Lesbók Morgunblaðsins - 24.04.1977, Side 4

FRAMLEIÐANDA
06 DANSKAR
KONUR
NOKKUR AÐFARAORÐ
Halldór Jdnsson, idjuhdldur, dóllur Vinfúsar sýslumanns á llalldór átti einn son á háskóla-
var fæddur á Kirkjubæ í Ilrúar- IIlíúartMida, syslur Bjarna aml- árunum, Ótlar aú nafni, s»*m fæsl
stunRU Hann hní* niður manns ok skálds Thorar«*ns«*n. virt vor/.lunarstörf. SMar g«*kk
örondur f hlaövarpanum milli Ilalldúra amma hans var syslir Ilalldór art «*iga danska duKnaöar-
boggja vorksmiöja sinna viú Jóns landsbókavarúar Jakobsson- konu, ógnu Jt-nsin, dótlur Bf-lurs
„sundin blá“ f byrjun þossa árs. ar. Þannig voru þ«*ir Kjarni Páls- úrmakara f Hringkaupvangi, «*öa
Foreldrar hans voru hjónin Jón son landla*knir og Skúli fóg«*li Kingköbing á Jóllandi. Hún t*r
bóndi Sigfússon, Sigurgeirsson, hraulriójandi íslonzks iónaóar og sannkiiltuö holja og hyggsl nú
Jónssonar prosls Þorsloinssonar f faöir Koykjavfkur som hiifuö- búa áfram á tslandi og voila v«*rk-
R«*ykjahlfö og Krisifn llalldórs- slaöar mt*öal forfoöra llalldórs. smiöjunum forstööu, som voila
dóltir. Jakobssonar pr«*sls Bono- Þó aö annaö hrjúfara og haröara um fjörutfu manns varanloga
diktssonar á Vföimýri. Svo aö gol- va*ri muliö undir þá forf«*öur f vinnu. M«*gi honni vol vegna. Hún
iö sé holztu a*ltstofna hans, som uppvoxli on som Ifktist dúnmjúk- var alllaf eiginkonan aö baki
markað hafa varanlcg spor f un lystadún úr vcrksmiðju llall- manns sfns, jafnl á hoimili s«*m I
fslonzkt þjóölíf þá var Halldór órs «*öa þoir úðaðir og ýröir svila- atvinnurokstri. Dugmiklar konur
kominn, eins og fyrr golur, af oyöimixlúrum oins og úr viröasl á hraöri leiö aö yfirlaka
sí*ra Jóni f Koykjahlfö ællfuöur fabrikku hans við Dugguvog, þá margvfslcg alvinnufyrirtæki
hinnar framsæknu og rfkjandi slóöu þessir storku slólpar og vogna ótfmabærs andláls makans.
R«*ykjahlföara*llar allt fram á dólpungar fyrir sfnu Ifkl og Þá vakna ofl og dafna faldir og
þonnan dag. Þá var hann og af- royndin varö á moö þonnan hlundandi hæfiloikar. Ilalldór
springur hinnar proslmörgu Ból- gongna bokkjarbróöur minn og nafni hans l.axnoss lól þau orð
slaöarhlföaradlar þó aö prosl- athafnasama ni«Ija þoirra. iVIór falla f fjölmiöli aö mig minnir, aö
arfsins og sálnahiröirsoinkonna fannsl nóg aó bora hann til graí- fáll þaítti sór áhugavcróara (lil
gælli blossunarloga lftió f fram- ar, þó aö óg fa*ri okki Ifka aö fgripa. aö óg hold), «*n að rila
göngu hans og háltum. Honum slinga niöur sogarponna eins og minningar- og afmælisgroinar.
var annaó fromur gofió on siöa- oinhvor önnum kafinn ongill
prcdikanir og umvöndunarsomi. dauöans. Þaö goröu mór al-
vörugofnari bokkjarhræöur á Þar or f*g fylliloga sammáia
Hann kla*ddi alll bolur on siva*l- fagran og smokkU'gan hátt, þeir Nóbolsskáldinu og va*nli (*g, aö sá
andi guósoró á vör. Þar komu .lónas Itafnar, Magnús frá Mol og mikilhæfi og stórla*ki Svoinn Bon
a*ltstofnar okkar Halldórs saman. Önundur Asgoirsson auk ýmissa sí sama sinnis, on hann fæsl nú
Athafnir og önnur umsýsla starfs- annarra. Þoss f staö voitli (ifsli á manna m«*sl og b«*zl viö þá göfugu
ins voru hans Iff og yndi, lifi- Losbók, vinur minn og kolloga í ióju, mannfra*öi og lislgroin f
brauó og aöal hugöarofni som og listinni, móllöku ollofu ára af- soinni Ifö. La;l f*g sfóan groinina
hjáslundagaman. Laxvoióar, gofl- mælisávarpi frá mfr IiI þoss lífs- gossa óbroytla h(*r á oflir auk
lcikur, spilamonnska og önnur glaöa bokkjarbróöur f lilofni nokkurra nýrra innskota til auk-
„hobby" voru honum alls óviö- fimmlfu ára afmælisfagnaóar innar áhorzlu, on ongu skoliö
komandi. Sjálf sköpunargloói hans, som hofir okki birlsl f blaói undan frá fyrslu gorö, som máli
slarfsins var honum alll. Þá var fyrr, on aftur á móli I cinni hóka skiplir.
Halldór og kominn úl aT oinni minna, Þátlum og drállum, lílfili. Ö.S.
Mér fannst eins og ég væri bar-
in utanundir meö rennblautu, is-
köldu handklæði, þegar mér barst
sú fregn, að ástsæll bekkjarbróðir
minn, Halldór Jónsson, yrði
fimmtugur í dag nú fyrir um ell-
efu árum. Það er að visu huggun i
harmi, að hann er aldurslega í
fararbroddi bekksagnar okkar á
lestagangi lifsins ásamt séra
Trausta gamla á Djúpavogi, sem
er fæddur í sama mund og fyrra
strið brauzt út, en Halldór um
svipað leyti og Admiral Jellicoe
vann sigur i sjóorustunni miklu á
þýzka flotanum fyrir ströndum
Jótlandsskaga. En mörgum árum
síðar urðu einmitt þáttaskil í
barneignum á dönskum herra-
garði á Jótlandsskaga, þegar sú
dynamíska rausnarkona Agna
skauzt i heiminn eins og fall-
byssuskúla úr Fyllu. En hún er
nú einmitt eiginkona og ástar-
bomba afmælisbarnsins.' Aftur á
móti erum við svo lánsöm, að ekk-
ert okkar er fætt í Búastriðinu og
guði sé lof fyrir það. Þessi tíðindi
vekja mig óhugnanlega til endur-
skoðunar og nýs mats á eigin
aldri. Mér hefir nefnilega lengi,
lengi fundizt ég vera tuttugu og
fimm ára.
Einn af mörgum, meðfæddum
og áunnum kostum og eiginleik-
um Halldórs vinar okkar þykir
mér miklu beztur og hugstæð-
astur. En það er hversu elskuleg
viðbrögð hans voru, er hann var
sleginn af bekkjarbræðrum í
gamla daga. Ekki á túlann, heldur
fyrir bokku og bokku brennivíns i
blankheitum fyrir sunnan. Alltaf
tók Halldór kvabbandi meðbræðr-
um jafn fagnandi. Hann komst
fyrstur okkar í nokkrar álnir, er
hann bakkaði út úr þurri lögfræð-
inni beint inn í sjálfa lífsbarátt-
una. Ef beðið var um fyrir einni,
var iðulega svarað: „Viðjið þið
ekki fyrir tveim?“ Það var eins og
að gera honum greiða með þv að
biðja hann um að gera sér greiða,
svo hjálpsamur er hann nauð-
stöddum og þurfandi, þjónustu-
fús góðu málefni og veitull höfð-
ingi. Er mér ekki grunlaust um,
að þessi greiðasemi skaphafnar
hans hafi ekki ósjaldan verið
freklega misnotuð. Það var eins
og hann bæri í sér eitthvað af
hjartaskilningi Fjallaskáldsins
fræga, sýslunga hans, þegar kom
til þorstans.
Þá var alltaf hlýtt og notalegt
að lita inn á skrifstofu hans i hinu
aldna húsi númer 18 við Hafnar-
stræti, sem er samsett af þremur
ævafornum hússkriflum, þar af
einum gömlum selstöðuhjalli sem
var fleytt á pramma allar götur
sunnan úr Keflavík, Jakobeusar-
hús, sem síðar hét Nýhöfn. Þar
andar hver biti og viðarborð af
liðinni tið og gengnum gaurum,
faktorslykt. Þar marrar í hverju
þrepi Jtegar genginn er stiginn
upp á loft, einsog til að minna
okkur á fallvaltleikann á svik-
ulum og ótryggum tröppugangi
lífsins. Þar uppi á loftskörinni var
jafnan gamall og traustur fjalla-
bóndi austan af landi sem lager-
sveinn Halldórs. Tvær og þrjár
tiskulegar tiplandi kyntátur úr
Reykjavik slógu á ritvélar og sam-
lagningarmaskínur með
rythmískum jazzslætti. Og sjálfur
fuldmægtiginn Kristján Zöega
persónugervingur kurteisinnar í
réttri umgjörð forfeðranna,
danskra og italskra kjöbmanna,
sveittist við margvíslegar færslur
með koparstungu rithendi, eins
og skrifarinn á Stapa. Og aldrei
fékk séntilmaðurinn Zöega ordru
frá amtmanninum úr innri
kontórnum um að bóka þessi
brennivinslán i nokkurn
prótókoll. Allt munnlegt og byggt
á gagnkvæmum skilningi og
trausti, eins og i þá gömlu góðu
daga, þegar handtak var sem
bókað skriflegt skilríki.
Nú eru liðin löng ar, síðan
menn komu úr siðustu hungur-