Vísir - 15.12.1975, Qupperneq 4

20
A% .. .
rK‘"‘:
SAGA VÍSIS
— Kunningjar Einars og vinir
ollu honum eiginlega mestu erfið-
leikunum við stofnun A'isis. Þeir
löttu hann mjög til Utgáfunnar og
reyndu i lengstu lög að telja hon-
um hughvarf. Þeir sögðu að dag-
blaðaútgáfa hefði verið reynd til
þrautari Reykjavik, en alltaf gef-
istilla ogfrá upphafi verið dauða-
dæmd.
En Einar leit björtum augum á
málið, fannst Reykjavik vera
nógu stór orðin til þess að bera
dagblað, enda væri að þvi svo
sjálfsagður menningarauki, að
annað kæmi i raun réttri ekki til
greina.
Þetta sagði Margrét Hjartar-
dóttir Lindal, ekkja Einars Gunn-
arssonar, stofnanda Visis, i við-
tali árið 1950, þegar Visir varð 40
ára.
Þegar Einar Gunnarsson
áræddi 14. desember árið 1910 að
fara að gefa út „visi að dagblaði”
var ibiiatala Reykjavikur 11.500
manns.
Visir kom út sex sinnum fyrir
jólin 1910, en sfðan varð hlé á út-
komunni þar til 14. febrúar, að
blaðið fór að koma út á hverjum
virkum degi, og hefur gert það
uppfrá þvi. Visir er þvi elsta dag-
blaðið á Islandi.
Visir óháð blað
frá upphafi
Þegar i upphafi ákvað Einar
Gunnarsson að Visir skyldi verða
óháð blað. Hann stefndi að þvi að
fá auglýsingar i blaöið, og byrjaði
fyrstur að selja smáauglýsingar
vægu verði. Engar forystugreinar
voru skrifaðar i Visi, en sagt frá
deilumálum þannig að sjónarmið
beggja aðila fengu að komast að.
Visir hefur löngum skrifað um
iþröttir. Strax i 10. tölublaði hóf-
ust skrif um þær, þótt iþróttalif
væri kannski ekki jafn fjölbreyti-
legt og nú.
Visir kostaði fyrst 3 aura ein-
takið.og fengu sölubörneinn eyri.
Verðið hélst óbreytt i langan
tima, þótt blaðið stækkaði.
Snemma fékk Visir orð á sig sem
gott auglýsingablað.
Vegna mikils dreifingarkostn-
aðar lit á land hóf Einar vikuút-
gáfu af Visi. Blaðið hét Vikan. En
vegna lélegra greiðsluskila kom
blaðið ekki út nema i hálft ár.
Fjórfalt stærra
eftir þrjú ár
Þremur árum eftir stofnun Vis-
is hafði blaðið stækkað fjórfalt.
Þá var kominn keppinautur,
Morgunblaðið, sem stofnað var
1913.
Eftir Utgáfu 1144 tölublaða
Visfs, árið 1914, tilkynnti Einar að
hann hefði af heilsufarsástæðum
selt Visi, og léti af ritstjórn.
Gunnar Sigurðsson frá Selalæk
keypti blaðið, og varð ritstjóri
þess. Gunnar átti blaðið ekki
nema i eitt ár. Þá seldi hann það,
og télt áfram laganámi sem hann
hafði horfið frá. Hlutafélag var
stofnað um útgáfu Visis.
Hjörtur Hjartarson og Andrés
Bjömsson tóku næst við ritstjórn
Visis. Þeirra ritstjórnartið var
ekki nema nokkrir mánuðir. Þá
tók Jakob Möller við sem rit-
stjóri, 1. júli 1915. Þremur árum
siðarkeypti Jakob Visi af hlutafé-
lagi þvi sem átti hann.
Deildi óspart á
landsstjórnina
Með Jakobi fóru forystugreinar
að birtast i Visi, og blaðið skipti
sér æ meira af landsmálum og
bæjarmálum. Jakob deildi óspart
á landsstjórnina. Hann tók virkan
þátt i stjórnmálum, og var kosinn
á þing. En Visir hélt áfram að
vera hlutlaus i fréttaflutningi, og
öll sjónarmið fengu að koma
fram.
Eftir 9 ára ritstjórn hætti
Jakob,en við tók Páll Steingrims-
son. Jakob hélt þóáfram að skrifa
mikið I Visi.
Páll var ritstjóri i 14 ár. Undir
forystu hansstækkaði Visir, fyrst
um þriðjung árið 1925, og aftur
1929. Þá kostaði blaðið 1,25 kr. f á-
skrift á mánuði, og 10 aura i
lausasölu. Auglýsingar þöktu
helming blaðsins.
Frá 1. febrúar 1936 var gefið út
Sunnudagsblað Visis. Það var lit-
prentað, 4 siður, og kom út til árs-
loka 1942.
Stórt blað þrátt
fyrir krepputima
1934 stækkaði blaðið enn. Siðu-
stærð var þá allt önnur en nú, eða
u.þ.b. tvöfalt stærri. Landsmála-
greinum fjölgaði i blaðinu, og
auglýsingamagnið hélst, þrátt
fyrir mikla erfiðleikatima i þjóð-
félaginu.
Mikið vinnuálag var á starfsliði
Visis, sem reyndar var ekki fjöl-
mennt. Unnið var fram á öll
kvöld, og yfirleitt lika á sunnu-
dögum.
Páll Steingrimsson lét af störf-
um árið 1938. Þá tók við Kristján
Guðlaugsson lögfræðingur. Upp-
haflega ætlaði hann ekki að vera
lengi hjá Visi. En hann hætti ekki
fyrr en 16 árum sfðar. Kristján
kom þvi i verk að gera Visi nú-
timalegri, og undir hans stjórn
fór fjárhagurinn batnandi.
Visir hefur alltaf verið sið-
degisblað, og aðalfréttir dagsins
þvi unnar að morgninum. í þá
daga var fréttaöflun mun erfiðari
en nú, þvi opinberar skrifstofur
opnuðu yfirleitt ekki fyrr en kl. 10
eða seinna.
Striðið blöðunum
til framdráttar
1 siðari heimsstyrjöldinni jókst
fréttaáhugi mikið, og voru það
uppgangstimar fyrir dagblöðin.
Stórir hópar söfnuðust oft fyrir
framan afgreiðslu Visis, og biðu
ef(ir að blaðið kæmi úr prentun.^
Hersteinn Pálsson réðst tií
Visis sem aðstoðarritstjóri árið
1942. Þegar Kristján Guðlaugsson
lét af störfum 1953, varð Her-
steinn ritstjóri, og gegndi hann
þvi starfi til ársins 1963. Hann
starfaði þvi við ritstjórn Visis
samtals i 27 ár, þar af 21 ár sem
ritst jóri.
Visir skipti oft um aðsetur. Oft-
ast var reynt að hafa ritstjórn og
prentsmiðju i sama hiísi.
Arið 1961 var Gunnar G.
Schram ráðinn ritstjóri við Visi.
Hann og Hersteinn voru þvi báðir
ritstjórar. Stóð svo þar til 1963, að
Hersteinn lét af störfum.
Endurbæturnar
dýrkeyptar.
1961 var ráðist f gagngerar end-
urbætur á VIsi. Skipt var um
prentsmiðju, fleiri starfsmenn
voru ráðnir, og upplagið aukið i
vel yfir tiu þúsund eintök. Rit-
stjórnin fluttist i nýtt húsnæði, að
Laugavegi 178, og þar var einnig
setning og umbrot.
Þetta varð þungur fjárhagsleg-
ur biti fyrir Visi, útgjöldin voru
miklu meiri en innkoman. Blaðið
átti i þessum fjárhagsöröugleik-
um I nokkur ár. Um miðjan sjötta
áratuginn yfirtók Reykjaprent hf.
útgáfu Visis. Upp úr þvi fór
ástandið að batna.
Arið 1967 lét Gunnar G. Schram
af störfum, og Jónas Kristjánsson
tók við ritstjórn. Hann hafði þá
verið fréttastjóri um nokkurt
skeið við blaðið. Jónas starfaði
við Visi óslitið þar til i sumar, að
hann fór af blaðinu, og stofnaði
nýtt dagblað.
Jónas og Jón Birgir Pétursson
fréttastjóri áttu einna mestan
þátt i að móta Visi i núverandi
horf.
1971 stofnuðu fjögur dagblöð
offsetprentsmiðjuna Blaðaprent,
og var Visir þeirra á meðal. Sala
á blaðinu jókst mjög eftir það.
Hefur Visir siðan verið annað
stærsta dagblað á landinu.
(—ÖH, byggt mikið til á bók Axels
Thorsteinssonar, óx viður af
vfsi.)
RITSTJÓRN VÍSIS í DAG
,m\ i 1 ; Á '1 h
^, ,s>,
Á
Þetta er ritstjórn Visis, eins og
hún er skipuð i dag. Við hring-
borðið, eða „pottinn”, eins og þaö
er nefnt i daglegu tali, eru haldnir
tveir fundir daglega. Annar hefst
klukkan 7.30 að morgni, og er þá
skipulögð fréttaöflun fyrir blaðið
sem á að koma út sama dag. Hinn
fundurinn er haldinn kl. 10.30 og
þá er innblaðs- og fréttaefni
næsta dags rætt, og vinnslu þess
skipt niður á blaðamenn.
Myndin: T.v. sér I hnakkana á
Einári K. Guðfinnssyni blaða-
manni, t.v. við hann situr Emilia
Baldursdóttir blaðamaður, Valg-
arður Sigurðsson blaðamaður,
Ólafur Hauksson blaðamaður,
Edda Andrésdóttir blaðamaður,
Óli Tyries blaðamaður, Bragi
Guðmúndssón ljósmyndari, Þor-
steinn Pálsson ritstjóri, Þórarinn
J. Magnússon útlitsteiknari, Arni
Gunnarsson ritstjóri frétta og
Amór Ragnarsson útlitsteiknari.
Standandi eru f.v. Kjartan L.
Pálsson blaðamaður, Björn
Blöndal blaðamaður og Guö-
mundur Pétursson, fréttastjóri
erlendra frétta. A myndina vant-
ar að sjálfsögðu þann sem tók
hana, James H. Pope ljósmynd-
ara, eða Jim, eins og hann nefnist
i daglegu tali.
Mánudagur 15. desember 1975. iTTISIR
Hús úr húsi í 65 úr
Visir hefur verið til húsa á mörgum stöðum í
Reykjavik. Mörg þessara húsa eru löngu horf-
in. En til gamans birtum við hér myndir af
nokkrum þeirra húsa sem Visir hefur verið i.
Um nokkurt skeið voru ritstjórnarskrifstofur og afgreiðsla VIsis
I þessu húsi, sem er númer 3 við Ingólfsstræti. Blaðið var þá
prentað I Félagsprentsmiðjunni, nokkrum tugum metra norðar
en þar var ritstjórn blaðsins um iangt árabil.
Frá Ingólfsstræti 3 fluttist Visir upp á Laugaveg 27, og var þar I
nokkur ár, þar til 1961, að blaðið fór á Laugaveg 178.
Laugavegur 178 — þangað flutt-
ist öll starfsemi blaðsins, nema
prentun. Ritstjórn, og setning
var allt á sömu hæðinni, en
tiibúnar siöurnar voru fluttar
strax að loknu umbroti i Prent-
smiðjuna Eddu, þar sem blaðið
var prentað.
Siðumúli 14 — hér er Visir
til húsa nú, svo og Biaöaprent.
Eftir að Visir fór í offsetprent-
un, hefur ritstjórn og prent-
smiðja verið i sama húsi.
Ljósm.: BG.
Þá œtlaði allt
um koll að keyra
Engin framhaldssaga erbirti
Vfsi nú. En þegar blaðið fór af
stað fyrir 65 árum ákvað rit-
stjórinn Einar Gunnarsson að i
biaðinu skyldi alltaf vera
fra mhaldssaga.
Ekkja Einars, Margrét
Hjartardóttir Lindal, segir svo
um framhaldssögurnar i viötali
árið 1950:
„Fólkið, einkum kvenfólkið
var alltaf geysilega reitt, ef
söguna vantaði. Þá ætlaði allt
um koll að keyra og vitlaust að
verða. Ég man sérstaklega
eftir þessu i sambandi við
Cymbelinu fögru, sem
Guðmundur skáld þýddi. En
sjálfur var hann þá vestur á
ísafirði, og sendi handritið
jafnóðum suður. En það gat
komið fyrir að vestanpóstinum
seinkaði af ýmsum ástæðum, og
þar af leiðandi kom sagan ekki
ævinlega i blaðinu. En þá
dagana dundu á okkur
skammir, hótanir og uppsagnir
og fleira I svipuðum dúr”.
-ÓH.