Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1938, Page 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
19
það mjög líklegt, en sumarveg
fj’rir bíla má gera um heiðina, til
Selvogs, með fremur litlum kostn-
aði. Vetrarvegur frá Reykjavík,
um Krýsuvíkurheiði og Selvogs-
heiði, mun ekki reynast ábyggi-
legri, sjerstaklega í suðvestan snjó
komu, en Ilellisheiði. Ef Ilellis-
heiðarvegurinn væri endurbættur,
þannig, að hækka hann mjög víða
upp, og færa hann upp úr laut-
unum (.t d. skamt frá Kolviðar-
hóli), er ástæða til að ætla, að
hann yrði engu síður ábyggilegur
en hinn, en svo miklum mun
styttri og því ódýrari til notkun-
ar. En íslendingar þurfa að muna
það, og vera við því búnir, að
oft hafa komið þau fannalög, að
bílvegir myndu hafa farið í kaf
allvíða, og til þess að rökstyðja
það, þarf ekki lengra aftur í tím-
ann, en um og eftir síðustu alda-
mót.
*
Frá Selvogi ákvað jeg að fara
skemstu leið til Hafnarfjarðar, og
er það riimir 40 km., og liggur
leiðin yfir háa heiði, og mun hún
vera um 20 km., og endar að
norðanverðu í Grindaskövðum.
Jeg lagði af stað frá Selvogi
kl. 9, og ljet Guðmundur vita-
vörður mjer í tje liest og fylgd-
armann upp að heiðinni, sem er
rúmur klukkutíma gangur. Heið-
arbrúnin er fremur lág að sunn-
anverðu, en svo smáhækkar hún
upp að miðju, og liggur mjög hátt
alla leið norður á brún. A miðri
heiðinni er mikið og fagurt víð-
sýni austur til Eyjafjalla, Vest-
mannaeyja og á haf út, og var
sjerstaklega aðdáunarvert, að sjá
lífgeislaflóð „Almættisins erind-
reka“ leika um hafflötinn. Suður-
hluti heiðarinnar er mestmegnis
vaxinn mosa og lyngi, en þegar
norðar kemur er f jölbreyttari
gróður, og er kjarngóð beit Tvar
allvíða. Norðanverð heiðin er
hallalítil, þar skiftast á „fjalls-
hnúkaraðir'* og dalir. I dölunum
skiftast á, gamalt hraunflóð og
valllendisgróður, og liggur leiðin
um þetta.
Þegar maður er staddur á fjöll-
um uppi, verður maður best var
við alvöru- og tignarsvip náttúr-
unnar, og þar „þagnar dagur
þras og rígur“, og eins og Gestur
Bálsson segir: „Rekur sig þar ekki
á nein mannaverk“, og jeg vil
bæta við: Þar blasa við stórvirki
náttúrunnar, er Jónas Hallgríms-
son minnist á í hinu lotningarfulla
erindi: „Hver vann hjer svo að
með orku“.
*
Vegurinn um heiðina er slæmur,
lítið annað en margra alda hesta-
troðningar, víða með lausu hraun-
grjóthröngli, og lítur út fyrir, að
þar hafi ekki verið hreinsuð gata
á þessari öld, og er vegurinn þó
líklega í tölu fjallvega.
Um eitt er ferð um þessa heiði
varhugaverð að sumarlagi. Það ?r
vatnsleysið. Jeg varð ekki var við
nokkurt vatn frá því jeg lagði á
heiðina, og þar til jeg kom niður
undir Hafnarfjörð, að vatnslæk
bæjarins, er kemur undan hraun-
inu. Jeg bjóst við vatnsleysi á
þesíari leið, þar sem þetta er alt
brunnið land, er gleypir fljótlega
alt yfirborðsvatn. Til þess að mig
þyrsti síður, borðaði jeg einnngis
skyr og mjólk áður en jeg lagði á
heiðina, og nesti þorði jeg ekki
að smakka fyr en við Hafnar-
fjarðarlækinn, af sömu ástæðu,
enda bar þetta hvorttveggja til-
ætlaðan árangur.
A norðurbrún heiðarinnar eru
Grindaskörð. Um för Repps um
Grindaskörð 1867 orti Kristján
Jónsson skopkvæði, og þar meðal
annars þetta :
Yfir geigvænleg Grindaskörð
geystist fárramur ofurhugi;
með galdrakyngi og gneistaflugi
dundi á jöklum hríðin hörð.
Höfuðskepnurnar hömuðust,
hamaðist Repp þó engu miður.
Alteins og háreist bæjarbust
er bugast ei neina storma viður.
*
Þegar komið er fram úr Grinda-
skörðum, á norðurbrún heiðarinn-
ar, opnast fljótlega fagurt útsýni.
Fyrir neðan heiðina liggur víð-
áttumikið mosavaxið helluhraun.
Niður við sjóinn sjest Reykjavík,
og sýnist hún liggja allnærri, af
því að hæð fjallsins dregur eins
og að sjer. Víðáttumikið útsýni
er yfir Faxaflóann. I þetta sinn
lagði inneftir honum dálitla út-
rænu. Þá er fjallahálfhringurinn
svipmikill, einkum Akrafjall,
Ilafnarfjall og Esjan, sem fram-
verðir, og Snæfellsfjallgarðurinn
með hinn tignarlega útvörð, Snæ-
fellsjökul.
Þegar komið er niður af keiði-
inni, liggur vegslóðinn um hellu-
hraun, vaxið grámosa á alllöngu
svæði, og er mosalagið víða um 30
sm. á þykt, og var mýkri en nokk-
ur fjaðrasófi að leggjast á. Leiðin
frá heiðinni til Hafnarf jarðar
mun vera um 20 km., og er um
helmingurinn flatneskja, og því
mjög villugjarnt í dimmviðri.
Vegarslóðinn hefir, fyrir löngu
síðan, verið varðaður, en vörðurn-
ar eru að mestu hrundar, og því
ekki vegvísir þegar þeirra er þörf.
Sumsstaðar sjest fyrir götunni á
þann hátt, að laut er troðin í
hraunhellurnar eftir hestafætur,
og hefir það sína sögu að segja.
Þegar komið er niður fyrir Hafn-
arfjarðargirðingu, liggur vegurinn
eftir þröngum skorningum um
hraunið, og er mjög vont yfir-
ferðar, gatan mjög víða þakin af
hraunmulning, og væri full þörf
á, og kostnaðarlítið, að hreinsa
götuna, þótt líklega sje þar ekki
fjölfarið.
Það rofar til.
Ljettist hugur, Ijómar bjartur dag
ur,
landið sýnist fegurra og stærra.
Nóttin styttist, bóndans bætist
hagur,
broshýr sólin flytur ofar, — hærra.
Vindar hreyfa vangi }rfir strönd-
um,
vorið nálgast, suðræn andar blíða,
Sorg og gleði bindast systra-bönd-
um,
boða lýðum komu nýrra tíða.
Kristinn Þ. Haukdal.
Japanar hafa þann sið að taka
af sjer skóna meðan þeir matast.
Þeim er sama þó gat sje á sokk-
unum því þeir hafa sjerstaka
sokka til að fara í meðan þeir
neyta matar síns.