Tíminn - 23.05.1969, Page 8

8
TIMINN
FÖSTUDAGUR 23. maí 1969.
Stefán Valgeirsson, alþingismaður:
M'angir bændíuir hala sagt
mér, a® þeir sjáii eoga leiö til
a® toaupa þa<S magn af áburði
á þessu vord, seim ræktumariönd
þeiirra þyrfitu að fá samjkvætnt
reynsliu liðinna áia og eftir ráð
feggdragiuim kumináttuimianina á
þes®u sviði, svo þess sé að
vænfa, að meðaltuppsikera fláist
miðað við sæmiilegt árferði.
f þessuim vdðtölum hefur
kiomið frath, að bændur standa
mrjög másjafmt að vígi að þessu
11‘eyti, aldt frá því, að geta
eík'kert keypt af áburði, að þvi
miamki, að geta tekdð fullam
álburðarslk'ammt.
Sá hópu/r er t. d. þanmig á
vegi stad'dur, að þeir geta ékiki
keypt áburð niú fyrdr hærri
uppinæð í krómutölu, em þeir
kieyptu í fyruwor.
Bn þar sem áburður hefur
hæíkikiað nú að meðaltaii um
34,86% þá þýðir það einum
þriðjia minimi áburðankiaup.
Það greiðsliukerfí, sem áburð
arsadam hefur stairfiað eftir
síðustu árd'n, er ofviða þeim
bændum, sem emu í erfiðleik-
um n/ú, a@ óbfeyttum lámaregil-
um vdðskipta- og seðitaibamka.
Þó eru þeir verst settir, sem
búa eimgöngu mieð sauðfé. Af-
urðilr aff sauðfj'árbúum koma
tái immlleggis eimu sinmii á ári, og
þarf þvií mdkdð mefcstrarfé til að
geta stuindað þenmiam atvimmu-
veg.
Ég hef orðið þess var, að
ýmsir gera sér eoga grein fyr-
ir því, hver er frumorsök þess-
ana greiðsluvamdræða bænda
nú. .1 afmveil bæmduir, sem eru
fnamariega í félaigsmáiabaráttu
siona byggða, átta sdig ekkd á
því metna að mokkmu leytd, hvað
þá aðrir.
Rekstrariám út á sauðfjár-
afurðir voru 161 milljún króma
árið 1958, og emm í dag er
þessd upphæð óbreytt að krómu
tölu þó að fjöiigað haíi siátur-
féoaði a þessum árum, og verð
laig hafi aillt að þvi fjárflaldazt
á þessu tímabili.
Árið 1958 áttu bændur að fá
samifevæmt verðliagsgrumdvelii
kir. 22,20 fyrir hvert kg. af
fyrsta fiokks ddikakjöti, en ár
ið 1968 kr. 77.53.
Árið 1958 var kiodaikjöts-
flramledðsiiam 9920 tonm, em það
samsvarar þvi. að 667 þúsumd
fjár hafi þá verið siátrað. með
meðalviigt 15 feg. kjötþumga Á
þ-essu sést, að rekstrairlánim
voru þá um kx. 240,00 út á
dilk, með 15 kg. kjö-tþuimga
En síðast'liðið ár var ki-nda-
kj'ötsfiramileáðsiiam 12200 -tomo,
eo það samsv-arar tii þess að
um 814 þúsumd fijáx hafi þá
verið sláitrað, máð-að við sama
kjö-tþuiniga og redlknað var með
1958. Með sömu vdðmiðum haffa
því rekistrartemin aðeims verið
kr. 198,00 út á d-iik árið 1968,
eða 42,00 kirómum lægri em
1958.
Nú iítur ekkd út fyrdr, að
bærndur flá-i verðla-gsgirumdvaill-
arverð fyró affurðir aín-ar,
flram'lied'ddiar á sdðasta ári. Sé
máðað við það verð ,sem líik-
iegt tná telja að bæmdur fái
fyrdr sauðffjá-rafurðir, þá hefðu
rek!sitirarillániin átt að vera k-r.
720,00 út á mieðal d-iifc, tiil þess
að vera hluittfaillsileiga jiaifin bá
og 1958. Etf háms vegar er mið-
að við griumdivalfarverðið bæði
á-rdm,, sem er réttard mæli-
kvarði, átti l'ánsupphæðim að
vera kr. 840,00.
Ef gert, er ráð fyrár sömiu
slJáturfjláirtölu otg var á síðasta
hauisti ættu bæmdur að fá nú
586 millljón-ir kr. í rekstrardáo
sé miðað vdið kr. 720,00 á didk,
en 683 miiMjónón' krónia ef
'giruindivaJlliarverðlið er hatft till
hliðsj'ón-ar. En það sem bæmid-
ur bafia fiemigið er 161 milijón
kr.
En rekst'ra-riián sjlávamútv-egs-
ins hafia atfltur á miótd bækkað
htatfiallslieiga við verðbóiguvöxt
ilnm, og eru mú þrdsvar sáomum
hæmri en þau voru 1958, og í
sumum tálfeílllium ved það.
Með þessar staðreyndir í
hiuga þarf emgain að umidira, þó
að miklir greáðstaenfiilðleilkar
séu mú hj!á bænd astéttinmi og
venítae-airfyrirtækarjm þeirra.
Þetta er skýraista diæmið um
þainm huig, sem ráðamdd öfil í
þjóðfiétogimu bera tጠbæmdamnia
og samvtamufólaganeæ Á verfc-
umum dbuitam vdð þekfcja þá.
Að þessu athiuiguðu ætiti emg-
tam að vera í vafa oim, á h-vers
Framhald á bls. 14.
Skúli Guðmundsson, alþm.:
Deilan am aðstöðumoUin
Frumvarpi okkaa' Stefárus Val-
geirssonar um leiðréttiimgu á ramg
læti-mu, sem fólfc og fyrirtæká víða
um lao-d eiga við að búa, vegma
álag-ni-nigar aðstöðugjalda til svedt-
arfétogamnia, var vísað frá, efitir
t-iillögu m-eir-i htata heiibri’gðis- og
félagsmáliamefnd-ar í neðiri deild
HEIMSÞEKKT
MERKI
GÆÐAVARA
í SVEITINA
í FERÐALÖGIN
f ÍÞRÓTTIRNAR
FÁSTí FLESTUM
SKÓVERZLUNUM
Alþiragis 17. aprál s.l.
Hér verður nokkuð gredmt frá
því, hvermi-g lagiaákvæðin um að-
stöðugjöld voru framkvæmd - í
ým-sum kjördæmium lamdsimis árdð
1968, o-g sagt firá viðbrögðum
þi-ngmianmia þessara kjördæma við
afgreiðslu miálisiras á Alþimigi.
Eim-n'ig er getið um firamkoihiú
þeiirra lanidék'jörimima þiimgmamoa,
sem voru í firamboði í þessum'
kjördæmum við síðustu kosmáimgar. ^
Þess má geta, að upplýsdmigar
va-ntar firá nokfcrum stöðum um
álagnimgu aðstöð-u-gj-alda.
Vesturlandskjördæmi.
í Grafainmesi og S-tykkáshólmd
var fagt 200% hærra, 1 Bongar-
mesi og Búðardai 150% og á
Akraoiesi 60% hærra aðstöðu-gjald
á m-atvöruverzfaifflir heldur en í
Reykjavík. í Stykkiishólmd vaf
fagt 40% hærra og í Grafarmesi og
á Akraimesi 100% hærra aðstöðu-
gjai-d á fískfrystihús heldur en í
Reykjayík.
Bemeditot Ga'ö-n'dial, 5. þingm.
kjördæmisiins o-g Jómas Ármason
iandskjörimm þimigmaður greáddu
atkvæði m-eð frávíisu-n lieiðréttimg-
arfi’umvarpsiims, en Friðjón Þórð-
arson og Halldór E. Siigurðsson
voru fjarstaddir, þegar aitkvæða-
gredðsfam fór fram.
Vestfj arðak j ör dæmi.
I Súðavík var ia-gt 240% hærra,
á Patreksfirði og Hólmavik 200%
á Fliaiteyri 170%, á Suðureyrd
150% og í Bota-mgavík 100%
hæma aðstöðugjaild á matvöru-
verzliamár, hel-dur en í Reykjaivík.
A PatreksifirðS, Suðureyri, Bol-
umgavík, Súðavík og Hófamavák,
var lagt 100% hærra aðstöðu-
gjai-d á fisikfrysitihús, heldur en i
Reykjiavík. Þimgm-emnirnár Birgir
Fimnsson og Siigurður Bjamasoo
samþykktu að vísa ieiðréttdmgar-
fr-umvarpi-niu frá. Það gerði edmm-
ig Steimgrámiur Pálsson, lamdskjör-
imm þiimgmaður. En á móti firávís-
un málsims voiui Matthías Bjarma-
son og Sig-urvim Eimarsson.
Martthías Bjarmiason var edimi
þimigmað'uriimn i stjórmartMðiimu,
sem studdi leiðróttimgarfruimvairp
ið.
Norðurlandskjördæml vestra.
A Blönduósi, Skagaströnd, Hofs-
ósi og Siglufirðii var iagt 200%
hænra, á Hvamimstainiga 150% og
á Sauðérikrófki 100% hærira a:ð-
sböðugjald á matvöruverzlanir
heldiur en í Reykjavik. Þimgmenm-
irmir Gummar GMason og Páfani
Jómsson saimþykktu friávísum máls-
iias. Þaið gerði ekmiig Eyjólfur
Koni'áð Jómsson, sem sat á þimigi
sem varamaður Sverris Júlíuis-
somar, famidskjöráims þimigmBmiiis. En
á móti frávísum voru Björn Pális-
son og Skúli Guðmuodssoo.
Norðurlandskjördæmi eystra.
A Daivík var togt 200%, á Raiuf
amhöfin 150% hænra, o-g á Akur-
eyini o-g Ólafsfirðd 100% hænra
aðstöðuigjal-d á maitvöruverzlamdr
heldur en í Reykjaivík. Og á Dal-
vik og Raufarhöfn var lagt 100%
og á Ólaflsfirði 50% hænra áð-
stöðuigj-ald á fíiskfrystóhús heldur
en í Reykjavík. Lam-diskjöimdr þiog
menm Bjartmar Guðmundsison og
Bragd Siigurjónsson samþykktu að
vísa leiðréttimigarfruimvarpinu fe,á,
en þiimgmiemniirmiir Inigvar Gísfason,
Stefán Valgeiinsson og vaa'aþi-mgm.
Jónas Jómsson gred-ddu atkvæði
gegn friávfeþn miálsims.
Austurlandskjördæmi.
í Neshaupstað var tagt 300%
hæma, á Eskifirðd 240%, á Fá-
skrúðsfirði 200%, á Seyðisfirði,
Vopmatfiirðd og Reyðarfirði 100%
og á Höfri í Honniaf-irðd 70% hænra
aðisitöðugjald á miatvöruverzlamir
heldiur en í Reykjavík. í Neskaup-
sitað, Vopnafirði og Eskifirðd var
lagt 100%hæma, á Fáskrúðsfirði
66% og á Reyðainfirði og Höfm í
Hormafirðd 20% hæma aðstöðu-
gjald á fdskfirysitóhús heldur en í
Reykj-avík. Þim-gm-enmhmiir Jórnas
Pétunsson og Lúðvík Jósepsson
samþykktu að vísa lieiðrétbimgar-
frumvarpimu frá. A móti frávfeum
þess var Eysbeinm Jónssom. Eimm
af þimgmömoum kjördæmisins, Vil
hjálmur Hjálomarsson, gredddi ekki
atkvæði.
Suðurlandskjördæmi.
A Stokkseyri og Eynarbalkka var
teigt 200% hæma, í Hveragerði
140%, í Vestmamm-aeyjum 100%
og á Selfossi 80% hæma aðstöðu
gjald á miatvönuverzfamiæ heldur
en í Reykjaivík. óg í Vestmamma-
eyjuim var lagt 100% hænra að-
stöðúgjald á fifekfirystihús heldur
en í Reykjavík. Guðteiugur Gísla-
son samiþykktii að visa leiðréttiog
Framhald á bls. 14.