Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.1939, Síða 6

358
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
það vandasnma verk af yfirvöld-
unurn, að semja nýja sálmabók
fvrir sænsk-finsku söfnuðina í
Finnlandi, ásamt biskupnnnm
þremur ojí "uðfræðidoktornum oj;
skáldinu Lars Stenbáck. Tók þetta
starf upp injöfí mikinn tíma fyrir
Ruiieberjr, því að hann bar hitn
o<r þunpa þess. Sálmabókin kom
úti 1857, o<r hefir hún verið í gildi
síðan. Er hún jafnan kölluð Rune-
bergssálmabókin í Finnlandi, enda
er hún að mestu undirbúin af
lionum um sálmaval ojr niðurröð-
un, Ofr átti hann sjálfur flesta
sálmana.
★
Það fer að vonum, að maður bú-
inn jafn mikluim hæfileikum og
Runeberg, samfara mestu mann-
kostum og afburða bókmentaaf-
rekum hlaut marga viðurkenningu
frá vfirvöldunum um sína daga.
Enda leynir sjer það ekki þeim,
er gistir Runebergsheimilið í
Borgá.
Árið 1839 veitti Nikulás I. Rússa
keisari honum skáldalaun. Pró-
fessorsnafnbót hlaut hann fáum
árum síðar. Eftir að hann hafði
lagt síðustu hönd á sálmabókina
var hann gerður að heiðursdoktor
í guðfræði. Sænska akademíið
sæmdi hann gullpeningi. Og Alex-
ander keisari II. sendi honum hinn
mesta kjörgrip úr gulli.
Runeberg var ekki aðeins mikið
skáld heldur mikill' og góður mað-
ur. Hann hafði tignarlega fram-
komu, gáfurnar voru skarpar og
hjartað hlýtt. — Heimili hans í
Borgá var jafnan mikið heimsótt,
og fór þaðan margur heill í huga,
sem komið hafði þangað kvíðinn
og niðurbrotinn. Margur ungur
gestur fekk þá uppörfun hjá skáld-
inu, er honum entist iífið út.
Af öllum þeim mörgu heiðurs-
gjöfum, er skáldið hlaut um dag-
ana, var honum kærust silfurkanna
ein mikil, er uppgjafahermenn og
ættingjar þeirra frá stríðinu 1809
gáfu honum fyrir hin ódauðlegu
kvæði hans í Fándrik Stáls Ságner.
Innan á iokið eru rituð þessi orð
hans sjálfs:
Jeg þar sá fólk, sein þorði alt
nema þrek og manndáð svíkja.
(Þýð. M. J.),
Silfurkannan.
Þegar sálmabók hans var tekin
í notkun gaf finska þjóðin skáld-
inu 32 þúsund mörk í þakklætis-
skyni.
Er Runeberg dó varð þjóðar-
sorg. Finsku þjóðinni var það
ljóst, að með dauða hans hafði
hún mist sinn besta og trúasta
son, son er sungið hafði með óvið-
jafnanlegum ljóðum fegurð lands-
ins inn í hjörtu hennar, og vakið
með henni ást og dáð og dreng-
skap, fórnfýsi og sannleiksást.
í söngvum sínum boðaði hann
Finnlandi nýjan dag, sem fólkið
trúði á kynslóð fram af kynslóð,
að upp myndi renna. Hann lifði
hann ekki sjálfur, en barnabörn
hans fengu að njóta hans.
Þjóðsönginn fallega: Yárt land
etc. endar hann með þessum orð-
um:
Þitt lán er ennþá lokuð rós,
er líta skal sinn dag;
af vorri elsku vex þitt hrós,
þín von, þín tign, þitt sólarljós,
þá flytjum vjer með fyllra lag
vorn fósturlenska brag.
Þegar hnefinn frá austri er
reiddur að Finnum þessa dagana,
koma þeir saman til að syngja
þjóðsönginn og Bjarnarborgar-
marsinn. Með ættjarðarást og fórn-
fýsi Runebergs, í orði og dáð,
munu þeir verja frelsi lands síns
til síðasta blóðdropa.
— Kveljist þjer mikið af þorsta?
— Nei, jeg gæti þess að láta
það aldrei ganga svo langt.
Til frú Þórdísar
Carlquist ljósmóð-
ur á 35 ára starfs-
afmæli 1. nóv. 1939
Jeg kem til þín af heilum hug
með hjartans kveðju mína,
minningarnar fara á flug
og fljúga um vegu þína;
yfir liðið æfiskeið
og okkar vinafundi,
mjer þreyttri verður gatan greið
um gróðursæla lundi.
Þegar komstu, þá varð hlýtt,
það voru okkar kynni,
alt var göfugt, gott og blítt,
er gafst í návist þinni;
ef að jarðlífs mæddu mein
mest var kærleiksdáðin,
skorinorð og hjartahrein
hollust gafstu ráðin.
Æfistarfsins göfga grein
gaf þjer mörgu að sinna,
við andvökur og angurskvein
oft þú máttir vinna,
en þú fjekst margar þakkir frá
þreyttu móðurhjarta,
þegar ljúf þeim lagðir lijá
ljósið þeirra bjarta.
Þú hefir verið gjöful, góð,
grætt þá sjiiku meinum,
það er gott að safna í sjóð
sæmdarverkum einum.
Uppbót launa er þjer vís
í andans helgu gæðum,
þegar dýrðardagur rís
hjá drotni á lífsins hæðum.
Vinkona.
— Hefir læknirinn ekki sagt
þjer að þú mættir ekki drekka
nema eitt ölglas á dag?
— Jú, en þetta glas sem jeg
er núna að drekka er fyrir 10.
janúar 1971.
★
— Þjónn, er þetta hálf rjúpa?
— Já, herra Petersen!
— Viljið þjer gjöra svo vel og
skifta og láta mig fá hinn helin-
inginn.
★
— Viljið þjer kaupa rottugildr-
ur ?
— Nei, það er óþarfi. Konan
mín leikur á píanó.