsson, járn-
smiöur: — Ætli sé ekki bezt aö
losna viö hann og vera frjáls i
sinu landi. Þaö eru vist nógu
margir innlendir aöilar tilbúnir
til aö drottna yfir landinu, þó aö
viö séum ekki lika aö hafa er-
lenda aöila yfir okkur.
Eirikur Tryggvason, rnúrari: —
Ég hef ekki myndaö mér ákveöna
skoöun I þvi máli. Annars er ég
fylgjandi þjóðaratkvæöagreiöslu
um máliö. Ef slik kosning yröi
látin fara fram, mundi ég setjast
niöur og hugleiða máliö. En á
meðan ég fæ engu ráöið, lief ég
áhyggjur af öörum hlutum en
hersetunni....
Björn Þorláksson, framkvæmda-
stjóri: — Ég er eindregiö
fylgjandi aöild Islands aö NATO
og á móti þvi, að herinn hverfi úr
landinu. Varnir landsins mega
ekki bila.
Þorleifur Þór Jónsson, lands-
prófsnemi: — Á meðan þeir
borga nógu mikið, finnst mér
þeir eigi aö fá aö vera áfram i
landinu. Það er sjálfsagt aö hafa
gott af þeim. Þab skiptir vist ekki
svo miklu máli, hvort þeir eru
hér eöa ekki.
Jóhann Helgason, baövöröur: —
— Ég er fylgjandi aöild Islands
aö NATO, og á meöan við erum I
þeim samtökum, verðum við aö
láta þá um að ákveöa mikilvægi
herstöðvarinnar hér. Við verðum
aö leggja okkar af mörkum. Þaö
verður ekki bæði sleppt og haldiö.
Hins vegar hlýt ég — eins og
aörir landsmenn — aö fagna þvi.
ef svo friðvænlegt væri oröiö I
heiminum, aö herinn gæti farið af
landi brott.
107. skoðanakönnun Vísis: Eruð þér fylgjandi eða andvígur því,
að varnarliðið fari úr landi á nœstu tveim árum?
„Frekar óttast ég
„Finnlandiseringu""
„Þetta eru viðsjálir
timar. Ekki má fara óðs-
lega í þessu viðkvæma
máli." — „Hvaða vörn er
i liðinu? Og líka mætti
spyrja: „Hvaða /,trygg-
ing" er varnarleysi gegn
árás?" — //Ruglingurinn í
ríkisstjórninni og Alþingi
veldur þvi, að maður tek-
ur ekki afstöðu, heldur
biður einhvers, sem
maður veit ekki, hvað
er." —
hann fari, en duga tvö ár
til þess? Hvað eigum við
að gera við þessa skræl-
ingja?" — „Alltaf verið á
móti hernum. Álít, að
hann hafi verið svikinn
inn á okkur. Aldrei var
það mál lagt fyrir
Alþingi".
„Ég tel spurninguna
vitlaust orðaða. Þetta er
ekki varnarlið, heldur
hernámslið. Það ver
okkur ekki, ef tið árásar
Radarstöövarnar á Keflavikurflugvelli eru mikilvægar, hvort sem
menn vilja kalla þær eftirlitsstöövar eöa „njósnastöövar”. Jafnvel I til-
lögum rikisstjórnarinnar var gert ráö fyrir, aö þessi starfsemi yröi
áfram.
„Mér þykir ekki ástæða
til að láta herinn fara
núna. Samt er engin
ástæða til þess, að hann
verði hér til eilifðar." —
„Mér er alveg sama um
varnarliðið, en ég er viss
um, að það fer aldrei." —
„Brottför hersins mundi
skapa mjög mikið at-
vinnuleysi hjá því fólki,
sem hefur unnið á vell-
inum." — „Ég vil ekki, að
herinn fari, þvi að ég vil
ekki eiga á hættu að fá
eitthvað verra í staðinn."
„Mér er svo
nákvæmlega sama, hvort
það er eða fer. Það angr-
ar okkur ekkert á þessum
kjálka" (Suðurnesja-
maður). —„Ég er ekki
hræddur við að annar her
kæmi I staðinn. Frekar
óttast ég „Finnlandiser-
inguna"" (Að ísland yrði
í svipaðri stöðu og Finn-
land gagnvart Sovétríkj-
um). — „Vil frekar, að
kemur." — „Ég er and-
vigur brottför sem
stendur, en vil alls ekki,
að herinn verði um alla
framtið." — „Kannski
gæti herinn ekki gert
mikið, ef til kæmi. En við
ættum að reyna að hafa
eitthvað upp úr að lána
land undir herstöðina." —
„Herinn má ekki fara,
fyrr en við getum sjálfir
tekið við öllum rekstri á
Keflavíkurflugvelli." —
„Við eigum að vera í sem
nánustu samstarfi við
skyldar og tengdar þjóð-
ir."
Þetta eru nokkur dæmi um svör
fólks við spurningunni. „Eruð þér
fylgjandi eða andvigur þvi, að
varnarlið fari úr landi á tveimur
árum?” — Skoðanakönnunin var
gerð fyrir rúmum mánuði.
Rikisstjórnin hafði sameinazt
um tillögu á þá lund, að varnarlið
yrði á brott á svo sem tveimur ár-
um. Auk þess virtust tillögur
stjórnarinnar ekki vera neinir úr-
Niðurstöður skoðana-
könnunarinnar urðu þessar:
Fylgjandi brottfðr 69 eða 31,4%
Andvígir 115 eða 52,3%
Óákveðnir 36 eða 16,3%
Ef aðeins eru teknir þeir,
sem afstöðu tóku,
eru niðurstöðurnar þessar:
Fylgjandi brottför 37,5%
Andvígir 62,5%
slitakostir gagnvart Bandarikja-i
mönnum. Þjóðviljinn gaf i skyn,
að þetta væru úrslitakostir og
yrði varnarsamningnum sagt upp
og herinn rekinn, ef Bandarikja
menn gengju ekki að þessu. En þá
ruku þeir upp samdægurs,
Hannibal, Björn og Magnús Torfi,
og mótmæltu með yfirlýsingu, að
svona væri i pottinn búið. Þetta
væru aðeins tillögur stjórnarinn-
ar gagnvart Bandarikjamönnum,
og höfnuðu þeir þeim, yrði haldið
áfram að semja eitthvað likt þvi
og gerist i kjarasamningum, þar
sem launþegar setja fram kröfur
og semja svo um eitthvað minna.
Auðvitað er erfitt að vita,
hvernig málið fer og óvist um
meirihluta á Alþingi fyrir brottför
hersins. Þingkosningar verða
innan skamms og liklega verður
næsta stjórn eitthvað öðruvisi i
laginu en þessi. En okkur þótti
rétt að spyrja i þetta sinn um af-
stöðu almennings til hugmynd-
anna um brottför varnarliðsins á
næstu tveimur árum.
Hreinn meirihluti reyndist and-
vigur brottför þess á þessum
tima. Um 52% voru andvigir, um
31% fylgjandi og um 16%
óákveðnir.
Af þeim, sem tóku afstöðu, voru
62,5% andvigir brottför og 37,5%
fylgjandi brottför á tveimur ár-
um.
Spurningin um varnarliðið hef-
ur svo mjög verið i brennidepli
hér, alit frá þvi að það kom hér
fyrst á land, að Visir hefur talið
rökrétt að gera alls sex sinnum
könnun á afstöðu almennings til
málsins. Samanburður á niður-
stöðum þessara kannana, allt frá
september 1968, til þessa dags,
leiðir i ljós, að tiltölulega litlar
breytingar verða á viðhorfum
manna til málsins. Iðulega hefur
útkoman orðið nokkuð svipuð og
nú. 63:37, 67:33, 68:32 urðu úr-
slitin i könnununum 1968, 1971 og
1972. I könnun i júli 1970 var hins
vegar mjótt á munum. Þá voru
55% andvigir brottför og 45%
fylgjandi, af þeim sem tóku
afstöðu. 1 október siðastliðnum
munaði einnig tiltölulega litlu. Þá
voru rúmlega 56% andvigir brott-
för ,,á kjörtimabilinu” og tæplega
44% fylgjandi brottför á þeim
tima.
Spurningin hefur alla tið verið
orðuð nokkuð svipað. Spurt hefur
veriö, hvort varnarliðið ætti að
fara nú, á kjörtimabilinu, og nú
siöast á næstu tveimur árum.
Niöurstöður fyrri kannana
Vísis um varnarliöiö:
í september 1968:
Fylgjandi brottför 33%
Andvigir 57%
Óákveðnir 10%
Af þeim, sem afstöðu tóku:
Fylgjandi brottför 37%
Andvigir 63%^
1 júli 1970:
Fylgjandi brottför 33%
Andvigir 40%
Óákveðnir 27%
Af þeim, sem afstöðu tóku:
Fylgjandi brottför 45%
Andvigir 55%
í október 1971:
Fylgjandi brottför 26.5%
Andvigir 53,0%
Óákveðnir 20,5%
Af þeim, sem afstöðu tóku:
Fylgjandi brottför 33%
Andvigir 67%
I desember 1972:
Fylgjandi brottför 28%
Andvigir 60%
Óákveðnir 12%
Af þeim, sem afstöðu tóku:
Fylgjandi brottför 32%
Andvigir 68%
1 október 1973:
Fylgjandi brottför 38,2%
Andvigir 68%
1 október 1973:
Fylgjandi brottför 38,2%
Andvigir 49,1%
Óákveðnir 12,7%
Af þeim, sem afstöðu tóku:
Fylgjandi brottför 43,75%
Andvigir 56,25%
Við höfum talið, að gera mætti
ráð fyrir um 5% frávikum i sima-
könnunum, sem þessum, en það
breytir þvi ekki, að mjög veruleg-
ur meirihluti þeirra, sem taka af-
stöðu til spurningarinnar, eru
andvigir þvi, að liðið fari næstu
tvö árin.
Eins og alltaf hefur verið, eru
konur frekar andvigar brottför
varnarliðsins en karlar. Þó er nú
verulegur meirihluti karla einnig
andvigur brottför þess. Litill
munur er nú á viðhorfum úti á
landi og á höfuðborgarsvæðinu.
-HH.