Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1941, Blaðsíða 1
J0
24. tölublað. Sunnudagur 15. júní 1941. XVI. árgangur.
Atlantshafið og Ameríka
Hversvegna og hvenær Bandaríkin
fara í stríðið
Eftir Walter Lippmann
Höfundur þessarar greinar er einn af víðkunnustu og
bestu blaðamönnum í Bandaríkjunum. f eftirfarandi grein,
sem hann ritaði upphaflega fyrir vikublaðið „Life“, gerir
hann grein fyrir hvers vegna Bandaríkin fóru í stríðið með
Bandamönnum 1917 og hvers vegna þeir fara í stríð með
Bretum nú.
I annað sinn á 25 árum hefir
ameríska þjóðin gerst þátt-
takandi í ófriði, sem hún ætlaði
sjer að verða hlutlaus í. Þátttak-
an í núverandi styrjöld kom miklu
fyr en í fyrri styrjöldinni. Þegar
Bandaríkin slitu stjórnmálasam-
bandi við Þýskaland í febrúar
1917 höfðu Bandamenn átt í styrj-
öld við Þjóðverja og þeirra banda-
menn í 30 mánuði; þegar Þjóð-
þingið hóf umræður um láns- og
leigufrumvarpið í febrúar 1941
hafði styrjöldin staðið í 17 mán-
uði. En þó þátttakan í þessu stríði
hafi komið þetta fljótt nú, þá er
það ekki vegna þess að ekki haf.i
verið gerðar sjerstakar ráðstafan-
ir til þess að Bandaríkin yrðu
hlutlaus. Þjóðþingið hafði eytt
mörgum árum til að rannsaka á-
stæðuna fyrir þátttökunni í síðasta
stríði. Árin 1935 og 1936 sam-
þykti þingið og forsetinn skrifaði
undir lög, sem áttu að tryggja
hlutleysi Bandaríkjanna og koma
í veg fyrir að eins færi og 1917.
En samt sem áður, eftir að um-
ræður höfðu farið fram í þinginu
og meðal almennings, var í annað
sinn horfið frá hlutleysisstefnunni
og Bandaríkin eru á ný orðin þátt-
takandi í Evrópuófriði. Við verð-
um að gera okkur fyllilega ljóst
hvernig á þe*su *tendur og fá
1917
Woodrow Wilson.
fullnægjandi skýringu á því, ekki
aðeins hvers vegna við höfum
gerst þátttakendur í þessum tveim
styrjöldum heldur og hvernig var
ástatt einmitt þegar við gripum
inn í styrjaldirnar.
Það er engin skýring að segja,
að fjesýslumenn, hergagnaframleið
endur eða auðvaldið eigi sök á
1941
Fr. D. Roosevelt.
þátttöku okkar í stríðinu. Því þó
fjesýslumenn hafi lánað Banda-
mönnum fje árið 1917 þá er ekki
því til að dreifa 1941. Árið 1917
voru til mörg einkafyrirtæki, sem
framleiddu hergögn, og því hefir
verið haldið fram, að hergagna-
framleiðendurnir hafi þá verið
hræddir um, að ef Bandamenn