Lesbók Morgunblaðsins - 13.02.1955, Side 1

Halldór Ahsalon .vatnskarl
glNN af hinum kunnari vatns-
körlum Reykjavíkur hét Hall-
dór Narfason en var alltaf nefndur
Halldór Absalon. Ekki er kunnugt
hvernig eða hvers vegna hann
fékk það auknefni. En svo var það
fast við hann, að eftir miðja 19.
öld, mundu fáir Reykvíkingar hafa
kannast við Halldór Narfason, ef
þeir hefði verið spurðir um hann
á götu. En ef nefndur var Halldór
Absalon, þá vissi hver maður við
hvern var átt, og allir Reykvíking-
ar þekktu þann mann.
Foreldrar Halldórs voru Narfi
Sigurðsson, ættaður úr Árnessýslu
og kona hans Helga Guðmundsdótt-
ir. Áttu þau lengi heima í Stöðla-
koti í Reykjavík og þar ólst Halldór
upp hjá þeim þar til hann var tví-
tugur. Mun hann hafa verið fædd-
ur árið 1804. Er þess getið í hús-
vitjunarbók 1820 að þá sé hann 15
ára, sé fermdur og læs. Vorið 1825
er hann orðinn vinnumaður hjá
Ólafi yfirdómara Finsen, er þá bjó
í hinu svokallaða Stýrimannshúsi.
Fær hann þá þann vitnisburð hjá
sóknarpresti, að hann sé „fávís“.
Þarna er hann svo vinnumaður
fram undir 1830, en hverfur þá af
manntali hér.
Þegar Menntaskólinn var byggð-
ur, varð fyrsti dyravörður hans
Jóhann Pétursson gullsmiður og
hjá honum er Halldór vinnumaður
um tveggja ára skeið, eða „vinnu-
kind“, eins og séra Ásmundur
Jónsson kallar hann, en það þarf
ekki að vera niðrandi nafn fyrir
Halldór, því að prestur kallar allt
vinnufólk „vinnukindur“.
Síðan gerðist Halldór vinnumað-
ur hjá Diðrik Knudsen snikkara í
Þorfinnsbæ og var hjá honum fram
til ársins 1851. En þá gerðist hann
lausamaður, eða „sjálfs sín“ eins
og það var kallað og fékk sér leigt
herbergi uppi á lofti í Hákonarbæ.
Þar dvaldist hann síðan til ævi-
loka, en hann andaðist 19. septem-
ber 1871. Er hann þá talfrin 61 árs
í kirkjubókinni, en hefir verið 67
ára. Hann mun hafa farið að stunda
vatnsburð þegar hann gerðist
lausamaður og fluttist í Hákonar-
bæ, og þá atvinnu hafði hann til
dauðadags, eða um 20 ára skeið.
---------------o----
Það er fullyrt af kunnugum, að
smásaga Gests Pálssonar „Hans
Vöggur“ sé um Halldór Absalon.
Sú saga hefst þannig:
„Hans Vöggur hafði verið vatns-
karl í Reykjavík nær því svo lengi
sem menn mundu eftir. Og jafn-
lengi hafði hann raulað sömu vís-
una með sama vísnalaginu fyrir
munni sér, þegar hann var búinn
að pósta vatnið upp í föturnar sín-
ar úr póstinum í Aðalstræti og var
kominn á stað. Hann gekk raulandi
upp allt strætið. Og hvar sem menn
hittu Hans Vögg á ferð með föt-
urnar sínar, raulaði hann alltaf
með sama lagi þessa vísu:
Vöggur karlinn vatnar borg,
Vögg þó flestir gleyma,
enga gleði, enga sorg
á hans líf að geyma.
Það er eigi gott að vita hvort
vísan var gerð um Hans Vögg, eða
hún var gamall húsgangur. Hitt er
víst, að hún átti ósköp vel við Hans,
hann var kallaður Vöggur af því
að hann vaggaði dálítið út á hlið-
arnar“.
Þetta er nú sennilega skáldskap-_
ur hjá Gesti. En hitt mun víst, að
Gestur hefir þekkt Halldór Absa-
lon. Gestur var hér í skóla árin
1868—1875, er kominn hingað
þremur árum áður en Halldór deyr.
Reykjavík var þá ekki fjölmenn-
ari en svo, að kalla mátti að allir