Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1939, Blaðsíða 1

'SHfios'ðtmMaðsÍnð
2. tölublað. Sunnudagur 15. janúar 1939. XIV. árgangur.
ÍMfoldkrpnotimlðjt h.f.
.Latínan varð mín drotning'
Smdvegis frd æskudrum
sr. Friðriks Friðrikssonar ■ .
Pegar jeg var drengur á Svína-
vatni, segir sr. Friðrik Frið
íiksson hjer um daginn, er jeg
heimsótti hann, og var farinn að
hlusta á það, sem lesið var hátt á
kvöldvökunni, eða sjálfur farinn
að hnýsast í bækur, voru biskupa-
sögurnar mitt eftirlæti.
Þar þótti mjer sjerstaklega
merkilegar setningar þær., sem til-
færðar eru á latínu.
Ekki man jeg þó eftir því, að
jeg færi nokkuð verulega að
glíma við að geta mjer til um
það, hvað þær þýddu. En þær
stóðu fyrir mjer í einhverjum ó-
segjanlegum lærdómsljóma.
Þegar jeg var 13 ára gamall,
var jeg smali hjá Magnúsi Berg-
mann á Síðu í Engihlíðarhreppi.
Þar kyntist jeg Árbókum Espólíns.
Var oft lesið hátt úr þeim. Þar
komu fyrir setningar á latínu, sem
kveiktu hjá mjer ákafa löngun til
þess að læra að skilja þetta göf-
uga mál. Þar tók jeg líka að
glíma við útfararsálm Prudent-
iusar, sem prentaður var á lat-
ínu í Sálmabókinni. En aftanvið
hann var íslensk þýðing á sálm-
inum eftir Magnús Stephensen.
Sat jeg marga stund yfir sálmin-
um og gat mjer til um það, hvaða
orð ættu saman í latínunni og
hinni íslensku þýðingu. En held-
ur munu þær getgátur liafa ver-
ið fjarri sanni.
★
Jeg átti að sitja yfir ám hús-
bónda míns uppi í svonefndum
Kaldbak. Mjer leiddist hjásetan
ákaflega, fanst kindur vera fram-
úrskarandi óyndislegar skepnur
og sauðarlegar. Altaj! þegar jeg
kom heim greip jeg hvert tæki
færi sem bauðst til að lesa í einni
bók, sem húsbóndi minn átti. Það
var goðafræði Griltkja og Róm
verja eftir Stoll, er Steingrímur
Thorsteinson íslenskaði.
Húsbóndinn tók eftir því hve
fíkinn jeg var í bókina, og bauð
mjer það kostaboð, að jeg mætti
hafa hana með mjer í hjásetuna.
Þ. e. a. s. það var með þeim skil-
n:ála, að ef jeg týndi einhverju
af ánum, þá tæki hann bókina af
mjer. Ekki kom til þess. Jeg hjelt
bæði ánum og bókinni, mjer til
mikillar gleði. Og nú opnuðust
fyrir mjer miklir og dýrðlegir
æfintýraheimar. Varð jeg brátt
vel heima í goðafræðinni, og urðu
guðirnir mjer kunnugir í hugar-
heimi mínum. Þegar norðurljós
voru um veturinn eftir, en þá var
jeg á Síðu og næsta sumar með,
fanst m,jer sem Zeus vera að
hrista sinn ægisskjöld. Að vísu
var það Aþena, sem átti að hafa
ægisskjöldinn. En þetta var nú
svona fyrir mjer.
Eitt sinn um veturinn var jeg
sendur fram að Geitaskarði. En í
heimleiðinni gisti jeg á Fremsta-
Gili. Ekki man jeg hvernig á því
stóð að goðafræðin barst í tal.
En þar var ekki komið að tómum