Lesbók Morgunblaðsins - 16.11.1975, Side 14

Sagt hefur verið, aS glöggt sé gests augað.
Með það i huga hef ég ævinlega á ýmsum
lengri og skemmri ferðum erlendis, kappkostað
að veita eftirtekt megineinkennum umferðar. Á
síðustu missirum hefur mér gefizt kostur á að
vera í — og virða fyrir mér umferð í þremur
borgum; einni F Sviþjóð einni i Kanada og einni
í Bandaríkjum. Niðurstaðan verður jafnan á
sömu lund: Þrátt fyrir mun meiri umferðar-
þunga, gengur umferð i þessum borgum mun
hraðar og greiðar en við eigum að venjast,
ökumenn eru tillitssamari, vinstri akreinar eru
notaðar til framúraksturs og gangandi fólk
slangrar ekki hvar sem er yfir umferðargötur.
Margir íslendingar, sem búsettir hafa verið
erlendis og ekið þar, hafa vitnað um það —
meðal annars hér S Lesbók — að eftir heim-
komuna hafi þeir verið með lifið í lúkunum að
aka bil i Reykjavík og að aldrei hafi þeir kynnzt
öðru eins. Ég verð að viðurkenna, að fyrst eftir
ferðir út fyrir pollinn er ég ævinlega jafn
undrandi að sjá aðfarirnar i umferðinni, en
maður hættir að taka eftir þvi smám saman og
verður samdauna.
Þetta er sannarlega ekkert gerfivandamál
eins og bezt má sjá á gjörgæzludeildum, sjúkra-
húsum og endurhæfingarstöðvum, þar sem
limlest og stórkostlega bækluð fórnarlömb um-
ferðarinnar liggja í gibsumbúðum eða sitja i
hjólastólum. Uppá síðkastið hefur þetta verið
styrjaldarástandi likast; við höfum orðið að sjá
á eftir 26 manns í gröfina og 608 manns hafa
slasazt af völdum umferðarslysa á þessu ári.
Blöð og umferðaryfirvöld hrópa hvert í kapp við
annað, að þetta verði að stöðva, en ekkert
gerist annað en það, að hverjum drottinsdegi
fylgja fréttir um nýja harmleiki, mannslát og
meiðingar.
Þessar hryggilegu blóðsúthellingar eru þó
aðeins eðlileg afleiðing af ómenningunni, sem
hér rikir í umferð. Eins og málin standa er vart
hægt að búast við öðru. Og ástæðurnar eru án
efa margslungnari en oft er talið, þegar um
þetta er fjallað. Skuldinni er alltof oft skellt
einhliða á bilstjórana og alltof oft er þvi slegið
föstu, að hraðakstur sé eina meinið. Glannaleg-
um akstri mælir enginn bót, en sé á heildina
litið gengur umferð hér hægar en viðast hvar,
þar sem ég þekki til. Það vantar gersamlega
alla ákveðni i umferð hér og það er einmitt
alltof mikið um lúsargang, sem gerir það að
verkum, að menn eru endalaust að freistast til
þess að stela rétti og svína sér inná götur og
vegi. Stundum er eins og svefngenglar einir
séu á ferðinni; ökumenn virðast með hugann
við allt annað en aksturinn og þegar silakeppa-
gangurinn er allsráðandi, ráfar fótgangandi fólk
skáhallt yfir hvar sem er og án þess að lita til
hægri né vinstri.
Eldri kynslóðin virðist hafa mjög takmarkaða
hugmynd um gangbrautir og umferðarreglur
yfirleitt og algengt er að sjá þetta blessað fólk á
svefngöngu sinni yfrum götur, fáeina metra frá
gangbrautum. Hinir sem yngri eru og betur
vita, eru þó aungvu betri. Svo iitla umhyggju
bera margir gangandi vegfarendur fyrir lífi og
limum, að þeir nenna ekki að hafa fyrir því að
Hta um öxl, þegar þeir ana út í umferðina; það
verður að vera mál ökumanna að bjarga þeim,
en tekst því miður ekki alltaf.
Morgunn einn í myrkri og rigningu átti ég
leið framhjá einum barnaskólanna í úthverfi
Reykjavíkur. Á örstuttri stund mætti ég ekki
færri en fimm börnum á Ijóslausum reiðhjólum
— og öll hjóluðu þau á öfugum kanti. Eitt af
þeim hryggilegu dauðaslysum sem nýlega hafa
átt sér stað, varð með þeim hætti, að telpa á
hemlalausu reiðhjóli, þverbeygði fyrir bíl. Það
segir sig sjálft, að sé þannig að farið, þarf
bíllinn aðeins að vera á örlitilli ferð til þess að
valda limlestingu á barni, — og jafnvel dauða.
f ritstjórnargrein í Tímanum var nýlega vikið
að því að slysin væru „vondur vitnisburður um
íslenzkt ökulag". Þar var ekki minnst einu orði
á. að neinir ættu hlut að slysum aðrir en
ökumenn. Allir aðrir eru víst „stikk frí". En
þessi skoðun er ekkert sérstæð; þvert á móti
virðist það viðhorf býsna útbreitt, að ökumönn-
um einum beri að fara eftir settum reglum og
að sjálfsögðu afskaplega hægt og gætilega,
enda beri þeir einir ábyrgðina, — ekki aðeins á
ökutækinu, heldur einnig á hverjum þeim, sem
ekki nennir að hafa fyrir því að gá, hvort hætta
sé á ferðum, þegar hann anar annars hugar yfir
götu. Mér finnst varla líða svo dagur, að maður
þurfi ekki að leggja sig í framkróka til þess að
bjarga fólki, sem sýnilega hefur engar áhyggjur
af þvi, hvort það sliti klæðum sínum gerr, og ég
geri fastlega ráð fyrir að aðrir ökumenn hafi
sömu sögu að segja.
Gisli Sigurðsson
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
5K-
ýrA-
8
WEFaZ
í tuuift
nr-

1 K'/éw ÍUMP HltR (|W* WB íflM- n«-r. £.e«.T & í.Æ ceip þc.i-p IWW-
fSSw Urne 'A 5 tt l' L D A R M ý' R 1
Húí- l£> 5 K A’ L i N N iiSJdtL JHÍ/1/1H Æ R Á Af
'W* ÍH« \,Ð T A £> A N «áS N A’ R A N N
FUÍ.L A R A t>> * A P A R JOo< UR TVtfl*. 1 l
l NMXIK irn**t gðftrf ÍKAur io ál. CUoPu, l-AWHAl LANO
£ K K 1 —> Vff h R r f> U R —* V f £> >
(42- gVÍI 4 R £ M 1 0 IKfíir/j R \ T A 0 T A L
Tlf. u R <k ’o L N T A 5 7 <uH0» þoUM Á L A toefí £
‘íi « RlHM J A T A N DH<,öl £ N r 1 S r TiVji IÍ Ikn. L £ S
pr- fH-L A R A 1?. A T SJfí' EFTiK ím N E r T 1' R r
FKHM W 1 L6£.wi e^o- '0 S A N N 1 Romju Rób k <4 N u
TvlEl* ElMl R R MftA T A L A T?<- M Z. A Wf 4 R ío Á.1& A R
H/TÍ0 IH r 'o L 1 N iivr.f K R u K K U N A ÍHO- 1
<&*' ’o 5 A •R S N A r A T*1-' M A r A M
a(L T A K iir#- s P A K A K FULL /NN A R A M N

4

MUMO
A R
/MDI
fílGlA
fl'

S£FA?
HlfA

ggt-n

KlfoPP^

9/
ftrn jic,
í'FWw
MWtM
K NÝl
Áf f?AM
iT

0-

&
NllsTAR-
\IERAM
pftACf)
Af>
s

VhMS-
MFN
LÁT'
uifO
l R

FTÆR
B(t
■A spt-
't> r' n u
'i ne»n
S'JPiLL
(kfiLU.-
T'opH
fíSK
L£fJd-
Jfí

b 0®:.
ulvcK

UL Lftd-
HNOftR.
AR
Blfifr-
[R.
fUÍL
FARA
SfeR
HfíCJ
4
flfrl-
L'rKAMI
KwrW
eiMKE-
oiHlí-
^rar-iS.
K(?oPP(
j> ý'/e
L'rKr
AMÍ-,
tíj-ZZl
FftfíCfí-
£VRofU'

^f>\9
APi©
a trk Lf
STÆ&
/JD

Q
r
ZÍLCJK
RftF-
eiMDA
T£CL-
OtMJ)
DUMDA
sé P-
V iÐ