Lesbók Morgunblaðsins - 23.09.1995, Qupperneq 6
„ÞETTA land á ærinn auð...“ Bláa lónið er dæmi um vannýttan möguleika og auðlind sem ekki var til fyrir nokkrum
árum. Með öflugu markaðsstarfi væri hægt að auglýsa ísland sem heilsu-friðland, segir höfundur greinarinnar.
Auðlindir
við bæjardyrnar
Fjallablámi, eldur og ís hafa ætíð einkennt ísland
og ýmist kúgunarbönd eða sjálfstæðisandi sett
sinn svip á þjóðarsálina er landið byggir. Napr-
ir vindar hafa nætt um þjóðfélagið^ hérlendis
undanfarin 5-6 ár sem hafa minnt íslendinga
Á VÍÐ OG DREIF
Félags-
hyggja
Hugtakið „félags-
hyggja“ er skilgreint í
Orðabók Menningar-
sjóðs, sem „jákvæð
viðhorf til samvinnu
við aðra“. „Einstakl-
ingshyggja“ er skil-
greind í sama riti „að
byggja fremur á einstaklingum en heild-
inni (t.d. í samskiptum manna), sér-
hyggja“.
„Félagsleg frjálshyggja“ er skilgreind í
Islensku Alfræðiorðabókinni sem stefna
breska íhaldsflokksins og kristilegra demó-
krata á Þýskalandi og Italíu, einnig Sjálf-
stæðisflokksins hér á landi.
Félagsleg fijálshyggja er einstaklings-
hyggja sem tekur tillit til „félagslegrar
nauðsynjar“ að því marki að sú náuðsyn
hefti ekki andlegt frelsi og athafnafrelsi
hvers einstaklings eins og það frelsi er
skilgreint í mannréttindayfirlýsingum
bandarískum og frönskum frá síðari hluta
18. aldar. Opin þjóðfélög Vesturlanda erii
grundvölluð á þeim yfirlýsingum og kenn-
ingum Montesquies o.fl. Einstaklingsréttur
og eignaréttur tryggja opið þjóðfélag. Ein-
staklingshyggja er skýrt skilgreind í lögum
opinna samfélaga Vesturlanda, félags-
hyggja er óskilgreint hugtak í lögum, fljót-
andi hugtak, gjarnan notað af skillitlum
pólitíkusum, sem eiga það sammerkt að
viðurkenna ekki leikreglur lýðræðisríkja
Vesturlanda og sérrétt hvers einstaklings.
Félagshyggjan hefur birst í ýmsum
myndum. Syndikalisma, samvinnustefnu,
sosíalisma, kommúnisma, national-sosial-
isma, fasisma. Allar þessar stefnur líta á
einstakligninn sem meira og minna rétt-
lausan gagnvart heildinni. Heildarhyggja,
hóphyggja og alræðishyggja ríkisvaldsins
verður lokatakmark félagshyggjunnar.
Undanfarin misseri hefur hugtakið „fé-
lagshyggja" og „félagshyggjufólk" verið
endurtekið af forustumönnum þeirra
flokka hér á landi, sem nefna sig „félags-
hyggjuflokkana". Stefna þessara forustu-
manna virðist vera sú að ná tangarhaldi
á ríkisvaldinu og geta á þann hátt ráðsk-
ast með völd, áhrif og fjármagn að eigin
vild og án allrar ábyrgðar.
Öfl af toga félagshyggjunnar hafa vissu-
lega náð völdum á 20. öld. Kraftbirting
hinnar fullkomnu félagshyggju birtist ský-
rast í Sovétríkjunum og í ríkisstjórn þjóð-
ernis- jafnaðarmanna á Þýskalandi svo og
á Ítalíu. í þessum ríkjum var „félagsleg
nauðsyn" sett öilu ofar, stöðlun ríkisins á
andlegu lífi þegnanna var mjög nærfærin
og framkvæmdir og atvinnulíf voru undir
stjórn ríkisins og rekin af ríkinu í samein-
ingarríki verkamanna og bænda. Enn þann
dag í dag er fjölmennasta ríki veraldar
stjórnað frá sömu forsendum, þar sem hin
„félagslega nauðsyn“ tekur á sig mynd
ófreskju, sem reynir á allan hátt að villa
á sér heimiidir m.a. með því að efna tii
mannréttindaráðstefnu og kvenfrelsisbar-
áttu undir merkjum félagshyggjunnar.
Viðbrögðin meðal félagshyggjufólks eru
víða í löndum heldur dræm, nema hér á
landi, þar sem „félagshyggjufólk“ virðist
skilja einstaklega vel „félagslega nauðsyn
Kínveija“ og láta ekki sitt eftir liggja, að
aðstoða og leiðbeina kínversku stjóminni
að eigin sögn til fullkomnunar félagshyggj-
unnar.
SIGLAUGUR BRYNLEIFSSON.
Með samstilltu átaki er
enginn vafl á því að
þjóðin getur látið drauma
sína um betra og
réttlátara ísland rætast
og fundið fleiri smugur
en þær sem gefa fisk.
Eftir PÁL
BJÖRGVINSSON
óþyrmilega á þá staðreynd að velmegun
er ekki sjálfgefið fyrirbæri og að lífið er
sífelldum breytingum háð. Það er ekki
þar með sagt að tilveran á íslandi muni
framvegis bera merki hokurbúskapar og
ládeyðu í ríkisrekstrinum - fremur merki
aðhalds, forsjár og langtímamarkmiða.
En það er jafnframt á valdi hins almenna
borgara að leita nýrra sóknarfæra og
axla þá ábyrgð er því fylgir. Eins og þar
stendur: „...það er svo bágt að standa í
stað, og mönnunum munar, annaðhvort
aftur á bak ellegar nokkuð á leið...“. En
hvað svo sem öllu veraldarvafstri og erfið-
leikum líður þá er landið ísland áfram
landið þitt!
Ferðamannalandið
Óteljandi möguleikar eru á íslandi fyrir
erlenda sem innlenda ferðamenn. Þjóðin
er svo lánsöm að hafa á að skipa miklum
fjölda hæfra manna á sviði lista, ferða-
mála, vísinda, tækni, íþrótta og líkams-
ræktar. Ekkert jafnast samt á við landið
sjálft sem er einstakt þegar hafðir eru í
huga útivistarmöguleikar og fjölbreytileiki
í landslagi. Hér lifa sterkar andstæður til-
verunnar hlið við hlið - undir frostbörðu
yfirborði leynist ólgandi hiti og kraftur;
handan við sólbaðað fjall ósvikið óveðurs-
ský. Sem sagt ævintýraland veðrabrigða
og lifandi náttúruafla; kjörin áskorun nú-
tímaferðamannsins sem er orðinn leiður á
aðgerðar- og tilbreytingarleysi sólar-
strandanna sem lítið skilja eftir nema sól-
brúnku. ísland á þann sérstæða möguleika
fram yfir sólarlöndin að geta orðið ferða-
mannaland allan ársins hring. Á sumrin í
hesta- eða jeppaferðum yfir öræfin, tor-
færukeppni, fjallgöngum, skíðaferðum í
ÍSLAND á þann sérstæða möguleika að geta orðið ferðamannaland allan ársins hring.