Vísir - 23.01.1977, Qupperneq 15

Sunnudagur 23. janúar 1977
15

Logandi
bensínið
fossar niður
hliðar skýja-
kijúfsins.
♦
LOGANDI VÍTI
hann brenndi þokuna i burt og
fólk á götunni,rúmum þrjú-
hundrub metrum nebar sá greini-
lega hvar flugvélin haföi lent á
byggingunni.
Svo byrjaöi braki og logandi
bensini aö rigna niöur á götuna og
menn þutu i skjól, hver sem betur
gat. Raphael Gomez snarbeygöi
leigubifreiö sinni upp á gangstétt.
Brak úr vélinni stóö upp úr þaki
hennar.
,,Ég var svo hræddur aö ég sat
stjarfur viö stýriö. Allt i kringum
mig var fólk á haröahlaupum.”
Donald Maloney, sautján ára
ganiall sjúkraliösnemi hjá
Bandarisku strandgæslunni, var
aö skoöa i búðaglugga þegar
sprengingin varð. Hann þaut inn I
næstu lyfjabúö.
„Láttu mig fá morfin, sprautur
og sárabindi.” hrópaöi hann.
„Þetta er neyðartilfelli,”. Meö
sinn litla sjúkrapakka þaut hann
svo inn í brennandi skýjakljúfinn.
Hugrekki hans og rósemi átti eftir
að bjarga miklu.
Brunnu við skrifborðin
A sjötugustu og niundu hæð
hvelfdist logandi flugvélabensinið
yfir starfsstúlkur Kaþólsku vel-
feröarstofnunarinnar. Sex þeirra
gafst ekki einu sinni timi til aö
standa á fætur, þær fubrubu upp
við skrifborö sin.
Þrjár i viöbót reyndu aö foröa
sér á hlaupum, en eldurinn náöi
þeim. Fyrir eitthvert kraftaverk
tókst hinum að komast inn i eld-
traustan brunaútgang.
Paul Dearing var aö vinna úti i
horni, fjarst frá flugvélínni. Þeg-
ar eldurinn nálgaöist, stökk hann
út um glugga. Hann lenti á syllu
nokkrum hæöum neöar og beiö
bana.
Mennirnir þrir sem i flugvélinni
voru þeyttust inn i logandi vitiö.
Lik þeirra brunnu svo þau voru
nær óþekkjanleg. Likiö af Albert
Perna, fannst tveim dögum eftir
slysiö á botni lyftugangs.
Sjötugasta og áttunda hæöin
var eingöngu notuð fyrir geymsl-
ur, annars hefði oröið þar meira
manntjón. Þar var aðeins einn
maöur, húsvöröur og hann lét lif-
iö.
Barsmíð og neyðaróp
1 glerhúsinu á áttugustu og
sjöttu hæð, þeyttust feröa-
mennirnir sextiu i allar átti viö
höggiö og augnabliki siöar sáu
þeir eldhaf fyrir utan gluggana.
Þaö gaus upp mikill reykur og
fólk hljóp ráðalaust fram og aft-
ur. Glerdyrnar sem lágu út á
svalirnar hinu megin voru læstar,
til aö hindra aö fólk notaði þær til
aö fremja sjálfsmorð.
Loks gripu fararstjórarnir til
þess ráös að brjóta glerdyrnar og
þaban leiddu þeir fólkið niöur
eldvarnarútgang og niður á götu.
Þegar fariö var framhjá átt-
ugustu hæöinni heyröi fólkiö bar-
smiðar og neyðaróp, en enginn
stoppaði, þvi þaö var ekkert hægt
að gera. Þetta var einni hæö fyrir
ofan árekstrarstaöinn. Daniel J.
Nordan sat i skrifstofu sinni á
þessari hæö, ásamt aöstoöar-
manni sinum, Arthur Palmer.
„Við þeyttumst úr stólunum og
niður á gólf, við höggiö,” sagöi
Nordan. „Ég hélt að þetta væri
japönsk sprengja.” Hann opnaöi
dyr fram á ganginn en
hrökklaöist til baka undan eldi og
reyk.
Þá kom á móti þeim stúlka úr
ytri skrifstofunni. Hún var ein
þeirra sem stjórna lyftum húss-
ins, og var mikiö brennd og ofsa-
lega hrædd. Nordan og Palmer
notuðu sleggju til aö komast inn i
næsta herbergi og þaöan komust
þeir niður brunagang, meö stúlk-
una meö sér.
Lyftan hrapaði 79 hæðir
Það var kraftaverki likast,
hvernig önnur lyftustúlka komst
úr húsinu. Lyfta hennar var að
opnast þegar sprengingin varö og
hún þeyttist út úr henni og þvert
yfir ganginn. Hún var nokkuö
brennd, en tvær konur sem fundu
hana tóku hana inn á skrifstofu til
sin og hlúöu aö henni.
Þær fór svo með hana aö lyftu,
þar sem önnur lyftustúlka tók við
henni. En rétt i þann mund sem
dyrnar lokuöust slitnaöi kapallinn
og lyftan hrapaði niður.
Donald Maloney frá
Strandgæslunni var niöri aö biöa
eftir lyftu til aö komast upp á
slysstaðinn. Hann heyröi
skelfingaróp stúlknanna þegar
lyftan þaut framhjá honum og
niöur i kjallara. Maloney geystist
niður tröppurnar.
Slökkviliösmenn hjuggu gat á
þak lýftunnar og Maloney tókst
aö skriöa inn. Hann bjóst alveg
eins við þvi aö þær væru báöar
látnar, en sjálfvirkur bremsút-
búnaður haföi hægt á lyftunni.
Stúlkurnar voru illa brotnar, en
báðar lifðu þetta af og jöfnuðu
sig. Þegar þær sáu Maloney
skriöa inn 1 lyftuna i einkennis-
búningi sinum, grétu þær af gleði
og önnur hrópaði: „Guði sé lof,
sjóherinn er kominn. Nú er okkur
óhætt.”
Maloney gaf þeim morfin og
skrifaði „M” á enni þeirra meö
varalit. Hann lyfti þeim svo upp
til slökkviliðsmannanna.
En hann undi sér ekki hvildar
eftir þetta ævintýri. Þegar hann
skreiddist út úr lyftunni tók hann
þegar aö hlynna aö brenndu og
slösuðu fólki i anddyrinu.
Aö þvi loknu hélt þessi sautján
ára strandgæslumaöur uppeftir
skýjakljúfnum ásamt presti.
Þeir vissu ekki nákvæmlega
hvar flugvélin haföi lent en
opnuðu öðru hverju dyr á bruna-
ganginum til aö kanna máliö.
Þegar þeir voru komnir upp á
sjötugustu hæð byrjuöu þeir aö
renna til i oliu og veggirnir voru
brunnir. Þá vissu þeir að þeir
voru aö veröa komnir.
Loksins komstu þeir upp á sjö-
tugustu og niundu hæö og þar var
hroöalegt um aö litast.
Sprengingin haföi sundraö og
beyglaö og eldurinn brennt. Þar
var ekkert nema rústir og lik.
Borgarstjórinn i New York,
Fiorello La Guardia, kom á vett-
vang skömmu á eftir Maloney og
hann klifraði lika upp á sjö-
tugustu og niundu hæö. Hann
baðaði út höndunum og muldraöi
i sifellu: Ég sagbi hernum aö
fljúga ekki yfir borgina.
Borgarstjórinn sæmdi Maloney
heiðursmerki fyrir hetjulega
framgöngu. Onnur hetja i slysinu
var Herbert Fabian einnig
sautján ára gamall. Hann var
skólapiltur i New York.
Herbert fór inn i mannlausa
lyftu og fór með henni upp. Hann
bjargaði tuttugu mönnum og kon-
um, sem voru i gildru milli þri-
tugustu og fertugustu hæöar.
Enginn heföi vitaö um þetta afrek
hans ef ekki einn þeirra sem hann
bjargaöi hefði skrifað manni sem
hann vann hjá, sem gaf honum
hundraö dollara i viöur-
kenningarskyni.
Þrjár konur áttu Herbert J.
Smith, líf sitt aö launa. Hann var
aö vinna á sextugustu og annarri
haáð þegar sprengjuflugvélin
flaug á bygginguna.
Hann leit út um glugga og sá
konurnar halla sér út um glugga
nokkrum hæöum ofar. Reyk-
bólstrar stóöu út um gluggann.
Smith fylgdi slökkviliðsmönnum
á staöinn og hjálpaði konunum á
öruggan staö.
Miðaö við aðstæður var dánar-
talan furðanlega lág. Aöeins fjór-
tán létu lifiö og tuttugu og sex
slösuöust. Aö björgunaraö-
geröum frátöldum var megin-
ástæöan sú að slysiö varö á
laugardagsmorgni, þegar tiltölu-
lega fáir voru i byggingunni
Heföi þetta gerst á virkum degi
er hætt viö aö hundruö hefðu far-
ist. 1 Empire State eiga niu-
hundruð fyrirtæki skrifstofur og
hjá þeim eru um tuttugu og
fimm þúsund starfsmenn.
(ÓT tók saman)
Þessi mynd er tekin niöur eftir húsinu og sýnir hvar sprengjuflug-
vélin hvarf inn i þaö. Ath. aö bilarnir á götunni fyrir neöan eru eins
og smá skorkvikindi.