Tíminn - 26.03.1969, Side 9

MEDVIKUDAGUR 26. marz 1969.
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
fYantkvæmdastjóri: Kristján Bonediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarrnsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og tndrilö
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Auglýs-
tngastjóri: Steingrímur Gislason Ritstjómarskrtfstofur I Eddu-
búsinu, símar 18300—18306. Slnifstofur: Bankastræti 7. Af-
greióslusimi: 12323. Auglýstngasími: 19523 Attrar skrifstofur
simi 18300 Askriftargjald kr. 150,00 á mán innanlands —
f lausasölu kr. 10,00 eint. — PrentsmiSjan Edda bi.
Svör Geirs og Gylfa
Borgarstjórinn í Reykjavík hefur að undanfömu hald-
ið reglulega fundi með blaðamönnum.
Þessu framtaki borgarstjóra ber vissulega að fagna,
en mjög hefur á það skort hér, að opinberir aðilar veittu
greiðlega upplýsingar til blaða eða hliðstæðra aðila.
Fundir með blaðamönnum era þó engan veginn vanda-
lausir, ef árangur á að verða góður, og gildir það raun-
ar um báða aðila, blaðamenn og þann, sem upplýsing-
arnar gefur. Sá, sem spurður er, verður að sjálfsögðu
að gæta þess, að upplýsingar hans séu réttar og byggð-
ar á traustum granni.
Á síðasta blaðamannafundi borgarstjóra var hann
spurður um, hvaða ráðstafanir borgaryfirvöldin hefðu
gert frá því flóðin miklu urðu í fyrra til að treysta varn
ir við vatnsbólin í Gvendarbrannunum, en þaðan kem-
ur svo til allt neyzluvatn Reykvíkinga og þeirra byggð
arlaga, sem næst liggja.
Borgarstjóri varð að viðurkenna, að lítið sem ekk-
ert hefði verið gert til að draga úr mengunarhættu
vatnsbólanna, þrátt fyrir það ástand, sem skapaðist á
s.l. vetri, enda mengaðist vatnið í Gvendarbrannunum
á aðra viku nú fyrir skömmu, þótt þau flóð væra mun
minni en flóðin í fyrra. Réttilega gat borgarstjóri þess,
að nokkrar athuganir væri búið að gera á vatnasvæðinu
og fyrir lægi skýrsla um þar athuganir.
Sjálfsagt hefur borgarstjóranum fundizt, að frásögn
sín af rannsókn og skýrslugerð mundi varla duga til að
vega upp á móti heils árs aðgerðarleysi við að tryggja
borgarbúum ómengað drykkjarvatn. Því brá hann á það
ráð að skýra frá framkvæmdum/ sem gera ætti í sum-
ar til að draga úr flóðahættu á Elliðaársvæðinu. Fyrir
þetta var borgarstjóri gagnrýndur á borgarstjórnarfundi.
Bæði Kristján Benediktsson og Guðmundur Vigfússon,
sem sitja í borgarráði, létu þá skoðun í ljós, að þeim
fyndist heldur óviðkunnanlegt að lesa í blöðunum frá-
sagnir borgarstjóra um stórfelldar framkvæmdir, sem
gera ætti næsta sumar, meðan ekki væri einu sinni far-
ið að ræða um þessar framkvæmdir í þeim stofnunum
borgarinnar, sem hafa um þær ákvörðunarvald. Með
þessu tókst borgarstjóra hins vegar að leiða huga við-
staddra blaðamanna frá vanrækslusyndum borgaryfir-
valdanna varðandi vatnsbólin.
Þetta rifjar upp annað mál, sem einnig var rætt á
síðasta fundi borgarstjómarinnar. Fyrir skömmu komst
menntamálaráðherra í þrengingar á fundi, sem hann
átti með nemendum menntaskólanna. Var menntamála-
ráðherra mjög gagnrýndur vegna aðgerðarleysis í bygg-
ingarmálum menntaskólanna. Greip hann þá til þess
vafasama ráðs sér til bjargar á erfiðu augnabliki að
skýra frá því, að viðræður stæðu yfir við Reykjavík-
urborg um leigu á einum af skólum borgarinnar fjrir
menntaskóla næsta vetur.
Einum borgarfulltrúanum, sem sæti á í því ráði, sem
um skólamál borgarinnar fjallar, fannst þessi yfirlýs-
mg menntamálaráðherra næsta furðuleg og bar fram
fyrirspurn á síðasta borgarstjómarfundi um bað, hvort
menntamálaráðherrann hefði farið með rétt mál.
Borgarstjóri upplýsti á fundinum, að það sem mennta-
málaráðherra hefði kallað viðræður við yfirvöld Reykja-
víkurborgar væri eitt símtal við borgarritara!
Með saimi má því segja að Gylfi og Geir hafi gripið
til svipaðra ráða til að bjarga sér um stund úr óþægi-
legri og erfiðri stöðu. Þ.Þ. .
TIMINN
ERLENT YFIRLIT
Bretar hafa gert sig hlægilega
meö innrásinni á Anpilla
Forustumenn S. Þ. æskja ekki aðildar nýju smáríkjanna á Karibahafi.
U THANT og fledrd forustu-
menn Sam'eimuðu þjóðanna hafa
niokífenu sámnuim a'ð umdainifönnu
látið uppi þann ugg, að það
gaeti orðið tii að hnokkja
gen-gi þedmna og tilganigd, ef
mjög möng liittdl ríki yrðu aðii-
ar að þeiim. Eimfcum hefur
þeisai óitti verið látiuu í ljós
’eftir að Maldive-eyjar gerðust
aðikar a@ S. Þ. iiauisitið 1965.
Þessar eyjar, se<m urðu sjáiLf-
stætt riki fyrdr fjóruim ámum,
emu ekiki niema 112 fenmílur að
flatammiáli og hafa um 100 þús.
íbúa. Við inmigöngu þedmra í
S.Þ., hætti ísiand að vera fá-
menmiasta aðildamrííkið.
Siðan Maldive-eyjar gekk
í S. Þ. heifum lítið eyríM í
Kairitoalhafiinu öðiazt aðáld
að Samieinuðu þjóðunum, Bar-
badios, sem var áður brezk
nýlenda. Bambados er eidá
nema 166 fenmiílur að fLatar-
miáJi, en hefur um 250 þúsund
íbúa. Það er þriðja brezka ný-
lendiam í Kariibalhafinu sem
hlotið hefur sjálfstæði og
gerzt aðili að Sameinuðu þjóð
unium. Hin riián emu Jamaica
(íbúam um tvær milljóniir og
fliatammái 4.400 femmiílium) og
Trinidad og Tobago (íbúar um
edn milljón, og flatarmál um
2000 fermiilum).
Hér hafá síðum en svo verið
fullitaildar þær eyjar, sem Bmet
am méðu yfim á Kamibhaf-
in.u meðan nýlenduvel'di þeimma
stóð siem hæst. Fimm eyjam
aðmam, ásaimt tilheyramdi smá-
eyjum, hafa hlotið stöðu sem
sérstök saimbandsríiki Bmetiands
og stefnia að fuilu sjálfstæði.
Sjötta eyjan stefnir að sama.
mamki. Ef sú þróun helzt, sem
verið hiefúm, eiiga því amk.
sex slík ríki efitim a@
koma tál sögunnar á þessum
slóðum. Hér emu svo ekki taid
ar með Bermiudia og Bahama-
eyjam, sem einndg stefoa að
aiuikmu sjállfistæðL Við þetita
bætiist svo, að þessd nýmynduðu
eymíki emu að kiofoa, þam sem
þaiu emu mymduð af fledrd eyj-
um og íbúar eiostakra eyja
heimita orðið sjáifstæði. Verði
framviodan sú, geta hér mynd
azt tugám ríkja fymr en nofck-
umn varir.
Það mun ekki sízt þetta við-
homf, sem hefur hvaitit U Thant
og fleári til að vama við þessu,
og liivietjia ffl að settam verði
hömlur ge'gn inmgömgu mjög
smiárma míkja í S. Þ.
ÞAU eymíki, sem Bmetar hafla
myndað úr nýlendum símum á
Kairibahafinu, auk þeimra
9em áður eru talin, eru þessi:
Gmemada, sem hefur um 100
þús. ibúa, og er 133 fermíliur
að fflatammálL
Amtdqua, sem hefúr um 65
þús. íbúa og er 171 fermiia
að fflaitammáJi.
Domdnica, sem hefur um 70
'þús. íbúa og er 300 fermílur að
flatammáli.
St. Ducia, sem hefurn um 110
Ronald Webster
þús. íbúa og er um 240 fer-
rruílur að fflafarmáli.
St. Kiitts, sem hefúr um 60
þús. íbúa og er um 138 fer-
rnítar að fflatammáli.
Öll hafa þessd ríki víðtæka
heimastjórn, en Bretar anoast
fymir þau vamir og utamríkis-
miálám.
Sjötta ríkið, St. Vincenf, mun
bráðiega koma tdl sögummar, en
það er eyja, sem hefur um
85 þús. íbúa ög er um 150
femmáter að fflaitarmáli.
EITT þessama eyrikjia, St.
Kiitts, hefum vaJrið 9érstaka at-
hygii að umdanfömu.
Eyrffci þessu tiilheyma þrjár
eyjar, St. Kitts, AnguiMa og
Nevis. Þær eiga fáitt anoað
sameiginl'egt en að hafa vemið
uodir samieiginJiegri stjóra í
brezka nýlendumálaráðuineyt-
imiu. St. Kiitts er þeámra stæmst
og fólksflest og þar hefúr ný-
lendustjóm Breta fyrir þess-
ar eyjar, haft aðsetur siitt.
Ibúar AngudJILa hafa löngu hald
ið því fmam, að St. Kitts hafi
notið aldma framfama, sem þess
um eyjum hafa vemið ætLað.
Því tii sönniunar benda þeir á,
að á AnguilLa sé ékfcert síma-
samband við umheiminn, ekk-
ert rafmagn og engin vatns-
LeiðlsiLa. Eyjamskeggjar hafi orö
ið að flytjast til anoarma staða
í stórum stíl, þvi að fmamfama-
mátam þeimra hafi ekfcert ver-
ið simmit. A AogudJLa emu nú
um 6000 íbúar, en í New York
og nágmenmi hennar er mun
ffleira fólk, 9em hefur flutzt
þangað frá AnguilLa. Svo mds-
jafnlega, sem AnguiJia-búum
Mkaðd nýlendustjóra Breta, Mk
aði þeim þó enn verr að vera
í sambandsrM við St. Kitts.
Það var því eiitt fymsta vemk
þeirma eftir að Bmetar stofnuðu
ummætt rífci sumamið 1967, að
lýsa yfir því, að þedr hefðu
rofið sambandið við St. Kitts
og myndu stofma siitt eigið
ríki. Þeir létu síðar fama fmam
þjóðaratkvæði, þar sem þetta
var samiþykkt með öllum at-
kvæðum gegn fjórum. For-
sæisráðhemrann á St Kiibts,
Rot>emt Bmadshaiw a@ nafni,
lýsti yfir þvi, að þetta yrðd
ekki þolað og svamið gæti ekki
orðið annað en að jafna aiiLri
byggð á AniguiiLa við jörðu.
AmgiuiiLla-búar léfcu þefcta ekki
á sig fá, heddur sendu mienn
á vettvang Sameinuðu þjóð-
anna og hlutu þeir þar stuðn-
ing ýmissa Afrífcumíkja og hafa
notið hans síðan. Nokkmu eftir '
seinustu ámamót, færðu þeir
sig upp á skaftið og gáfu út
frímiemkd til að augiýsa sjáif-
stæðd Angudiia.
FEAM að þesisum tdimia
höfðu Bmetam tekið þessu máli
með sinni fraegu ró. Frímerkið
vamð tdl þess, að þedm Wilson
og Stewamt var nóg boðið. í
byrjun þessa mánaðar var
brezkur aðstoðamráðhemra,
Wliitlook að niafná, seindur tái
AngudlLa tii að ræða við Ron-
ald Webstem, sem hafði verið
kjöminn fomseti af eyjamskeggj
um. Þedr tólni þessium sendi-
manni Bmeta svo iila, að hann
liröklelaðist þaðan eftir fáar
klukkustundir og taidi sig
hafia áifct flótum sinum fjör að
Laumia. Hanin segiist þó bafa dval
ið þar nógu lengi til að toomast
að raiun um, að óheppileg fram
andi öffl stæðu á bak við stjórn
AnguiLIa, og væri semmiliegast,
að þar væmi um að ræða hinn
iliræmda Mafiu-félgsskap, sem
ætliaði að komia þar upp spiília-
víti eða öðra spilIingarbæM.
Bretar yrðu því að taka á mál
imu með festu. Wilson og Stew
art bruigðust llka hart við og
var flotadeild send á vettvang
og falLhlífamMð látið hertaka
Anguilia. Það gekk fljótt og
vel, enda mótstaða engin.
VÍÐA um heim hafa þesisir
atburðir þótt hið bezta frétta-
efni og aðfiarLr brezku stjórn-
ai-innar þótt hamla ldaufaJegar.
I brezka þingimu hafa stjórn-
amamdstæðkmgar deilt hamt á
Wilson fymLr þessar hemaðar-
aðgerðir og talið þær engum
öðrum tiLgamgi þjóna en að
gema Breta MægiiLega. Stjóra-
in hefur hins vegar sagt, að
bún gæti ekki láitáð MafSiuma
eða aðra bófa misnota sér varn
ariaiusar eyj'ar, sem Bretar bafi
telrið að sér að verada.
Sögu brezloi stjóraarLnnar
um Mafia-féLagsskapinn í þesisu
samban'di er yfirleitt tefcið
með varfæmi, en þó bent á,
að ófyrimledtnLr fjárafflamiemn
fcunni að geta reynt að nota
sér þessi eyrflri með því að
setjast þar að í þeim fciLgangi
að kom'ast undan skötfcum og
sikyldum. M.a. hefur Onassis
verið nefndur í því sambandi.
Óæitanlega eru þessar eyjar
að verða Bretum talsvemt
vandamáL Þedr vilja gjarman
losna við að þurfa að stjórna
þeim, en eiga en-fitt með að
hverfa alveg burtu, sökum B
þess hve varmarLausar og B
ósjálfbjarga þær era. |