Lesbók Morgunblaðsins - 29.07.1928, Blaðsíða 5
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
237
Þ ý ð i n g a r.
Upprnnl jarðlífsins.
Eru fyrstu lífverur jarðarinnar
komnar frá Venus?
0 r I ö g.
Hamingjhsamt er trjeð, sem böl og sorgir ei bifa,
en betra á steinninn þó í dauðans óminnishyl;
því; ógæfusterk er höndin, og þrautin er þ.yngst að lifa,
ei þjáning er nokkur meiri en sú að finna til.
Að vera og ekkert þekkjat en stefna í blindni út í bláinn,
að berjast við söknuð hins liðna og óttast komandi tíð;
að vita ]>að eitt með vissu að verða á morgun dáinn, —
og vonlaus að draga fram lífið í myrkrinu ár og síð! —
í liringiðu hikandi vissu, hverfulla vona og efa;
í hyldýpi holdsins fýsna, sem heillandi samvisku þjá,
— þar bíður voru dauðinu hljóður, bíður með knýttan hnefa, —
böðullinn, vomurinn sterki úr gröfúnum kallar oss á.
(R. Dario: Lo fatal).
Háttrcen geðhrif.
Ó þjer, sem líka næturinnar hjarta heyrðuð slá
og hlustuðuð í andvökunnar þráa rökkurtómi,
ef hurð var skelt, ef klukkan sló, ef keyrðu vagnar hjá,
.ef kvað í eyrum bergmál þýtt af fjarrum söngvahljómi. . . .
. . ..Þau augnablik, er dularfulla dimma þögnin vefur,
er dauða lífga, gleymda kalla fram í huga manns;
þau augnablikin draumasæl,' er allur heimur sefur, —
— þið óð minn lesið, þrunginn sorg og harmi brautíngjans!
Því kvæðin eru bikar minn, er beiskju sálar geymir
og bernskuminning, óhamingju, dimmuþrungin tár;
'og hugans löngun sjúka, er sælublómstur dreymir,
og sorgir hjartans þreytta — eftir freistinganna ár;
og eftir sjá: að liafa ekki orðið meiri, betri
og ef til vill að liafa grafið ])undið mitt í jörð;
— og hugsun þá: að æfi mín er líkust sólarsetri
í sortahríð, en nóttin að baki heldur vörð.
Minn kaleikur er barmafullur; nóttin niðasvarta
næðiskaldan huliðsmöttul veröld færir í. —
Mjer finst að bergmál klökt og milt frá heimsins stóra hjarta
mitt hjarta eigið snerti og fargi Ijetti af því.
(R. Dario: Nocturno.)
Sænski vísindamaðurinn Svante
Arrhenius kom fyrstur manna
fram með þá kenningu, að örsmáar
lífverur dreifðust um himingeim-
ir.n milli hnattanna.
Einn af herisveinum Svante
Árrheniusar, dr. B. L. Clarke, sem
er frægur efnafræðingur, hefir
mikinn áhuga fyrir því, að þessi
kenning Arrheniusar verði rann-
,ökuð.
Kenningin um útbreiðslu lífsins
milli himinhnattanna, er í stuttu
niáli á þessa leið:
Fyrstu lífverur jarðarinnar hafa
verið gerlav, sem komið liafa
hingað frá Venus. Þær hafa verið
meðal þeirra gerla, er ])rífast í
heitu loftslagi og ]>ola 100° hita.
Arrhenius álítur að loftslagið á
Venus og lífsskilyrði sjeu áþekk
skilyrðum þeim, er voru hjer á
jörðinni fyrir miljónum ára, um
það leyti, sem fyrstu lífverumar
lifðu á hnetti vorum.
Ennþá koma smáverur þessar —
gerlarnir — frá Venus og til
jarðarinnar. Ef þær hitta hjer á
kalda veðráttu þá deyja þær iit;
en er þær koma í heitt loftslag
halda ])ær lífi. En þær ná ekki til
jarðarinnar nema á þeim tíma-
bilum er Venus kemur sem næst
jörðinni á braut sinni; en það er á
lf> mánaða fnesti.
Alt þetta eru getgátur Arrhen-
iusar. En nú vill Clarke, læri-
sveinn hans færa sönnur á, að
kenning hans sje rjett.
Ætlar hann að stofna til stór-
feldra tilrauna vestur í Arizona
eyðimörkinni. Þar er sólskin afar
sterkt. Þar ætlar hann að setja
upp tvær geysimiklar skálar, og í
þeim ætlar hann að hafa næringar-
vökva þann, er gerlafræðingar
nota v ið tilraunir sínar og gerla-
rækt. Báðar skálarnar eiga að
vera vendilega lokaðar í loftþjettu
hylki, svo enginn jarðneskur ger-
ill geti smogið í ]>ær. En þegar
Venus er í mestum námunda við