Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1974, Page 11

lslandi, að Avangurhafigert skipið til þesskomast af landi
burt. En Landnáma þvertekur fyrir það, húnsegir, að hann
hafi búið í Botni meðan honum entist aldur og segir frá
nokkrum afkomendum hans. — Sagan um skipssmfð
Avangurs mun vera dagsönn, en skipið hefir verið húð-
skip, eins og Irar notuðu þá (sbr. Grúsk I, bls. 38-42).
Sagan segir, að hann hafi lilaðið skipið við Iilaðhamar, og
enn er Hlaðhamar til. Bendir þvf allt til þess, að Avangur
hafi verið kaupmaður og haft þetta skip í förum milli
Islands og írlands. Það gefur einnig bendingu um, að þá
hafi ekki verið neitt smábú f Botni, því að þar hefir verið
kaupstaður keltnesku byggðanna þar f nágrenninu.
Sagan um landnámsmörk Ingólfs er'eflaust sohn, og enn
eru f gildi þau landamerki. er hanh setti eftir miðju
Múlafjalli. Brynjudalur á helming fjallsins, en hinn helm-
ingurinn fylgir Botni. Vegna nýrrar landskipunar verður
þetta nokkuð einkennilegt, þvf að nú telst Botn til Borgar-
f jarðarsýslu, en Múlaf jall er í Kjósarsýslu.
Nú er að geta þess, að um 882 kom út Helgi bjóla og var
með Ingólfi næsta vetur. Hann var maður kristinn. Kjal-
nesingasaga segir, að hann hafi þá fengið dðttur Ingólfs.
Um vorið nam svo Helgi Kjalarnes „að ráði Ingolfs", frá
Mógilsá að Mýdalsá. I þessu iandnámi verður Papaverið
undir Esju. Næst þar fyrir vestan nam svo land „með ráði
Ingolfs" maður sá, er Ilallur goðlaus hét, og hafði hann
fengið kenningarnafn sitt af þvf, að hann trúði ekki á Æsi,
heldur á mátt sinn.
Það er athyglisvert hvernig Ingólfur skipaði landnámum
þarna. Öðrum megin við Papaverið byggir hann manni,
„sem ekki viil blóta“, en Papaverið sjálft og Kjalarnesið
byggir hann kristnum inanni. Fæ ég ekki betur séð en að
Ingólfur hafi tekið Papaverið undir vernd sína og með
þessari landnámaskipan tryggt það, að hinir kristnu menn
sættu ekki yfirgangi heiðinna inanna. Ætti þetta þá að
HANDA
HVERJUM
YRKIR SKÁLDIÐ?
LJÓÐ TVEGGJA SÆNSKRA
SKÁLDA í ÞÝÐINGU
JÓHANNS HJÁLMARSSONAR
Lasse
Söderberg
FIMM LJÓfi
SKALDIÐ YRKIR HANDA VINDINUM
Til Léon Felipe
Handa hverjum yrkir skáldið?
Handa öllu, sem er hrakið og þjáð,
öllu, sem endalaust er fótumtroðið
og hverfur. Handa klettunum
af þvi að þeir llkjast fólki.
Handa öllum og engum.
MIÐNÆTURLJOÐ
1.
Til José Rodriguez Feo
Heimurinn er það sem við gerum hann.
Þess vegna horfi ég á mánann
gegnum grænt gler.
2.
Þess vegna þori ég
að borða ferskju
sem ég sé á mánanum.
3.
Máninn eralltaf sá sami.
En máninn i Malmö
er ekki máninn i Havanna.
SKYIN YFIR MALECÓN
Hér þarf enginn að vera ókunnugur.
Enginn þarf að sjá heiminn i liki skýs.
Enginn þarf að harma gráan einmanaleik sinn.
Enginn þarf að breyta skýjamyndum
i málverk eða öfugt.
Ský eru hvítar byggingar sem leysast upp.
Hvitar byggingar eru aftur á móti ekki ský
þótt þær leysist upp við sjóndeildarhring
eða standi hér fölar eins og ekkjur blámans.
AÐ FERÐALOKUM
Að ferðalokum get ég sagt:
„ Augnaráð mitt er hreint.
Það hefur laugast i grænu laufskrúði."
VIKULEGA KEMUR GRANMA
Vikuiega kemur Granma,
flokksmálgagnið, svo það glymurí póstlúgunni.
Fyrst svelgi ég lyktina af pappirnum
og prentsvertunni, sem fær mig til að minnast
morgna i Havanna,
staða. radda, kenninga,
vindsins, sem var rakur og fullur af fólki,
alls, sem var ný reynsla.
Siðan renni ég augunum yfir fréttirnar
og þær eru sjaldan eins og ég gerði mér vonir um.
Jacques Werup
TVÖ LJÓB
GLERAUGUN
ÉG HJÓLA NIÐUR AÐ SJÓ
Ég hjóla niður að sjó til að anda að mér hreinu lofti,
hjá Ribersborg háhýsunum
er ilmur úr nýslegnu grasi og oliugeymar Kaupmannahafnar
verða að snjóbreiðu
þegar ég horfi í sterkt sólskinið.
Loftið er þrungið blýi, samt
er ég jafn léttur og blaðra.
Sviþjóð,
þú velskipulagði alheimur vorsins.
Minnist angurværs bréfs frá stúlku
sem ég hef gleymt: „Fárðu varlega, gættu þin vel.
Likaminn er ekki fangelsi. Hann er stórkostlegur. Alla vega
er það hann sem heldur lifinu i okkur."
Meðal máttlausra
karia sem iðka leikfimi
í kalda baðinu < Linhamn
ligg ég með nefið upp við nýlakkaðar spýturnar
og dreymi um
að verða hraust dýr,
hugsa um þá örstund, sem manninum er skömmtuð og
að læknirinn hefur bannað mér að drekka,
veit ekki hvernig það mun fara? Á himninum
hvitar rákir eftir risaþotur,
ferðalög, ástir, þjáningar, örlög.
til konu í órafjarlægð
er þorandi að skrifa: „Ástin min, maður verður að
gleyma mörgu
og láta heillast af nýjum og fögrum fyrirheitum
sem gera mann hamingjusaman
á leiðinni frá einum til annars
áfangastaðar i lífi sinu."
Ég hélt að eitthvað væri bogið við gleraugun min.
Ég sá ekki eins gegnum bæði glerin.
Hvernig sem ég fægði þau
bar þeim ekki saman.
Ég reyndi fleiri gerðir.
En það breytti engu.
Ég kvartaði við gleraugnasalann
en hann sagði að glerin væru í fullkomnu lagi.
Ég fór til augnlæknis.
Hann var ekki i neinum vafa:
það var ekkert að augum minum.
En þeim ber enn ekki satnan! Ef ég yrði nú brjálaður!
Ef ástandið versnaði!
Hvað myndi fólk halda! Kannski lendi ég á Kleppi!
Vesalings Anna og Róbert!
Hvilíkt hneyksli fyrir þau i skólanum.
SÆNSKU skáldin Lasse Söderberg og Jacques
Werup eru um þessar mundir staddir á íslandi. Þeir
komu hingað til lands til a8 taka þátt í sænsk-
íslenskri Ijóða- og jassdagskrá, sem Norræna húsið
og Norræna félagiS beittu sér fyrir. Lasse Söder-
berg hefur sent frá sér margar Ijóðabækur og er
einnig kunnur fyrir þýðingar sínar úr rómönskum
málum, einkum á Ijóðum spænskumælandi
skálda. Jacques Werup hefur samið nokkrar skáld-
sögur, sem vakið hafa athygli, og ein Ijóðabók
hefur komið út eftir hann: Ett á . . . Tvá á . . . Tre á
. . . Fyr! Um þá féiaga og skáldskap þeirra hefur
áður verið fjallað í Morgunblaðinu (Sjá greinina
Föstudagsbörnin í Malmö 20.10.1973). Öll Ijóðin
nema eitt (Skáldið yrkir handa vindinum) eftir
Lasse Söderberg eru úr síðustu Ijóðabók hans Ros
för en revolution (1972). Þessi bók er helguð
kynnum skáldsins af Kúbu nútimans. Skáldið
fagnar byltingunni, en getur ekki leynt vonbrigð-
um sínum, einkum i lokakafla bókarinnar. Að dómi
Söderbergs hefur þróun efnahagsmála gert Kúbu
um of háða Sovétrikjunum og þannig dregið úr
þeim eldmóði og nýsköpun, sem einkenndi bylt-
inguna í upphafi. Blaðið Granma, sem ort er um í
einu Ijóðinu, er hið opinbera málgagn kúbönsku
stjórnarinnar. Gleraugun eftir Jacques Werup eru
úr Ijóðabók hans, sem fyrr var nefnd, en Ég hjóla
niður að sjó birtist ásamt öðru Ijóði í Bonniers
Litterára Magasin (4. h. 1973). Það er úr nýrri
Ijóðabók, sem væntanleg er innan skamms eftir
Werup.
Þýðandi.