Lesbók Morgunblaðsins - 23.04.1961, Side 9

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Sjómenn á Ceylon hrinda bátum sínum á flot
skógana frá Colombo til Kandy,
sem er inni í miðju landi, og ætl-
uðu sér að hertaka þá borg. En
þetta varð til þess að malarían
drap hermenn þeirra þúsundum
saman.
Smámsaman náðu Bretar þó
yfirráðum á allri eynni og tóku
atvinnuvegir þá að blómgvast.
Eftir seinni heimsstyrjöldina
kröfðust Sinhalesar þess að eyan
fengi sjálfsforræði og yrði sér-
stakt ríki í brezka samveldinu.
Og sjálfstæði fékk eyan svo 1947.
Þjóðin í þessu ríki er talsvert
„mislit“. Á móti hverjum einum
Breta, sem þar er, eru 400 Sin-
halesar, 125 Tamilar, 4 Burghers
(en það eru afkomendur Hollend-
inga) 31 Mári og Malayamenn, og
svo nokkrir Vedda, en enginn veit
tölu á þeim, því að þeir lifa hálf-
gerðu villimannalífi inni í frum-
skógunum. Þessir ólíku kynstofn-
ar eru dreifðir hver innan um ann
-an um alla eyna. Þó halda Tam-
ilar sig aðallega á norðanverðri
og austanverðri eynni og á
plantekrum Breta inni í landinu
sunnanverðu. Bretar eru flestir í
höfuðborginni Colombo og á plant
ekrunum, þar sem veðrátta er svip
uðust því sem er í Englandi.
Alls búa um 9 milljónir manna
á eynni. Þar af eru um 6 milljón-
ir Sinhalesa, sem eru Búddatrú-
ar og 2 miljónir Tamila, sem eru
Hindúatrúar. Eyan er um 400 km.
þar sem hún er lengst frá norðri
til suðurs, en rúmir 200 km á
breidd, þar sem hún er breiðust.
Hún er rúmlega helmingi minni
en ísland, og á því geta menn séð
að þar muni þéttbýlt vera. Byggð-
in er í smáþorpum og örskammt
milli þeirra. Húsin eru einlyft og
óreglulega sett í skjóli kokos-
pálma. Þéttust er byggðin með
ströndum fram, en inni á eynni
eru há fjöll. Hið hæsta þeirra
heitir Pidulugurahala og er 8.281
fet á hæð. Frá fjöllum þessum
renna ár í allar áttir, svo að vatn
er þar nóg. En vegna straumhörku
eru árnar ekki skipgengar.
Sinhalesar eru bændastéttin í
landinu. Hver bóndi á sína hrís-
grjónaakra og nokkur kokostré. í
hverju þorpi þeirra er Búdda-
musteri. Eru þau fagurlega
skreytt og máluð að innan. Fræg-
ast er musteri „hinnar heilögu
tannar“ í Kandy. Þangað streyma
pílagrímar þúsundum saman ár-
lega úr þeim löndum, þar sem
Búddatrú er, því að sagt er að í
musterinu sé geymd ein tönn úr
Búdda, og á slíkur helgigripur
ekki marga sína líka. í hverjum
ágústmánuði er haldin mikil há-
tíð í Kandy, og er hún nefnd
Perabera. Þá er heilagur fíll must
erisins látinn bera þessa einu tönn
hringinn um kring í borginni.
Þessi hátíð fer jafnan fram þeg-
ar tungl er í fyllingu. Á undan
fílnum fara borgarbúar dansandi
og með trumbuslætti, en á eftir
koma höfðingjar og skrautklædd-
ir prestar ríðandi á 70 fílum.
Meðfram öllum götum, er skrúð-
221
fylkingin fer um, er manngrúi og
blys við blys.
Sinhalesar eru gefnir fyrir
sterka og skæra liti. Þeir ganga
því í litklæðum og oft skreyta
þeir vagna sína með blómum.
Venjulegur búningur manna og
kvenna er skósíður kyrtill. Þegar
folk er við vinnu, gerir það sér
hægt um hönd, lyftir upp um
sig pilsunum og vefur þeim um
mitti sér. Stundum eru karlmenn
í vesti utan yfir kyrtlinum og
konur í treyu. Flestir ganga ber-
fættir. Karlmenn eru yfirleitt
fríðir, en konur blátt áfram. Þeir
eru svipaðir hvítum mönnum á
yfirbragð og varla dekkri en
menn sem eru mjög dökkir af
sólbruna. En þeir eru fremur lat-
ir og værukærir, enda er þar hita-
molla, sem hressir menn ekki.
Tamilar eru taldir heimskir
meðal Sinhalesa, og ber einkum
þrennt til: í fyrsta lagi að konur
þeirra hafa gullhring í nefinu, í
öðru lagi vegna þess að hjá þeim
er ströng stéttaskifting, og í
þriðja lagi vegna þess að Tamilar
eru iðjusamir og vinnugefnir.
Af þessari seinustu ástæðu er