Lesbók Morgunblaðsins - 14.06.1931, Blaðsíða 6

182
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
maður. Það var Ágúst Jóhaunes-
son. Hiklaust og án þess að við-
hafa nein orð, fleygði hann jakka
sínum og steypti sjer af hástokk
skipsins út í kolsvart myrkrið og
freyðandi hafstrauminn.
Af þiljum kastaði einhver bjarg
hring á eftir honum, en sá bjarg-
hringur var laus og engin festi í
honum. Þegar Ágúst skaut úr kafi
kom hann fyrst auga á bjarghring
inn og greip hann. Fór hann nú að
svipast um eftir manninum og sá
þá grilla í hann all-langt undan,
en það var vegna þess að hann
var í hvítum jakka. Annars var
myrkrið svo svart að ekki sá
spönn frá sjer, og varð því hvíti
jakkinn þjóninum til lífs.
Ágúst synti nú hratt þangað sem
maðurinn var og náði í hann um
leið og hann var að sökkva. Hafði
hann bjarghringinn með sjer og
tókst honum að koma honum á
manninn og syndir síðan með
hann, móti straumi, að skipinu.
Um borð voru menn áhyggju-
fullir út af afdrifum þessara
tveggja, sem horfnir voru út í
myrkrið og hafið. Munu fæstir
hafa búist við því að sjá þá fram-
ai. Menn vissu ekki hvað Ágúst
var frækinn sundmaður, bjuggust
jafnvel við því að meira hefði
ráðið hjá honum kapp en forsjá,
er hann henti sjer út af skipinu.
Leið nú og beið og varð vonin
minni með hverri sekúndu um að
heimtu þá tvo úr hafsins kverkum.
En alt í einu heyrðist kallað við
skipshliðina. Þar er Ágúst kom-
inn með manninn. Hreystiverkið
var unnið. Enn einu sinni hafði
sundíþróttin og óbilandi kjarkur
íþróttamanns bjargað mannslífi.
Það er rjett, sem Sigurjón Pjet-
ursson á Álafossi sagði í ræðu þá
er hann afhenti Ágústi gullpen-
inginn:
— Eitt hið mesta happ, sem
nokkurn mann getur hent, er að
bjarga öðrum úr lífsháska. Og
það á að vera keppikefli hvers
manns að vera svo fær, að hann
geti hvenær sem er unnið þau
afrek. Og mest er um sundið vert.
Engan kennara, vjelstjóra, skip-
stjóra nje háskólaborgara ætti að
útskrifa nema því aðeins að hann
sanni það með prófi, að hann sje
svo vel fær í sundi að hann geti
eigi aðeins bjargað sjer, heldur
öðrum. Enginn veit hvenær til
slíks þarf að taka, og það er of
seint að fara þá fyrst að hugsa
um það, er líf manns sjálfs eða
annara er í voða. —
Til árjettingar þessum orðum
Sigurjóns vil jeg beina þeirri á-
skorun til allra foreldra er þetta
lesa: Látið börnin ykkar læra
sund! Haldið fast á þeirri kröfu
að sund verði skyldunámsgrein
við alla skóla í landinu —1 svo að
brátt reki að því, að það þyki
ekki minni hneysa að vera ósynd-
ur, heldur en að því að vera ólæs
og óskrifandi.
Á. Ó.
Gjafir Knud fiamsun.
„Jeg vil fá að vera í friði“.
Eins og getið hefir verið í skeyt
um, gaf Knut Hamsun fyrir
skemstu 100 þús. krónur í góð-
gerðaskyni — 25 þús. kr. handa
rithöfundafjelaginu norska, 25
þús. kr. handa listamönnum og
50 þiis. krónur, sem eiga að skift-
ast jafnt á milli barnahælis í Osló
og annars barnahælis í Þrændalög-
um. Gjafir þessar eru gefnar í til-
efni af því, að Gyldendal hefir
keypt útgáfurjett að öllum bókum
Hamsuns á sama hátt og forlagið
hafði áður keypt útgáfurjett að
bókum þeirra Ibsens, Björnsons,
Kiellands og Jónasar Lie. Hamsun
bað forlagið að borga þessar upp-
hæðir fyrir sig í viðkomandi sjóði
og fylgdi eftirfarandi brjef frá
honum til Harald Grieg forstjóra.
Nörholm, 30. maí 1931.
Ur því að Gyldendals Norsk
Forlag hefir nú gert mjer kleift
að láta minn gamla montdraum
rætast: að þykjast vera stórmenni
og góðgerðamaður mannkynsins,
þá ætla jeg að gefa rithöfundun-
um 25 þús. krónur ög tveimur fá-
tækum bamaheimilum 50 þús.
krónur.
Mig langaði til þess að gefa
nokkuð þegar jeg fekk Nobels-
verðlaunin, en jeg gat það ekki
þá, því að jeg skuldaði of mikið
í jörðinni, og auk þess þurfti jeg-
að byggja nýtt fjós. Jeg varð þess-
vegna að bíða þangað til að mjer
auðnaðist að selja rithöfundarrjett-
minn. Og nú hefir það tekist og
þess vegna hefi jeg efni á því að
gera eitthvað. Ekki get jeg þó-
gefið alt, sem mig langar til, frem
ur nú en áður,- það verður að bíða
betri tíma, því að útgjöld mín eru
mikil, og á einhverju verðum við
að lifa framvegis, Það getur svo
sem vel verið að við lifum öll
lengi, jafnvel jeg sjálfur, sem nú
er orðinn gamall og get líklega
ekki skrifað neina bók framar, nje
unnið mjer neitt inn. Að vísu hefi
jeg haft fje af bókhneigðum mönn-
um á undanförnum árum, en þú
hafa nú liðið þrjú og fjögur ár
milli þess að seinustu bækur mínar
komu út, og kemur því ekki mikill
skattur á hvem lesanda á ári. En
það er þó óhætt að segja að þa&
sje meira en jeg átti skilið.
Því miður get jeg ekki gefið'
miljónir, og þess vegna krefst jeg-
þess að fá að vera í friði fyrir
þakklætisyfirlýsingum og heimsku.
Og jeg krefst þess, að þessi krafa-
mín verði tekin til greina.
Ef til vill losna jeg nú við
nokkurn hluta af þeim betlibrjef-
um, sem streyma til mín frá Nor-
egi og útlöndum, og það er mjer
nóg þakklæti. Þessi brjef hafa
streymt til mín í mörg ár.
Það er þetta, sem mig langar til
að biðja yður að vera svo góðan
að segja frá, ef einhver vildi vita
það, en spyrji enginn um neitt, þá
er það þeim mun betra. Jeg bið
yður að senda peningana til hvers
sjóðs, svo að ekkert beri á.
Og þökk og heiður sje yður fyr-
ir það og alt annað, sem þjer hafið
gert fyrir mig.
Yðar einlægur
Knut Hamsun.
f skóbúðinni. Kaupandi: Þessir
skór duga mjer ekki, þeir eru of
mjóir.
Búðarstúlkan: í fyrra var það
tíska að ganga ; breiðum skóm,
en nú er það tíska að hafa skóna
mjóa.
Kaupandinn: Já, en fæturnir á
mjer eru síðan í fyrra.