Vísir Sunnudagsblað - 27.06.1943, Síða 3

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
einn þriðji í borgunum, hafa
skráð sig í kirkju eða tilheyr-
andi einhverjum félagsskap
trúmanna? Þetta er víst hægt
að sýna svart á livítu svo að
ekki verði móti mælt. Á dögum
keisarastjórnarinnar 1914 voru
90 milljónir manna skráðir til-
heyrandi kirkju Rússlands, en
sjálfsagt ekki allir af þörf og
hjartans sannfæringu, en nú
eru 60 milljónir manna skráðir
i kirkju og trúarfélög í Rúss-
landi, gg það áreiðanlega af
þörf og fullri sannfæringu, því
svo hefir oft á móti blásið i
seinni tíð, að ekki mundu menn
gera slíkl utan við sig í ein-
hverju liugsunarleysi.
Prófessor Mathews segir, að
mönnum kunni að þykja það ó-
trúleg fullyrðing að kirkja
Rússlands sé nú þróttmeira
samfélag kristinna manna, en
nokkru sinni áður siðast liðin
þúsund ár. En þessu verði hann
samt að halda fram, ef kalla
megi sterka kristilega trúar-
sannfæringu bæði hinnar eldri
og yngri kynslóðar, vaxandi
skilning á sjálfu gildi trúarinn-
ar í daglegu lífi manna og að-
gengilegri og skynsamlegri
túlkun á trúarlífinu bæði fyrir
viðskiptin og sambúð manna,
— sterkan og heilbrigðan krist-
indóm. Slíkur vöxtur bafi verið
í trúarlífi manna í Rússlandi
undanfarið, þrátt fyrir sleitu-
lausa andstöðu og ofsóknir.
Heimildirnar fyrir þessum
vexti kirkjulífsins í Rússlandi
eru ekki gripnar úr lausu Iofli.
í landinu er til öflugt félaga-
samband, sem liefir barist fyrir
útrýmingu guðstrúar og krist-
indóms. Hefir það kallað sig
samband guðleysingja og náð til
allrar þjóðarinnar. Forseti þess
lieitir Emelyan Yaroslavsky.
Hann slaðhæfði þegar á árinu
1939, að samkvæmt síðustu
skýrslum þá, væru tveir þriðju
hlutar af öllum byggðabúum
landsins og einn þirðji í borg-
unum yfirlýstir fylgjendur
kristindómsins.
Öll trúarfélög og kirkjuleg
slarfsemi í Rússlandi verður að
vera skrásett, og liefir stjórnin
falið sérstakri riefnd eftirlit
með þessu. í október ár hvert
verða öll trúarfélög að senda
þessari ncfnd skýrslu. Stjórn-
inni er þvi vðl kunnugt um,
hvað gerist á þessu sviði og um
framgang hinna ýmsu kirkju-
deilda og trúarfélaga. Hún við-
urkennir, að játendur kristn-
innar í landinu séu nú 60 mill-
jónir. Þetta er að visu 30 mill-
jónum færra en 1914, en það er
þá líka allt annar kristindómup
að mörgu leyti,
Forseti guðleysingjasam-
bandsins, Emelyan Yaroslavsky,
hefir sagt þrennt, sem er mjög
eftirtektarvert, segir prófessor
Mathews. í fyrsta .lagi: að í
landinu séu hú að minnsta
kosti ein milljón leikmanna,
sem séu eins konar kjarni og
foi-ystulið í kristilegri starf-
semi. Þetta eru menn, sem tek-
ið hafa á sig ábyrgð fyrir ýms
trúarfélög og samtök gagnvart
ríkinu. 22. ágúst 1941 sýna
skýrslur hins opinbera, að þá
eru skrásett 30.000 slík félög í
landinu.
f öðru lagi sagði Yaroslavsky
þetta: „Látið ekki blekkjast af
þeirri ímyndun að trúmálin séu
hugðarefni aðeins hinnar öldr-
uðu sveitar.“ Honum er fylli-
lega Ijóst, að guðleysingja-
lireyfingunni liefir misheppn-
ast að ávinna æskulýð þjóðar-
innar. Prófessor Mathews seg-
ir, að foi'setanum liafi ekki þótt
neitt gleðiefni að þurfa að rétta
þennan blómsveig viðurkenn-
ingar að lcristninni í landinu.
Hann hafi því sagt sumt af
þessu til þess að egna félaga
sína til frekari aðgerða, og
benda þeim á, live hættulegur
keppinautur hin kristilega
hreyfing væri orðin i framfara-
félags- líknar- og menningar-
málum. Þar á meðal megi nefna
barnaleikvelli, læknishjálp og
fleira.
Ef bera skal saman kirkju
Rússlands nú og áður, ber þess
að gæta, að 1917 voru 85%
þjóðarinnar livorki læsir eða
skrifandi menn. Nú er ekki
meira en 15% þjóðarinnar ó-
lesandi. Það gefur því að skilja,
að kirkjunnar menn í Rússlandi
eru öðruvísi upplýstir nú en
áður, þar sem 85 af hundraði
eru nú læsir, en ekki aðeins 15,
eins og áður var. f fyrsta sinni
i sögu Rússlands er þvi hægt að
segja, að biblian sé þjóðinni
opin bók. Að vísu er enn bann-
að að prenta hana í sjálfu land-
inu, en hún er flutt inn í stór-
um stil og lesin af slíkri áfergju
af fjölda manna, að hún er bók-
staflega slitin upp til agna, eins
og einn kunnugur maður hefir
orðað það, segir prófessor
Mathews.
Þá hefir kirkjunnar vegur i
Rússlandi orðið meiri með
vaxandi upplýsing og vaxandi
áhuga hennar á samstarfi við
stjórnarvöldin í hinum ýmsu
framfaramálum þjóðarinnar.
Þetta hefir orðið enn auðveld-
ara þar sem kommúnisminn á
nú engan þátt i seinni tíð i
skipulagningu viðskiptalífsins í
Rússlandi. Fyrrverandi sendi-
herra, fTpseph E, Davis, hefir
sagt í bók sinni „Mission to
Moscow“, að „stjórnskipulag
Rússlands sé nú orðið kerfi af
rikissósíalisma, starfrækt sam-
kvæmt kapitalistiskum grund-
vallarreglum og lineigist stöð-
ugt og stanzlaust til hægri.“
Furðulegast af öllu þessu er
þó ef til vill það, hversu Babt-
iska kirkjan færist nú í aukana
í Rússlandi. Aðallega er hún
innflutt á 19 öldinni frá Þýzka-
landi. Stjórnarvöld Rússlands
ofsóttu þessa kirkjudeild
grimmilega, sérstaklega á
versta ofsóknartímabilinu
1929—1933. Nú er félagatala
hennar yfir fimm milljónir.
Einna bezt verður henni ágengt
meðal æskumanna, sem fengið
hafa uppeldi sitt lijá guðleys-
ingjahreyfingunni og liafa til
lieyrt kommúnistum. Fjöldi
slíkra æskumanna ganga henni
nú á hönd. Dr. George P. Fe-
dotov, sem áður var prófessor í
sögu við liáskólann í Petrograd,
fór frá Rússlandi 1925, kenndi
seinna við rússneska stofnun í
París, en er nú í heimsókn við
Yale háskólann, liefir sagt þetta
um Babtistana í Rússlandi:
„Kraftur þessara nýju post-
ula er kraftur fagnaðarerindis-
ins sjálfs. Þeir'flytja einfalt og
frumstætt fagnaðarerindi um
krossfestan og upprisinn Krist,
synd og endurlausn, þeim lýð,
sem aldrei hefir heyrt neitt um
þetta áður. Áhangendur þeirra
eru aðallega ungir kommúnist-
ar, sem farnir eru að kenna
andlegs hungurs og þorsta.Bapt-
istunum verður vel ágengtvegna
þess að þeir hafa fundið lykil-
inn að þörf fólksins, og þessi
þörf fólksins er Kristur.“
Það er með þessar staðreynd-
ir fyrir augum, segir prófessor
Mathews, að Lunacliarsky, sem
er í þjónustu uppeldismála
rússngsku stjórnarinnar, liefir
nýlega sagt þessi eftirtektar-
verðu orð: „Eg sé nú, að það
er með trúarlíf manna eins og
naglann, því þyngri högg, sem
hann fær, þeim mun fastar og
dýpra stendur hann.“
„Iívað ætlar Stalin og stjórn
Iians að gera gagnvart jiessari
óumflýjanlegu staðreynd, að
eftir 25 ára látlaust banatilræði
við kristindóminn, er meira en
helmingur þjóðar hans kristn-
ari en nokkuru sinni áður, og
þar á meðal mikill fjöldi æsku-
manna.“ Þannig spyr prófesspr
Mathews, og heldur svo áfram
að lýsa í stuttum dráttum þró-
un þessara mála i Rússlandi.
Hann segir:
„Eftir byltinguna 1917 var
fyrst gerð öflug tiiraun til að
gpprpeta JcristindópT,}pp j lancþ
inu með því að skera á rætur
hans. Biskupar og prestar voru
skotnir svo hundruðum skipti.
Enginn prestur gat háft kosn-
ingarrétt. Kirkjur voru eyði-
lagðar í þúsundatali, eða breytt
í kvikmyndahús, hesthús eða
lilöður, eða einhver önnur
geymsluhús. Guðfræðiskólar
voru bannaðir og öll kristni-
fræðsla unglinga innan 18 ára
aldurs og allir námshópar
stærri en fjögra manna, er slík-
an tilgang höfðu. Þá var og
bannað að prenta og gefa út
biblíupa. Messur voru aldrei
bannaðar, en æskulýðslireyfing
kommúnistanna og guðleys-
ingjalire'yfingin héldu uppi
látlausum áróðri fyrir kenning-
um sínum, gáfu út guðlastandi
rit, bækur og bæklinga svo
milljónum skipti, og settu upp
þess konar auglýsingar livar-
vetna til þess að lítilsvirða og
í’ífa niður alla guðstrú ... Þeg-
ar þessi aðferð gafst ekki nægi-
lega vel, eða alls ekki, þá var
önnur reynd meiraseigdrepandi.
Enginn sem játaði kristna trú,
gat fengið atvinnu, sem stjórn-
að var af hinu opinbera, og á
þeim tíma var þetta sama sem
að gcta alls ekki fengið neina
atvinnu. Á margan annan hátt
var ok hinna trúuðu gert þungt.
Og loks bálaði upp grimmileg
ofsókn er geisaði á árunum
1928—1933.“
„Það er fyrst 1936, er Stalins
„þjóðræðilega“ stjórnskipulag
fæðist, að kommúnisminn gefst
upp og eftirlætur völdin sóci-
alisma, sem með kapitalistislc-
um aðferðum reynir að eftir-
líkja stóriðnað og framleiðslu
Amerikumanna. Þetta nýja
stjórnskipulag gerði veg trú-
málanna meiri og kjör þeirra
betri. Hin þýðingarmikla 124
grein stjórnarskrárinnar er á
þessa leið: „Til þess að tryggja
þegnum þjóðfélagsins fullkom-
ið samvizkufrelsi, skal kirkja
U. S. S. R. vera fráskilin rikinu
sjálfu og skólinn fráskilinn
kirkjunni. Sérhver maður skal
njóta fullkomins trúfrelsis og
einnig frjálsræðis. til andtrúar-
legs áróðurs.“
Sá slæmi munur er þó gerður
á liíutaðeigandi málspörtum, að
kirkjunnar menn fá aðeins trú-
frelsi, en ekki frjálsar liendur
til áróðurs, en það fá hinir, sem
berjast gegn kirkjunni. En nú
er það sarn't að hin miklu
straumhvörf taka að gerast.
Híð herskáa guðleysingjasam-
band, sem árið 1933 taldi yfir
fimm milljónir félagsmanna,
hrynur niður í eina til tvgjr,
milljónir á fjórum árum. Á
sánið tíma sem þessu kostnað-