Nýja dagblaðið - 28.09.1934, Blaðsíða 3

N Ý J A
dagblabis
3
JBenzínskaiiuvinn
Misjafnír templarar
NÝJA DAGBLAÐIÐ |
Útgefandi: „Blaðaútgáfftn h.f.“ |
Ritstjóri:
Gísli Guðmundsson,
Tjamargötu 39. Sími 4245.
Ritstjómarskrifstofumar
Laugav. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 2323.
Áskriftargj. kr. 1,50 á mánuði.
í lausasöiu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Vei yður,
þér hræsnarar!
Bréf Mbl., þau sem venju-
lega koma út á hverjum
sunnudegi, eru nokkurskonar
útþynning þess, er blaðið hefir
birt yfir vikuna.
Og- það er venjulega einn og
sami höfundurinn, er til þess
þykir hæfastur, að „þynna
þynnkuna allra hinna“.
í „bréfinu“ s.l. sunnud. er af
míkilli hrifningu sagt frá til-
lögum Magnúsar Jónssonar,
sem sumir eru svo hlálegir að
eigna allar þessar sunnudaga-
„þynnkur“.
Þær ganga út á það aö
benda á varnir gegn því, að
ríkisstjómir veiti fé utan fjár-
laga. Um það fer hinn
frómi klerkur þungum vand-
lætingarorðum.
Magnús er hér með að taka
sér fyrir hendur hlutverk, sem
kennidóminum hefir löngum
þótt lítils nýtt, en það er: „að
iðrast eftir dauðann“.
Nýjasta dæmið og óprúttn-
asta um íjárveitingu utan
fjárlaga, er að finna hjá nafna
Magnúsar dósents og meistara,
Magnúsi Guðmundssyni.
I sínuni seinasta ráðherra-
dómi — er hvorki var ýkja
langur né glæsilegur — tókst
M. G. samt að eyða fé utan
fjárlaga á einum lið, sem nam
um' 460 þúsund kr. Það var fé
til hinnar óiöglegu varalög-
reglu.
Ekki verður bent á neitt
vik, er sú lögregla vann til
gagns og þarfa og sem hinni
föstu iögreglu var ofvaxið.
Þessum íhaldsher var mótmælt
af þingmönnum og hinn ó-
heimili fjáraustur víttur.
Hvernig leizt nú Magnúsi
Jónssyni á? Ofbauð honum
ekki? Hvað hafðist hann að?
Hann hóf upp hendur sínar,
lagði þær yfir nafna sinn og
blessaði hann og allt hans at-
hæfi.
Svona var siðameistarinn
mildur og umburðarlyndur,
þegar breyzkur og brotlegur
og undur eftirlátur íhaldsþjónn
átti í hlut.
En síðan eru nú liðnir fá-
einir mánuðir. Magnús Guð-
mundsson er oltinn úr valda-
stóli, ólöglegu embættin af-
numin og heimildarlaus fjár-
austur stöðvaður.
Þá vaknar vandlætingin og
samvizkan í Magnúsi Jóns-
syni.
Hann tútnar út af heilagri
gremj u, sparnaðaráhuginn
brennur honum í hverri taug,
Hámarksverð
1 frumvarpi, sem ríkis-
stjórnin leggur fyrir komandi
Álþingi, verður lagt til, að
hækka innflutningsgjald á ben-
zíni, þannig, að skattur alls á
benzín verði ca B'/o aurar pr.
lítra.
Vegaviðhald hér á landi fer
nú hraðvaxandi með ári hverju
um leið og nýir vegir eru
byggðir og umferðin eykst og
irmn á næsta ári vera áætlað
til vega um 550 þúsund krón-
ur. Þáð er mikið fé og krefst
nýrra tekna, sem ekki voru
nauðsynlegur meðan vega-
viðhald var óvenjulegur
gjaldaliður. — Eilendis hefir
sú aðferð verið mjög upp tek-
in, að leggja gjöld á benzín
fyrir vegaviðhaldinu, með því
að benzínið er svo mjög notáð
af þeim flutningatækjum, sem
um vegina fara og orsaka slit
þeirra.
Sú hækkun á benzínskattin-
um, sem nú er farið fram á,
mun þó að vonum vekja nokk-
urn ugg hjá þeim, sem benzín
þurfa að nota. Þarf það mál
nánari skýringar, að benzínið
nú er valið senr skattstofn.
Eins og fram var tekið verð-
ur benzínskattur nú alls um
8V2 aurar pr. lítra, ef frv.
verður samþykkt. En í Dan-
mörku, sem er eins og sakir
standa, stjórnað mjög með
hag almennings fyrir augum,
er benzínskatturinn 13 aurar
pr. lítra. Er þó vegaviðhaldið
í Danmörku vitanlega miklu
minna en hér, tiltölulega.
En þó að þetta hafi verið
svona, að benzínskatturinn í
Danmörku hefir verið 13 aur-
ar, en hér ekki nema um 41/?
aurar pr. „ lítra (en það er
hann nú), þá hefir sanft út-
söluverð á benzíni verið mjög
álíka hér og í Danmörku.
Þetta sannar það, sem raun-
ar er almennt vitað, að
álagningin á benzíni er mjög
mikil eins og sakir standa nú
hér á landi.
Eðlilegast hefði verið, að
og hann hrópar vei, vei yfir
þeim' hugsanlegu möguleikum,
að einhver ráðherra kunni ein-
hverntíma í framtíðinni að
veita fé utan fjárlaga.
Og það verður að fýrir-
byggja, segir Magnús.
Nú er vitanlega ekki nema
gott að umráð fjárveitinga-
valdsins séu sem traustust.
En það er nú svona með
Magnús Jónsson og íhalds-
flokkinn, að undir slíkum pré-
dikunum frá þeirra hendi,
dettur ýmsum; í hug ófrómur
maður, sem! býðst til þess að
kenna náunganum ráðvendni.
Og það er ekki alveg ör-
grant um það, að í hugum
manna skjóti upp fésinu á
þessum drottins smurða, þeg-
ar þeir minnast orðanna
frægu: „Vei yður, þér hræsn-
arar“.
— Einkasala
ríkið tæki í sínar hendur
einkasölu á benzíni og fengi á
þann hátt milliliðagróðann.
Verzlun með benzín er tiltölu-
lega einföld í framkvæmd.
Undirbúning mun þó skorta til
þess að slík einkasala sé fram-
lcvæmanleg að svo stöddu.
En til þess verður að ætl-
azt, að sú hækkun, sem nú á
að gera á benzínskattinum,
verði ekki til þess að hækka
verðið i útsölu til þeirra, sem
benzínið nota. Skatthækkunin
á að takast af milliliðagróð-
anum, og getur hann þrátt
fyrir það orðið meira en við-
unandi, ef miðað er t. d. við
ástandið í Danmörku.
Það getur vel farið svo, að
setja þurfi hámarksverð á
benzín, til þess að tryg’gja, að
skatthækkunin komi niður þar
sem rétt er, á milliliðagróðan-
um, en ekki notendunum. Þyki
það fyrirkomulag ekki henia
áfram, verður einkasalan að
koma.
„Brúarfoss“
Vegna þess að skipið ferm-
ir trosið kjöt til London í
þessari forð, og verður því
að braða ferðinni sem mest,
kemur það ekki við í
Stykkishólmi eða Vestfjörð-
um, en fer héðan beint
norður á Sauðárkrók.
nefnist ný tegund af tví-
bökum, sem Kaupfélags-
brauðgerðin framleiðir. Þær
eru mjög lostætar en þó
ódýrar. Kosta aðeins 1,80
pr. kg.
Brauðgerð
Kaupiél. Reykjavikur j
Bankastr. 2 — Sími 4562
Brynleifur Tobíasson menta-
skólakennari á Akureyri hefir
ritað grein 1 blað sem nokkrir
vellaunaðir embættismenn í
Rvík gefa út. I þessari grein á-
fellist Brynleifur Tobíasson
núverandi landstjóm fyrir að
hafa sýnt templurum of litla
viðui-kenningu í sambandi við
væntanlega löggjöf um áfeng-
ismálið.
Ásökun höf. er ekki rétt-
mæt og mun það stafa af 6-
kunnugleika, vegna fjarlægðar.
Fyrverandi landstjórn hefir
fyrir nokkrum missirum feng-
ið Þórð Eyjólfsson prófessor
til að gera frv. um afnám
bannsins á sterkum drykkjum.
Iiann mun hafa unnið töluvert
að þessu áður en átkvæða-
greiðslan fór fram um að
hleypa inn í landið sterkum
vínum. Alveg réttilega játar
höf., að það hafi verið eðlilegt
að stjórnin bæði hann að full-
gera frv. sitt eins og nú var
komið málum.
Stjómin bað ennfremur for-
stjóra Áfengisverzlunarinnar
að vera ráðunaut prófessors-
ins um hina verklegu fram-
kvæmd þessarar löggjafar.
Ekkert var eðlilegra í þessu
máli. Það er alkunnugt, að
Guðbrandur Magnússon hefir
með miklum myndarskap kom-
ið lagi á Áfengisverzlun ríkis-
ins og- haft þar engu síður í
huga hættuna við vínnautnina
heldur en verzlunarþörf rík-
isins. Ef höf. er kunnugt hvað
forstjóri Áfengisverzlunarinn-
ai hefir gert til að reyna að
bjarga aðþrengdum kaupstöð-
um1 í vínverzlunarmálunum, þá
hefði honum ái'eiðanlega ekki
þótt nein hætta stafa af hon-
um í þessu efni.
Stjórnin bað ennfremur að
einhver af hinum viðurkenndu
ieiðtogum templara veitti
Þórði Eyjólfssyni sömu ráð-
gefandi aðstoð, eins og for-
stöðumaður Áfengisverzlunar-
ínnar. Frv. það sem þessir
þrír menn gera verður síðan
lagt fram1 á þingi. Örlög á-
fengisbannsins verða ákveðin
þar. Þingið, sem þjóðin hefir
kosið, sker úr því máli, en
ekki nefnd sú, sem undirbýr
frumyarpið.
Ríkisstjórnin hefir þannig
farið vel og gætilega með mál-
ið. Brynleifur Tobíasson getur
tæplega annað en viðurkennt
það, er hann veit rétta mála-
vöxtu.
En vera má, að höf. hafi
sem templara þótt þrengt að
félagi sínu með því að láta
ekki regluna ákveða sjálfa
hvaða fulltrúa hún legði til
starfsins.
En hér liggja rík rök tii.
Allir sem standa utan við regl-
una, en vinna með alvöru og
framsýni að því að hindra
skaðsemi áfengisnautnar í
landinu, skifta templurunf í
tvennt eftir framkomu þeirra
í áfengismálinu. Annarsvegar
eru þeir templarar, sem hægt
er að treysta til manndóms og
úrræða í áfengismálinu. I
þeirri fremur fámennu fylk-
ingu er Brynleifur Tobíasson í
allra fremstu röð. Hann hefir
aldrei látið undan síga í á-
fengismálinu, þar sem nokkur
skynsamleg von var um vörn.
Og stjórnin hefir auðsýnilega
viljað fá einhvern þvílíkan
mann úr hópi templara í Rvík
til að aðstoða við lausn þessa
vandamáls.
En Brynleifi Tobíassyni
hlýtur að vera það ljósara en
fiestum öðrum, að innan regl-
unnar er mikill fjöldi manna,
sem ekki má treysta í áfengis-
málinu. Þegar Framsóknar-
stjórnin hafði á Alþingi 1928
komið fram hinni sterku lög-
gjöf um áfengisvarnir, þegar
skipabrennivínið var þurkað
út, þegar læknabrennivínið
flaut ekki lengur, þegar byrj-
að var að hafa hendur í hái'i
manna, sem voru ölvaðir á al-
inannafæri, þá brast flótti í
liði templara. Mikill fjöldi
þeirra lagði lag sitt við Mbl.,
sem uppnefndi og svívirti lög-
gæzlumennina, og eggjaði
landsfólkið til drykk j uskapar
og bruggs. Þá var yfirstjórn
reglunnar flutt frá Akureyri
til Rvíkur, af því að hinum
spilltari templurum í höfuð-
staðnum líkaði ekki strang-
leiki og alvara norðanmanna í
áfengismálunum. Og að lokum
var kórónan lögð á verkið,
þegar einn af þekktustu templ-
urum í Rvík gerðist hjú Lár-
usar Jóhannessonar við tilraun-
ir að féfletta ríkissjóð með
röngum sakargiftum. Engum
getur komið til hugar, að
nokkur ríkisstjóm, sem lætur
sér ant uim' virðing sína og
virðingu landsins, fari að
þiggja hjálp þessara templara
við lausn nokkurs vandamáls.
Og hitt mun Brynleifur
Tobíasson reyna enn sem' fyr,
eins og allir þeir, sem með
alvöru berjast fyrir þýðingar-
miklum málum, að þegar þeim
liggur mest á í átökum um hin
stóru rhál, þá múnu þeir
hvorki fá þá liðveizlu sem
þeir þurfa með og óska, frá
templarahöfðingjanum sem
brást félagi sínu og málstað
og gerðist vesall þjónn Lárus-
ar Jóhannessonar eða frá hin-
um vel launuðu embættis-
mönnum í Reykjavík, sem um
nokkur undangengin missiri
hafa verið einfaldir í þjón-
ustu sinni við spillingaröflin í
landinu. J. J.
Ný háréreiðslustoía
Á laugardaginn 29. þ. m. opna ég hárgreiðslu-
stofu á Ásvallagötu 52 (Samv.fél húsunum nyju.
Allskonar hárliðun, hárþvottur, klippingar, andlitsböð
og nudd, hár- og augnabrúnalitun, handsnyrting (mani-
cure), fótsnyrting (pedicure) o. s. frv.
Allt unnið af útlærðum stúlkum.
Lína Jónsdóttir