Vísir - 15.12.1975, Síða 1

r
FYRRUM RITSTJÓRAR VÍSIS
Einar Gunnarsson var stofnandi
Vísis, og fyrsti ritstjórinn. Starfs-
ferill hans á Visi var frá 14. des-
ember 1910 fram i byrjun septem-
ber 1914. Þá seldi hann blaðið.
Páll Steingrlmsson tók við af
Jakobi Möller. Páll var ritstjóri
til 31. marz 1938. Meðan Páll var
ritstjóri, var Visir þrlvegis
stækkaður.
Gunnar Sigurðsson keypti Visi.og
var ritstjóri og eigandi I rúmt
hálft ár, eða fram til mailoka
1915. Þá seldi Gúnnar Visi hluta-
félagi sem var sérstaklega stofn-
að til útgáfu blaðsins.
Kristján Guölaugsson varð rit-
stjóri 1. april 1938, og gegndi þvi
starfi til 13. janúar 1953. 1 rit-
stjórnartlð hans rétti Visir mikið
við f járhagslega.
Jakob Möllervarð ritstjóri 1. júli
1915, og gegndi starfinu til 7. júni
1924. Meðan hann var ritstjóri var
hann m.a. kosinn á þing.
Jónas Kristjánsson tók við af
Gunnari 1. sept. 1966, og starfaði
við Vísi fram f byrjun ágústmán-
aðar á þessu ári. Jónas átti
stærstan þátt i að móta Visi i nú-
verandi form.
Hjörtur Hjartarson var ekki rit-
stjóri við Visi nema i hálfan mán-
uð. Hann tók við af Gunnari Sig-
urðssyni 1. april 1915, en lést 15
dögum siðar.
Hersteinn Pálsson sonur Páls
Steingrímssonar, hafði verið að-
stoðarritstjóri hjá Kristjáni.
Hann tók við þegar Kristján
hætti, og gegndi stöðu ritstjóra
allt framl mai 1963.
Andrés Björnsson tók við rit-
stjórn Visis eftir lát Hjartar
Hjartarsonar. Andrés stóð stutt
við, eða fram til 1. júli sama ár.
Gunnar G. Schram varð ritstjóri
við hlið Hersteins 1961. Eftir að
Hersteinn hætti gegndi Gunnar
stöðu ritstjóra til 1. september
1966.
y
Visir leitaði til þeirra fjögurra fyrrverandi ritstjóra
Visis, sem nú eru á lifi og bað þá að segja nokkur
orð i tilefni 65 ára afmælis blaðsins. Tveir þeirra,
Gunnar G. Schram og Kristján Guðlaugsson urðu
við þessari beiðni, en þeir Jónas Kristjánsson og
Hersteinn Pálsson gátu ekki svarað vegna anna.
„Starfstiminn var langur,
en hvíldartími stuttur"
Kristján Guðlaugsson var rit-
stjóri Visis I nær 16 ár, eða frá
1938 til 1953. Kristján er nú
stjórnarformaður Loftleiöa.
Hann sagöi þetta:
,,Er ég gerðist ritstjóri VIsis
var hag blaðsins svo illa komið að
ekki var þvf spáð langra lifdaga.
Nokkrar tilraunir höfðu verið
gerðar i þvl augnamiði að rétta
við hag blaðsins fjárhagslega, en
höfðu lítinn sem engan árangur
borið. Skuldir voru miklar, skrif-
stofa engin og önnur vinnuskil-
yrði eftir því.
Starfsmenn við ritstjórn blaðs-
ins voru Hersteinn Pálsson, siðar
ritstjóri og Axel Thorsteinson rit-
höfundur, sem jafnframt hafði
önnur störf með höndum. Tvö
herbergi fengust leigð fyrir rit-
stjórnina að Hverfisgötu 12 og
þangað var afgreiðsla blaðsins
flutt I viðbyggingu tengdri húsi
Félagsprentsmiðjunnar, sem
annaðist prentun blaðsins.
Starfstimi var langur en
hvlldartími stuttur lengst af, en
smátt og smátt tókst þó að bæta
starfræksluna með batnandi
fjárhag. Skuldir blaðsins voru að
fullu greiddar á fyrstu tveimur
árunum og úr þvi var blaðið rekið
með hagnaði.
Aðstaða við blaðið var að ýmsu
leyti erfið og oft þurfti að sigla
milli skers og báru. Tókst þó að
móta sjálfstæða og frjálslynda
stefnu blaðsins, sem var misjafn-
lega séð eins og gengur. Taldi ég
starfsöryggi ekki mikið við blaðið
og rak þvl jafnframt málflutning,
semkom I góðar þarfir. Að lokum
óska ég Visis svo velfarnaðar.”
A nýsköpunartíma
GUnnar G. Schram, prófessor
sagði þetta:
„Dagblað er spegill timans.
Það varðveitir augnablikið, sem
aldrei kemur aftur. Það er
sjónarsvið sögunnar I mótun og,
ef vel tekst til, dýrmæt heimild
um mannlíf og menningu áranna
sem eitt sinn voru.
A þessum timamótum I sögu
elztadagblaðs landsins er um það
spurt hvað hæst beri, þegar litið
er um öxl. Ég á auðvelt með að
svara þeirri spurningu. Það eru
fyrstu árin af þeim fimm, sem ég
gegndi störfum sem ritstjóri VIs-
is. Þau voru timi mikilla breyt-
inga og atburða i sögu blaðsins.
Skömmu eftir að ég tók við rit-
stjórastarfi var ákveðið að
stækka blaðið um helming og
breyta efni þess og útliti i sam-
ræmi við kröfur nýs tíma. Nýir
blaðamenn voru ráðnir og ýmsir
þjóðkunnir menn fengnir til náins
samstarfs við ritstjórnina, sem
skrifuðu að staðaldri greinar i
blaðið.
Jafnframt þessu réðst útgáfu-
stjórn VIsis i það stórvirki að
koma I fyrsta sinn upp eigin
prentsmiðju. Þessar fram-
kvæmdir áttu sér allar stað á
tiltölulega skömmum tima og
höfðu vitanlega verulegar
fjárhagsbyrðar I för með sér fyrir
blaðið. Róðurinn var því þungur
um hrfð. Og við bættist stofnun
nýs slðdegisblaðs, sem höfðaði til
sama lesendahóps og Visir — rétt
eins og nú gerist.
En árangur þessara fram-
kvæmda lét ekki á sér standa.
Svar lesenda var meir en tvöföld-
un upplags blaðsins á skömmum
tima, og greinilegra gat það
varla verið. Minnisstæðastur er
mér frá þessum tima einstakur
dugnaður og ósérhlifni blaða-
mannanna og annars starfsliðs,
sem að þessum verkum stóðu.
öllum var þeim ljóst að til nokk-
urs var að vinna. Dagblað stekk-
ur ekki fyrirhafnarlaust út úr
prentvélinni i fang lesenda sinna,
allra slst dagblað, sem ekki vill
láta sér nægja að reka lestina.
Enn er að finna i hópi blaða-
manna og annars starfsliðs Visis
suma þeirra, sem þátt tóku i
þessum nýsköpunartima. Aðrir
yrkja sinn garð á grannbýlunum,
eins og gengur. En jafnvel I aug-
um þeirra, sem að mestu hafa
siðar horfið frá bláðamennsku, ér
hún stöðugt gædd undarlegum
töfrablæ, sem tekur hugann fang-
inn. Það var slikur blær, sterkur
og litríkur, sem hvildi yfir þessari
tið.
A Visi I dag sjást engin elli-
mörk. Þvert á móti hefur vöxtur
hans og viðgangur aukist jafnt og
þétt á undanförnum árum. Hann
heldur sinu striki sem óháð þjóð-
málablað og lifandi frétta-
flytjandi.
Það er afmælisósk min að Visir
megi um ókomin ár jafnan vera
vandað blað og viðsýnt. hluti af
þvi óskýranlega fyrirbæri, sem
nefnt er samviska þjóðarinnar.”