Lesbók Morgunblaðsins - 23.04.1939, Síða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
127
sóknutn og gerir ekki kröfu til
að vera tekin hátíðlega.
Jónas lýsir Sk.jaldbreið þannig:
„ . . . . Eftir að hafa lokið rann-
sóknum á Sandgýg fór jeg að
svipast um eftir lestinni, en hún
var hvergi sjáanleg. Köll mín
reyndust árangurslaus og jeg reið
um hraunið, klifraði upp á hæstu
hraunhellurnar. Jeg hlaut að hafa
vilst í hrauninu Jeg var næstum
tvær stundir við þessar árangurs-
lausu tilraun og þreytti bæði mig
og hest minn. Jeg var í hinni
verstu klípu. Ákveðið hafði verið
að fara kringum Skjaldbreið og
niður að norðan á stað sem heitir
Efri Brunnar. Jeg hafði hvorki
nesti nje hlífðarföt, en vildi þó
ekki gefast upp við fyrirætlun
mína. Jeg ákvað að treysta mín-
um góða hesti og 'halda náttúru-
fræðirannsóknum mínum áfram,
og láta sem fylgdarmenn mínir
væru með mjer. Ef jeg hitti þá
um nóttina á ákveðnum áfanga-
stað, var alt gott og blessað; ef
ekki þá gæti jeg náð til
bygða að kvöldi næsta dags, ef
ekkert sjerstakt kæmi fyrir. Þess-
vegna hjelt jeg ferðinni áfram
einn. Rannsókn mín leiddi eftir-
farandi í ljós: Skjaldbreiður er
hringmyndað fja.ll, meðal hátt,
mjög bratt, en með jöfnum halla
á alla vegu. Hallinn reyndist, hvað
an sem hann var mældur, aldrei
minna en 8° og aldrei meir en
10—11°. Fjallið er alt þakið
hrauni, þannig, að hvergi kemur
fram í dagsljósið úr hverju sjálft
fjallið er.....“(Rit Jónasar Hall-
grímssonar III. 1., bls. 149 og
150). Lausl. þýtt úr dönsku.
I síðasta erindi sínu Um Skjald-
breið segir Jónas:
Ileiðabúar! Glöðum gesti
greiðið för um eyðifjÖll.
Einn jeg treð með hundi og hesti
hraun — og týnd er lestin öll.
Mjög þarf nú að mörgu hyggja,
mikið er um dýrðir hjer!
Enda skal jeg úti liggja,
enginn vættur grandar mjer.
Jónas lá úti um nóttina án þess
að finna lest sína fyr en næsta
morgun. Hann segir, að hesturinn
hans hafi haft það betra en hann,
sem varð að sofa í döggvotu gras-
inu hjá Neðri Brunnum.
★
Eins og fyr segir er þreytandi að
ganga á Skjaldbreið af þeim á-
stæðum, að maður heldur altaf
við hverja hæð, að nú sje maður
kominn iipp á topp. Leiðin frá
Kerlingu upp í gýg er um 4 km.
og hæðamismunur um 500—600
metrar. Við vorum tvær klukku-
stundir á leiðinni, með því að
stansa við og við til að horfa á
hið dásamlega útsýni.
Ekki kann jeg að segja frá
gýgnum í Skjaldbreið nema frá
leikmanns sjónarmiði. Þarna var
alt þakið snjó og hugir okkar
beindust ekki ^vo mikið að sjálf-
um gýgnum eins og hinu dásam-
lega útsýni. „Litlu sunnar íllöðu-
fell“, segir Jónas í kvæði sínu.
Mjer virtist það nú vera hjerum-
bil í austur, en Jónas horfir á það
frá Efri Brunnum, norðan við
Skjaldbreið.
Langjökull í norður, Baula í
Borgarfirði, Snæfellsnesfjallgarð-
urinn, Faxaflói og Hvalfjörður
eins og stór á, Reykjanesskagi í
norðaustur, Kerlingafjöll, Jarls-
hettur. Þetta eru aðeins nokkur
nöfn í hinum undursamlega fjalla-
hring, sem sjest frá Skjaldbreið
í heiðskíru veðri. Þarna dvöld-
umst við lengi, drukkum coco-
maltið og borðuðum bitann okk-
ar. Tvær klukkustundir upp —
niður 7 mínútur, og hefðum þó
getað verið fljótari, ef við hefð-
um lagt í að fara alveg beint.
Þegar Við komum í tjaldstað
aftur áttum við allir eina sam-
eiginlega ósk — það var að vera
komnir aftur upp á hæstu hnjilka
Skjaldbreiðs!
★
Það sem eftir er að ferðalagi
þessu verður ekki skráð hjer, því
þessari grein er eingöngu ætl-
að það lilutverk, að benda skíða-
fólki á jmdislega fallega leið, eins
og grein var gerð fyrir í upp-
hafi.
Veðurguðirnir eru dutlungafull
ir lijer á Suðurlandi stundum og
ekki víst að þeir verðj svo “náð-
ugir að veita þriggja daga sól-
skinsblíðu á næstu páskum, en þó
ekki væri nema einn góðviðris-
dagur eins og við fengum, væri
leggjandi á sig alt erfiðið til að
njóta þeirrar dýrðar, sem maður
fiiinúr í faðmi hinna íslensku
fjalla.
Skák nr. 60.
A.V.R.O. Skákþingið.
Amsterdam 18. nóv. 1938.
Spænski leikurinn.
Hvítt: R. Fine. Svart: Reshevsky.
1. e4, e5; 2. Rf3, Rf6; 3. Bb5,
a6; 4. Ba4, Rf6; 5. o—o, Be7; 6.
Hel, b5; 7. Bb3, d6; 8. c3, Ra5;
9. Bc2, C5; 10. d4, Dc7; 11. h3,
o—o; 12. a4, Bd7; 13. Rbd2, cxd;
14. cxd, Hfc8;- 15. Bd3, bxa; 16.
I)e2, Rh5; 17. g3, (Fram að þessu
hafði skákin tefidst eins og ein-
vígisskákin Tarraseh-Lasker 1908.
Dr. Tarrasch ljek í þessari stöðu
17. Rfl, sem er talið best) 17..
Ilcb8; 18. Kg2, (Rangt væri 18.
Rxe5, vegna Rxg3!) 18. .... g6;
19. Ha3, exd; 20. Rxd4, Bf6; 21.
Rd2-f3, Db6!; 22. Dd2, Rc6; (Ef
22.....BxR; 23. RxR, DxR; þá
24. DxR, o. s. frv.) 23. Rc2, Da5;
24. DxD, RxD; 25. e5, pxp; 26.
Rxp, Be8; 27. gí, Rg7; 28. Rd4,
(Þegar hjer var komið átti hvítt
eftir að leika 12 leiki á 3 mínút-
um, en svart 13! Upphaflega var
umhugsunartíminn 3 mín. 45 sek.
á leik til jafnaðar) 28....Hd8;
29. Rd4-f3, Be7!; 30. Ha2, Re6;
31. Bfl ?, Rb3; 32. Be3, Bb4; 33.
Hgl, a5; 34. Kbl, Kg7; 35. Be2,
f6; 36. Rc4, Bb5, 37. Kfl, Hac8;
38. Bb6, BxB-þ; 40. Kfl, a3;
41. pxp, (Blindleikurinn. Betra
var Rc4)
41.....HxII; 42. pxB, Hd3; 43
pxp, Hxp ?; 44. Kg2, Ha2; 45.
Kg3, Rec5; 46. Hel, Re4-þ; 47.
Kg2, Hc2; 48. Ra4, f5; 49. pxp,
pxp; 50. Re5, Hd5; 51. Rf3, Kf6;
52. Hbl, Ha5; 53. HxR, HxR; 54.
IIb6+, Ke7; 55. Rd4!, en klukk-
an var komiu yfir.