Tíminn - 13.08.1966, Blaðsíða 3

LAUGARDAGUR 13. áffúst 1966
TÍMINN
3
Siaukin sala
BRIDGESTONE
sannar gæðin.
Veitir auki?
o>"vggi • aks^rl
BRIDGESTONE
ávallt tyrirMggiandi
GÖÐ blOMtlCTA —
VerTli*' oc vtWnf.'rSlr
Simi I? 9-84
Gúrnmíh^rf^inn h.í,
Brautarholti 8.
Vekur ekki lengur furðu, þótt
kona sé skipuð í prófessorstööu
sókna, sem á vegum háskólans
eru stundaSar, fylgist með
þeim og leiðbeini þeim, sem
við rannsóknimar fást.
— Eru margir af kennurum
háskólans í Utrecht konur?
—Ekki er kannski hægt ?ð
segja það. Af 25 kvenprólessor
um í Hollandi eru 9 í Utrecht
en t.d. í Amsterdam eru þær
12, svo að þó hópurinn sé ekki
ýkja fjölmennur, þá vekur það
ekki lengur neina furðu, að
kona sé skipuð í slíka stöðu.
— Hvernig er aðsókn stúlkna
að læknadeildinni hjá yður?
— Þær eru eitthvað fimmti
eða fjórði hluti nemenda skól-
ans.
— Er læknisfræði kannski
meðal þeirra háskóiagreina,
sem stúlkur sækja mest í Hol-
landi?
— Nei, fjarri fer því. Þær
sækja miklu meira lista. og
bókmenntadeildir og tungu-
mál.
— Er nokkuð því til fyrir-
stöðu lengur, að konur komist
í æðstu stöður við háskóla og
aðrar menntastofnanir?
— Svo framarlega sem þær
eru hæfar til starfsins, þá eru
þær aldrei sniðgengnar við
stöðuveitingar, þar sem ég
til þekki. Annað mál er svo
það, að sennilega er erfið
ara Jijá okkur fyrir konu að
halda áfrarn sjálfstæðu starfi
eftir að hún giftist. heldur en
t.d. í Frakklandi eða Banda-
ríkjunHm. Hjá okkur er fjöl
skyldutífið þungt á metunum
og fram til þess hefur það ver-
ið talið nauðsynlegt, að konan
væri hinn fasti miðdepill heim
ilisins og væri alltaf heima,- Þó
er skilningur að aukast á því,
að það eitt tryggi ekki gott fjö]
skyldulíf, samband hjóna og
foreldra og barna innbyrðis
skiptir meiru máli en það, hve
marga klukkutíma þau séu sam
an á heimilinu. Sá hugsunar-
háttur mun þó vera ríkjandi í
stórum hópum, t.d. meðal
verkamanna, að barátta þeirra
fyrir bættum kjörum hafi með-
al annars verið háð úl þess, að
tekjur heimilisföður nægðu
svo að konan þyrfti ekki að
vinna utan heimilis.
Of margir kvenstúdentar telja
sjálfsagt og eðlilegt að gleyma
menntun sinni, þegar þær gift
ast, og er það illa farið. Öll-
um er heimill aðgangur
að menntaskólum og
háskólum, en þetta eru dýrar
stofnanir og þjóðinni er nauð-
synlegt, að menntunin nýtist
vel. Æ fleiri halda áfram til
háskólanáms. t.d. hefur lækna
nemum fjölgað svo, að okkur
finnst, að kennslan sé ekki eins
góð og hún ætti að vera vegna
þrengslanna í skólunum.
Menntamálaráðherra hefur
skipað háskólakennara i nefnd
til að gera tillögur um úrbætur
og segja til um, hvað hver há-
skóli getur tekið á móti mörg-
um nemendum. Síðan geta
menn sótt um vist i ákv.eðnum
skóla. en nefna svo annan til
vara ef þar skyldi frekar vera
rými. Ráðherra lagði frarn
frumvarp um það, að aðgang-
ur að læknadeildum vrði tak-
markaður til bráðabirgða með
því, að nemar yrðu að taka inn
tökupróf, þar til búið væri að
reisa fleiri háskóla Um þetta
ákvæði urðu miklar deilur og
að lokum var það fellt með
þeim rökum, að þetta væru
hömlur á frelsi manna til að
velja sér námsefni. En grund-
vallarmeinið er það, að of seint
er ráðizt i að stofna nýja skóla.
— Eru engar takma_.canir á
því, hve lengi menn geta þreytt
læknisfræðinám til prófs?
— Það hefur einnig komið
fram lagafrumvarp um það að
takmarka, hve oft menn gætu
reynt við próf, en það var iika
fellt, svo að prófessorar hafa
aðeins leyfi til að ráðlegg.ja
þeim, sem virðast miður hæfir
til námsins, að hætta því. en
það er ekki hægt að neita
mönnum um að þreyta próf
eins oft og þeir sjálfir vilja.
En þessu verðum við að Dreyla
fljótlega. Það verður að koma
í veg fyrir, að þeir, sem óliæf
ir eru, eyði tíma sínum fcil ónvt
is og kosti ríkið stóríé.
— Greiða menn kennslugjald
í læknadeildum?
— Já, en það er hverfandi
miðað við það, hvað kennslan
kostar. Nú fá 35% stúdentanna
námslán eða styrki, en aður
fyrr var það mjög sjaldgæft,
að veittir væru nokkrir styrkir
svo foreldrar urðu að kosta
börn sín að öllu leyti. En þeg-
ar kostnaðarhlið læknisíræöi-
kennslunnar er rædd, Dá rná
auðvitað ekki gleyma því, að í
læknadeildunum fara einnig
fram margs konar vísindarann-
sóknir, auk þess sem haskóla-
sjúkrahúsin veita almenningi
fullkomnustu læknisþjónustu,
sem völ er á. Háskólasjúkra-
húsin eru að vísu flest i gamal-
dags húsnæði, svo að hjúkrunar
aðstaða er ekki eins skemmti-
er feiknalegur skortur á tann-
læknum hjá okkur.
— Mér er kunnugt um, að
Hollendingar standa mjög fram
arlega í mörgu, sem lýtur að
meðhöndlun vangefins fóiks.
Fara ekki fram líffræðilegar
rannsóknir á orsökum fávita-
háttar?
— í geðlækningum eru miki
ar og merkar rannsóknir gerð-
ar nú á dögum og þær rann-
sóknir ná þá um leið til fávita-
háttar. En segja má. að rann
sóknir á vefjum heiia og
tauga séu á byrjunarstigi enn.
Mjög mikilvægar rannsóknir
fara nú fram á áhrifum iyfja á
sálræna sjúkdóma og tengslin
á milli andlegra sjúkdóma og
hvata (enzyme) eru alveg nýtt
rannsóknarsvið, þar sem rnargt
merkilegt á vafalaust eftír að
koma í Ijós.
— Er ekki iífeðlisfræðin
heillandi viðfangsefni?
— Jú, hún er afar spennandi.
Meðal þess forvitnílegasta er
það, sem hinar nýju rannsókn-
ir í erfðafræði leiða í ljós. Við
erum smátt og smátt að skilja
betur, hvernig erfðirnar móta
einstaklinginn. Merkar nýjung
ar á þessum sviðum eru sífellt
að koma fram og þaö er afar
erfitt að fylgjast nægilega vrl
>neð. En það er gott við kennsl
ma að hún knýr mann tii að
íylgjast með á sínu svið! eflir
beztu getu. Hver og einn verð-
ur þó að takmarka sig verulaga
annars væri leikur að ferðast á
milli ráðstefna og hlusta á vis-
indamennina árið um kring,
en þá yrði lítið úr eigin starfi
Framhald á bls. 12.
3 hraðar, tónn svo af ber
Elizabeth Steyn Parvé.
Tímamynd Bj. Bj.
leg og á nýtízkulegri sjúkra-
húsum, en þar kemur á móti.
að hinar vísindalegu sjúk-dóina
rannsóknir eru fulkomnastar
þar. Áður en sjúkratryggingar
komu til sögunnar, þá var mik
il ásókn í að komast á haskóla-
sjúkrahús. en nú. þegar menn
geta valið á milli sjúkrahúsa
að vild, er erfitt að fá nóga
sjúklinga inn á vissar diiidir
háskólasjúkrahúsanna. t.d. á
fæðingardeildirnar. svo að stúd
entarnir fái nægilega æfingu
— Hvað er læknisfræðin
langt nám i Holland’?
— Almenn læknisfræði tek-
ur sjö ár. en það er nauðsyn-
legt að fara að breyts til, svo
að því megi ljúka á sex árum,
áður en farið er í sérfræði-
greinar. Já, við eruni önnum
kafin við athuganir A. hvernig
endurskipuleggja niegi námið.
Segja má, að þær megir.reglur,
sem gilda í fyrirkomulaginu
hafi lítið breytzt siðustu ö]d,
og þannig má það ekki lengur
ganga. En það er erfitt að
halda uppi nægilega góðri
kennslu í yfirfullum sltclum og
eiga samtímis að leggja á ráð
um endurskipun á kennsiunni.
— Er skortur á læknum í
Hollandi?
— Svo djúpt vil ég ekki taka
í árinni, en æskilegt væri, að
stéttinni fjölgaði um eir.s og
20 hundraðshluta. Hins vegar
Auglýsið i HMANUM
Fyrsti varaforseti Alþjóða-
sambands háskólakvenna er
ungleg kona, dáútið rauðbirk-
in, brúnamikil, nn sviplétt þð.
Hún er HolltmrUrgUi', háskóla-
kennari í lífeðlisfræði og heit
ir Elizabeth Steyn Parvé.
— Hvert er aðalstarf yðar,
prófessor?
— Eg kenni lifeðrisfræði'við
læknadeild háskólans i Ut-
recht.
— Og hafið þér lengi liaft
það embætti með höndúm?
— Nei, ég varð prófesor fyr-
ir fjórum árum, en við haskól-
ann í Utrecht hef ég starfað
frá árinu 1948, bæði við vís-
indarannsóknir og önnur störf.
— Er það eingöngu kennsla,
sem þér fáizt við?
— Nei, auk þess að kenna
læknanemum tek ég þátt í
skipulagningu vísindarann-
Spilari og FM-útvarp
AIR PRINCE 1013
Langdrægt m bátabylgju
Radióbúðin
Klapparstig 26, simi 19800