Nýja dagblaðið - 09.12.1936, Blaðsíða 3

N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
8
Tiu ára stjórn „Sj álfstæðisflokksins“ í Reykjavík
Á síðustu 10 árum helír íbúum Reykjavíkur Sjölg-
að um þriðjungf en Sískískipum bæjarins Sækkað um
helming-. Á sama tíma heSir SátækraSramSærið pre-
Saldast, útgjöld bæjarins tvöSaldast, útsvörin og
skuldír bæjarsjóðs þreSaldast
I. FólksSjöldi í bænum
1924—’36
Meðfylgjandi línurit eru gerð
eftir skýrslu þeirri, sem birt
er á öðrum stað hér í blaðinu.
Eru tölumar í skýrslunni tekn-
ar samkvæmt reikningum
Reykjavíkurbæjar árin 1924—
1935, fjárhagsáætlun bæjarins
fyrir árin 1936 og 1937, eftir
skýrslum frá Fiskifélagi Is-
lands og manntalsskýrslum
Reykjavíkur.
Skýrslan og línuritin þurfa
lítilla skýringa við, en hér skal
þó bent á nokkur a'triði, sem
þau leiða í ljós.
Árið 1927 eru hér í bænum
24.304 íbúar. Það ár eru 40
fiskiskip — línuveiðarar og
togarar — sem leggja hér afla
á land. Nemur aflinn 101 þús.
skippundum, eða rúmlega 4
skippundum á hvem bæjarbúa
til jafnaðar. Þrátt fyrir þenn-
an skipafjölda og fiskafla, hef-
ir atvinnuþörf bæjarmanna ár-
ið 1927 eigi verið fullnægt bet-
ur en svo, að þá hefir orðið að
grípa til atvinnubótavinnu (sjá
Knurit IV). Verður af því að
draga þá ályktun, að árið 1927
hafi verið hér algert lágmark
þess skipastóls, sem bærinn
þarfnaðist miðað við íbúa-
fjölda þá.
I lok yfirstandandi árs er
talið að íbúafjöldi Reykjavíkur
sé a. m. k. 35.500 manns, eða
næstum því i/3 meiri en var
1927. Til þess að viðunanlegt
væri, hefði íiskiskipunum átt
að fjölga í líku hlutfalli, eða
Rvík 1924—’36
vera nú um 60 talsins. En sam- |
kvæmt skýrslunni eru þau að- I
eins 22 — vantar 38 skip til
þess að atvinnumöguleikamir
við útgerðina séu hlutfallslega
eins og þeir voru 1927. Og fisk-
aflinn nú (sjá skýrsluna) er
tæplega 1 skippund á hvern
bæjarbúa, í stað 4 skippunda
árið 1927.
Af leiðingarnar af þessu hruni
framleiðslunnar sjást á línuriti
nr. IV. Árið 1927 er fátækra-
framfæri og atvinnubótavinna
samtals 671 þús. kr., en árið
1935, — seinni skýrslur ekki
fyrir hendi — er þetta hvort-
Iveggja orðið 2 milj. 88 þús.
kr. Þessir útgjaldaliðir bæjar-
sjóðs hafa því þrefaldast á
sama tíma sem skipastóllinn
hefir farið niður í V3 af því,
7?
rr *•'
50 So «»*
i'
it
*•»
■). rfi
rn !' . « •
•I , í! rn . i
22 «, l‘ \ I •* *
,; * ‘ 1* 1 , • ‘‘ • ; rn
85 1 \ l * |,
. • 1 > \ • i , V i4 l* (\ i* i * i; IJ , 1 Ia i1 « ■_1 •9 . i
T .... ‘l ' i ' \ • l ;; ;i Í4 i: I 4 ' 4 ‘t i i , 1 , i * n * •<
IO 1 ( ‘ l \ * i 1, í' i • j , i , J 1 ' ■1 11.
í ; i 1/ ‘\ 11 i. S •; \* 1 í * ^ u , j
‘» (• ', , * * i ** 1 . , (w'
*.) * i v ‘s/ V .. %•
111. Fiskiskípallotinii
1924—’36
IV. Fátækrairamfæri
og atvinnubótavinna
1924—’35
urlega, einkum hin síðustu ár,
eins og V. línurit sýnir. Árið
1927, svo enn sé miðað við það
ár, voru útsvörin 1.406 þús. kr.
Samkvæmt fjárhagsáætlun
bæjarins fyrir 1937, sem sagt
hefir verið frá hér í blaðinu,
verða útsvörin á næsta ári yfir
4 milj. kr., auk þess, sem tekn-
ar eru 353 þús. kr. af bæjar-
búum í neyzluskatti með álagn-
ingu á gasi, vatni og rafmagni.
Útsvörin hafa því raunveru-
iega þrefaldast á þessu tíma-
bili, auk þess sem þau koma
miklu harðara niður en áður,
vegna minnkandi gjaldgetu
borgaranna.
Til samanburðar má geta
þess, að á þessum sama tíma,
eða frá 1927, hafa heildartekj-
Aftasta sulan sýnir fiskiskipa
ílotann eins og hann ætti að vera
nú, miðað við sömu hlutföll og
1927.
sem vera ætti. Og heildar-
útgjöld bæjarsjóðs hafa hér
um bil tvöfaldast, sbr. línurit
VII.
Varla þarf að taka það fram,
sem margoft hefir verið sýnt
fram á hér í blaðinu, að út-
gjaldaaukningin, ekki sízt liinn
gífurlegi kostnaður við fá-
tækraframfæri og atvinnubóta-
vinnu, hefir orðið stórum
meiri en eðlilegt má teljast og
þurft hefði að vera, ef for-
ráðamenn bæjarins hefðu sýnt
nokkra viðleitni til sparnaðar
eða endurbóta á rekstri bæjar-
ins. En hins verður eigi dulizt
að meginorsökin fyrir aukn-
ingu framfærslukostnaðar og
atvinnubótavinnu felst í hrörn-
un framleiðslustarfseminnar og
rninnkandi atvinnumöguleikum
bæjarbúa.
J af nf ramt útgj aldahækkun-
inni hafa ú'tsvörin hækkað gíf-
V. Útsvörin í bænum
1924—’37
ur ríkissjóðs af sköttum og j
toilum staðið í stað og jafnvel
læklcað.
En þrátt fyrir þessar gífur-
legu útsvarshækkanir er árlega
balli á rekstri bæjarsjóðs og
hafa skuldir hans (fyrir utan
stofnanir) hækkað á þessum
árum úr 1.607 þús! kr. í 4.801
þús. kr., eða sömuleiðis þre-
l’aldast (sjá VI. línurit).
Allt þetta 10 ára tímabil
1924—1'35
hefir íhaldsflokkurinn (núver-
andi Sjálfstæðisflokkur) stjórn
að Reykjavík. Hann ber einn
ábyrgðina á stjórn bæjarmál-
anna, því að hann hefir haft
atkvæðamagn til að fara með
völd án íhlutunar annara
fiokka.
Sjálfstæðismenn hafa tekið
sér forystu í ú'tgerðarmálum
bæjai’ins, og helzt ekki viljað
leyfa mönnum úr öðrum flokk-
um að koma þar nærri. Þeir
liafa lcallað sjálfa sig „afla-
ldær“ og „máttarstoðir“ hins
reykvíska atvinnulífs.
Það er Sjálfstæðisflokkurinn,
sem stjórnar fátækrafram-
færslunni og atvinnubótavinn-
unni í þessum bæ.
Það er Sjálfstæðisflokkur-
inn, sem leggur útsvörin á
Reykvíkinga. Og það er líka
Sjálfstæðisflokkurinn, sem legg
ur neyzluskatt á gas, vatn og
rafmagn.
Það er Sjálfstæðisflokkurinn,
sem stofnað hefir til þeirrar
nál. 5 milj. kr. skuldar, sem nú
hvílir á bæjarsjóði — auk allra
þeirra miklu skulda, sem á
fyrirtækjum bæjarins hvfla.
Sjálfstæðismenn eru ósparir
á það 1 blöðum sínum að hrósa
hæfileikum' sínum til þess að
vera allsherjar forsjár almenn-
ings ekki aðeins í þessum bæ,
heldur og í öllu landinu!
Línuritin og töflurnar sýna,
hvemig þeir hafa farið með
mál Reykvíkinga á undanförn-
um 10 árum.
1624—’37