Vísir Sunnudagsblað - 27.06.1943, Síða 4

4
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Ytini
fjarverandi.
Etfir William Mac Harg.
Höfundur þessarar smásögu er kunnur rithöfund-
ur meðal enskumælandi þjóða og víðar. Frægð sína
á hann einkum að þakka leynilögreglumanninum
O’Malley, sem hann hefir að söguhetju í flestum
sögum sínum. I þessari sögu er O’MalIey sem fyrr
hetjan, sem leysir gátuna.
„Það var verið að myrða ein- dansleikinn. Hann er eklci í
hverja stúlku af góðri fjöl- hernum, svo að hann fór ekki
skyldu,“ sagði O’MalIey. „Ef inn. Hann átti að sækja hana
lögreglan leysir ekki þvilík síðar. Bezta vinkona ungfrú
mál, þá fær hún á baukinn. Nú
hefir mér verið falið að vinna
arsama og vel skipulagða náms-
hringa-kerfi trúleysingjasam-
bandsins hnignar óðum, vex
vegur kirkjunnar og aðsókn
hennar eykst stórum.
Síðan 1934 liefir stjórn Rúss-
lands stöðugt reynt að bæta
samkomulagið. 22. apríl það ár
var bannað með lögum að
kenna guðleysi í skólunum.
1937 urðu stjórnarvöldin eins
og þrumulostin er skýrslurnar'
sýndu, þrátt fyrir allt, sem á
undan var gengið, að 60 mill-
jónir játuðu kristna trú. 1939
fékk guðleysingjafélagið skip-
un um að draga úr áróári sín-
um gegn kristninni og liafast
ekkert opinberlega að gegn trú
og kristindómi. Aðalmálgagn
guðleysingjasambandsins við-
urkenndi um þessar mundir, að
í Moskvu væru þá 400.000
kristnir, og að mikill fjöldi
barna og unglinga tækju þátt
í kirkjusókn og trúariðkunum.
Verkalíðsfélögin urðu nú hlut-
laus vegna þess, að þau urðu
þess vör, að áróður gegn trú og
kristindómi klufu þau og löm-
uðu samheldni þeirra og krafta.
Og menn voru fangelsaðir, ef
þeir trufluðu guðsþjónustur. 1
sumum verksmiðjum lásu
menn biblína upphátt fyrir hóp-
um manna í matarhléum
þeirra.
Þá fór fram þriggja daga
kappræða milli vísindastofnun-
ar (Academy of Sciences) og
miðstjórnar guðleysingjasam-
bandsins árið 1939, sem leiddi
til hinnar undraverðu yfirlýs-
ingar, að „fyrst og fremst hefði"
kristindómurinn átt drjúgan
þátt í baráttunni gegn þræla-
haldi, í öðru lagi liefði hann
fyrstur allra boðað jafnrétti og
bræðralag allra manna, án
manngreinarálits eftir tign,
þjóðerni og kynferði, og i þriðja
lagi hefði kristindómurinn fætt
af sér anda lýðræðisins og bylt-
inga- og umbótahyggjuna.
Prófessor Mathews segir enn-
fremur, að rússneskur rithöf-
undur hafi samið stælingu af
Borodins óperunni „The Boga-
tyrs“ og ráðist þar grimmilega
á kristindóminn, en stjórnin var
ekki sein á sér að banna óper-
una, og gerði það með þeirri
yfirlýsingu, að „kristnitaka
Rússlands væri inngangur þjóð-
arinnar að siðmenningunni“.
Þá minnir prófessor Mat-
liews á þá staðreynd, að Stalin
ráði yfír sétta byggilegum hluta
jarðarinnar, með slíkum auð-
lindum og ræktunarmöguleik-
um, sem yfirstígi alla drauma
og hið frjóasta imyndunarafl.
fjann sé að vísu yfirlýstur
&$nmúnisti. en bæði hann sjálf-
ur og stjórn hans hafi stöðugt
fjarlægst meir og meir hina
upprunalegu stefnu kommún-
ismans. Það mun því óhætt að
fullyrða, að komi vesturveldin
fram við Rússland eins og ját-
endum kristinnar trúar sæmir,
þá muni stjórn Rússlands aldrei
framar hefja ofsókn á kirkju
kristinna manna. Það mundi
líka verða til þess að sundra
þjóðinni og veikja hana alla-
vega og spilla ýmsu hinu bezta
í þjóðlifinu. Hann rifjar svo upp
margt það, er kirkja Rússlands
hafi lagt til útbreiðslu kristn-
innar fyrr ó tímum, og spáir
þvi, að hún muni eiga eftir að
verða mikilvirk í þeim efnum.
Undarleg saga, tilheyrendur
mínir, eins og reyndar öll saga
þjóðanna er. Nokkuru eftir
rússnesku byltinguna 1917 sá
eg í einu af víðlesnustu tima-
riturn Bandaríkjanna mynd,
sem liefir orðið mér sérlega
minnistæð. Það var mynd af
mönnum, sem voru að reyna
að velta geysilega miklum
steini. Það var rússneska bylt-
ingin að velta „bjargi aldanna"
út úr Rússlandi. — Hugsa sér
þá tilraun! Velta bjargi aldanna
út úr lifi heillar þjóðar. Þetta
gafst illa, en það er of löng saga
að rekja hér. En vissulega bár-
ust æsandi og óholl áhrif frá
Rússlandi til Þýzkalands.
Hundruð þúsunda sögðu sig úr
kirkjunni í Þýzkalandi á árun-
um eftir 1920. Upplausnin
magnaðist í lifi þeirrar þjóðar.
Hún har djúp og liættuleg sár
eftir heimsstyrjöldina. Siðferð-
isþrek hennar var lamað. Þús-
undir barna gengu þá um götur
Berlínar í hópgöngum og báru
fána, sem á var lelrað stórum
stöfum: „Niður með Guð. Burt
með guðspestina úr skólunum.“
Menn dönsuðu og léku alls-
naktir á sjónarsviðum leikhús-
anna, Gvðingar og braskara-
lýður mötuðu krók sinn á þvi
að selja þjóðinni klámrit og sið-
spillandi bókmenntir, æsandi
og grófgerðar kvikmyndasýn-
ingar. Þjóðin var haldin sótt-
hita upplausnar, flokkadrátta,
byltingatilauna og þjóðlífs-
rolnunar. Þá var það, að Hitler
gekk fram og þjóðin tók hon-
um, ekki aðeins sem forustu-
manni, heldur hlátt áfram sem
töframanni. Og nú hafa her-
sveilir hans verið að revna að
vélta sjálfri rússnesku þjóðinni
út úr Rússlandí. Það mun nú
ekki takast. En að nokkuru
leyti vakti rússneska byltin'gin
upn þenúan ofsækianda sinn.
Það mun saean staðfesta þegar
fram líða stundir og menn takg
að lesa hana óhlutdrægr,-
að lausn þess. Ef lögreglan get-
ur ekki leyst það, þá get eg það
ekki heldur og fæ líka ó bauk-
inn. Hún hét ungfrú Cordy,
þessi látna stúlka. Hún hafði
farið á dansleik, sem var hald-
inn fyrir hermenn og sjóliða.
Svo hvarf liún þaðan. í morgun
fannst hún dáin skammt frá
heimili sínu. Einhver hafði
kyrkt hana.“
„Hvað veiztu mikið um þetta
mál?“ spurði eg.
„Einhver ungur maður að
nafni Normel fylgdi henni á
Það var mikil fásinna af rúss-
nesku byltingunni, að ráðast í
það voðafyrirtæki að reyna að
velfa bjargi aldanna út úr Rúss-
landi. Það meiða sig allir menn
og allar þjóðir á slíko uppá-
tæki. Það farnast öllum mönn-
um og öllum þjóðum illa, sem
reyna að velta bjargi aldanna
út af vegum sínum. Iíitt er
langtum snjallara að bvggja á
bjargi aldanna. Það er örugg-
ur grundvöllur að farsælu lifi
manna og þjóða. Það er ágætur
hornsteinn i hverja þá bygg-
ingu, sem Iengi skal standa og
vel farnast. Þeir . eru hyggnir,
er reisa hús sitt ó bargi aldanna.
Þau hús sfandast storma og
sleypiregn. Það er langtum
befra og viturlegra að byggja
á hiarginu, en að velta því út
fjTÍr landamæri sín.
Rússland hefir gert ýmsar
mikilvægar tilraunir. Sumar
hafa heppnasf. aðrar munu
henpnast. — Ein heppnaðist
ekki. Þeir ætluðu að velta
biargi aldanna út. úr Rússlandi.
Það reyndist þeim ofjarl. Þeir
gáfust upp á því, og revna það
vonandi aldrei aftur, en taka
bað ráð að bvgffia framtíðar-.
hús sitt á bjargi aldanna.
Cordy er stúlka, sem heitir ung-
frú Redor. Einhver Randolph
fylgdi henni á dansleikinn.
Hann fór líka strax aftur, því að
hann er heldur ekki í hernum.
Nú, Normel kom til þess að
fylgja stúlkunum heim og þá
var hvergi hægt að finna ungfrú
Cordy. Enginn vissi, hvenær
hún hefði farið af dansleiknum,
hversvegna eða þá með hverj-
um. Stúlkunum er bannað að
láta einhvern hermannanna eða
sjóliðanna fylgja sér heim eða
hitta þá síðar. En hún hefði vel
getað gert það samt.“
„Hvað gerir lögreglan?“
„Um hundrað lögreglumenn
eru að spyrjast fyrir um það,
hvaða fólk hafi verið ó dans-
leiknum. Þeir spyrja lika lier-
menn og sjóliða. Við erum bún-
ir að finna heilmikið af grun-
samlegu fólki og enn fleiri
vitni, en það hjálpar ekki vit-
und.“
„Þelta er mesta vandamál!“
sagði eg.
Þegar við komum til aðal-
lögreglustöðvarinnar, var þar
fjrrir mikill söfnuður af ungu
fólki. Meðal þess voru ungir
hermenn og sjóliðar og nokkur-
ir ungir menn, sem voru ekki í
einkennisbúningum. Ungar
stúlkur voru þama líka. Ungfrú
Redor, Normel og Randolph
voru stödd þarna.
„Eg verð að spjalla eitthvað
við þau,“ sagði O’MalIey, „þótt
eg viti, að eg græði ekkert á
þvi.“
Við gáfum okkur fyrst á tal
við ungfrú Redor. Hún var lag-
legheita stúlka, nítján ára göm-
ul. Mér geðjaðist ekki að Nor-
mel. Hann var stór og þrekinn
piltur, en virtist geðstirður.
Randolph var bráðmyndarlegur
maður og talaði með Suður-
ríkjablæ.
„Hvernig haldið þér, að þetla
hafi ótt sér stað?“ spurði
,0’Malley ungfrú ftedor.