Nýja dagblaðið - 22.03.1938, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
Frá Tengchow
til Islands
Ólafur Ólafsson trúboði scgír frá
margra vikna fcrðalagi í Kína í haust
og afleíðingum ófriðarins í Shanghai
ÓlafurÓlafsson kristniboði var
meðal þeirra, sem komu með
Drottningunni í gærmorgun.
Hefir hann verið austur í Kína
í full níu ár samfleytt, en trú-
boðsstarf sitt þar eystra hóf
hann árið 1921.
Fréttaritari Nýja dagblaðsins
hitti Ólaf snöggvast að máli í
gærkvöldi.
Starf Uristniboðanna
— Heimkoma mín, sagði hann,
stendur ekki neinu sambandi við
stríðið sem nú er háð í Kína.
Hún var ákveðin áður. Ég hefði
jafnvel fremur kosið að vera en
fara, sökum þeirrar áhættu, sem
er samfara ferðalögum þar
eystra um þessar mundir. Hinar
norsku trúboðsstöðvar, sem ég
starfa við, hafa aðsetur sitt
nyrzt í Mið-Kína, fjarri vígvöll-
unum. Við kristniboðarnir erum
samtals sjötíu og höfum stöðvar
okkar í ellefu stórum bæjum.
Bærinn, sem ég starfa í, heitir
Tengchow. Starf okkar kristni-
boðanna er þrennskonar, pré-
dikunarstarf, fræðslustarf og
líknarstarf. Við rekum t. a. m.
eina sjúkrahúsið, sem til er á
svæði, er sex milljónir manna
byggja.
Samgönguleiðir
til miS-Kína
Við lögðum af stað 27. okt. frá
höfuðstöðvum kristniboðsins í
Laohokow, ég, konan mín og
börn okkar fimm, á kínverskum
fljótabáti. Á bátnum var dálítið
skýli. Lögðum við farangur okk-
ar í botninn, breiddum sængur-
föt ofan á hann og höfðumst
þar við öll sjö þá átta daga, sem
við vorum á leiðinni til Hankow.
Urðum við að láta sem minnst á
okkur bera, því að mikið er um
ræningja á þessum slóðum, sem
hyggja þar helzt von fanga, sem
útlendingar eru. Kínverska
stjórnin getur engri vernd heitið
útlendingum, þegar langt inn í
landið kemur.
Þegar til Hankow kom, urðum
við fyrst vör stríðsins. Borgin
hafði þegar orðið fyrir nokkrum
loftárásum og ein sprengja hafði
drepið um tvö hundruð manns
skömmu áður en við komum.
Allsstaðar var verið að grafa
skýli, þar sem óhult væri fyrir
sprengjum og víða festar upp
hegðunarreglur, þegar loftárás-
ir bæri að.
Frá Hankow eru þrjár leiðir til
sjávar. Þaðan liggur járnbraut
til Kanton og með henni er flutt
mikið af hergögnum og vörum
inn í landið og nú er hún eina
samgönguleiðin, sem tengir Mið-
Kína við umheiminn. Um þessar
mundir gerðu Japanir daglega
.loftárásir á járnbrautina.
Einn dag, meðan við vorum í
Hankow,var járnbrautin eyðilögð
á 80 stöðum á 30 km. löngu svæði.
En Kínverjar hafa til þessa dags
gert jafnharðan við skemmdirn-
ar og er það til marks um þraut-
seigju þeirra. Vegna þessara tíðu
loftárása, voguðum við ekki að
fara með járnbrautinni.
Með flugvélum var okkur ekki
heldur kleift að fara, sökum
kostnaðar, auk þess, sem við gát-
um engan farangur tekið með
okkur í flugvél, sem þó var nauð-
synlegt, meðal annars vegna
mismunandi loftslags. í Singa-
poore vorum við til dæmis í 30
stiga hita og í Oslo í 20 stiga
frosti.
Þriðja leiðin var að halda niður
Bláafljótið, en því höfðu Kín-
verjar lokað með sprengjudufl-
um neðan við Nanking, svo að
herskip Japana kæmust ekki
upp eftir því. Mörg ensk skip
voru þannig innilokuð á fljót-
inu. Vöruflutningar fóru þó sem
áður fram, eftir glömlum og
krókóttum skipaskurði.
TSi&ur Blúafljótið
Við fengum far niður fljótið
með ensku skipi og töldum
okkur tiltölulega örugg undir
brezkum fána. Þó var ensku
skipi sökkt um sama leyti og
jafnvel tveim herskipum, ensku
og amerísku, litlu síðar. Við
komum til Nanking kvöldið eftir
að 111. loftárásin var gerð á
borgina. Frá Nanking fórum við
á vélbát, með kínverskan fijóta-
bát, sem flutti farangur okkar í
eftirdragi, eftir skurðinum, sem
ég minntist á áður. Ferðin stóð
í tvö dægur og var þreytandi og
erfið, þvi að hinn þröngi og
krókótti skurður var yfirfullur af
vöruflutningabátum.
Þegar aftur kom út á Bláa
fljótið, fórum við um borð í
enskt skip, sem flutti okkur til
Shanghai. Á þremur stöðum sá-
um við japönsk herskip, mörg
hundruð saman. Þau voru flest
máluð svört með hvitum tölum
á síðunum. Þau hétu Kalifornia
Maru, Australia Maru o. s. frv.,
og réðum við af því, að þau hefðu
áður verið flutningaskip eða far-
þegaskip, en verið dubbuð upp
til hernaðarins. Önnur voru grá
að lit og lágu í löngum röðum
meðfram ströndinni. Það voru
hin eiginlegu herskip.
I Shanghai
Það fyrsta, sem við sáum frá
Shanghai, var reykur frá brenn-
andi borgarhlutum. Þá var eldur
laus víða í borginni og stórbrun-
ar á tólf stöðum.
Þegar til Shanghai kom, frétt-
um við, að borgin hefði fallið í
hendur Japönum þremur dögum
áður. Það var ömurleg sjón, sem
við okkur blasti. Húsin meðfram
ánni, sem borgin stendur við,
Soochow-lækinn, voru öll í rúst-
um. Kínverjar gera gys að Jap-
önum fyrir það, hversu lélegir
skotmenn þeir séu, en hér virð-
ast þeir eigi að síður hafa hitt
og hitt vel. Sumstaðar stóðu
reykháfar stórra bygginga einir
eftir. Eina byggingu sá ég lítt
skemmda. Á hana voru letruð
árnaðarorð til Japana, á ensku,
stórum, rauðum bókstöfum.
í erlenda borgarhlutanum
voru allar götur þaktar fólki.
Þar höfðust um 700 þúsundir
flóttamanna við. Þetta fólk hafði
: flest verið á flækingi í þrjá mán-
i uði. Á hverjum degi fann lög-
reglan yfir tvö hundruð lík
manna, sem látizt höfðu úr ves-
öld. Sjúkrahús öll og skýli voru
yfirfull af særðu fólki. Tugir
þúsunda höfðust við á hjálpar-
stöðvum Rauða krossins. Kólera
hafði geisað í borginni og höfðu
90 manns dáið úr henni í einu
sjúkraskýlanna á einni nóttu.
Ég hafði meðferðis kvik-
myndavél og i Shanghai tók ég
myndir á síðustu filmræmuna.
Þessar myndir, ásamt öðrum, er
ég tók í Peking áður en stríðið
hófst, og víðar, mun ég sýna hér
í Reykjavík á næstunni.
Engin erlend skip komu til
Shanghai um þessar mundir og
urðum við að bíða í átta daga.
Þá vorum við loks svo heppin,
(vrh. á 4. síðu.J
Ólafur og Herborg Ólafsson kristniboðar og börn þeirra.
Hiðl venjulega
sumaraámskeið
fyrír stúlkur á Laugarvatní hefst
25. apríl næstkomandí.
Nánari upplýsingar gefur
Bjarní Bjarnason.
m n»Hi ii
fáum vér með m.s. „Dr. Alexandrine** þ.
26. næstk. Pantanír sendíst oss
fyrír þ. 24. þ. m.
Samband fsl. samvinnufélaga
Sími 1080.
Tílkynnmg
frá Gjaldeyrís-
og innflutnlngsnefnd.
Hér með er skorað á alla þá, eða aðstandendur þeirra,
sem óska að fá yfirfærslur vegna náms erlendis á yfir-
standandi ári, að senda oss hið fyrsta, og í síðasta lagi
fyrir 15. apríl n.k., skýrslu um eftirgreind atriði:
1. Námsgrein, og einnig við hvaða skóla eða stofnun
námið er stundað.
2. Hve langan tíma er gert ráð fyrir að námið taki og hve
langt því er komið.
3. Hve mikið fé í ísl. krónum viðkomandi gerir ráð
fyrir að þurfa mánaðarlega þann tíma, sem um er
að ræða.
Það skal tekið fram, að umsóknir um gjaldeyrisleyfi
fyrir námskostnaði þarf að senda á venjulegan hátt, þótt
skýrsla hafi verið gefin samkv. ofanrituðu og jafnframt
að þeir sem ekki senda skýrslu, mega búast við að um-
sóknir þeirra verði ekki teknar til greina, aðeins af þeirri
ástæðu.
Jafnframt eru þeir menn, sem kunna að hafa í hyggju
að byrja nám erlendis á þessu ári, varaðir við að gera
nokkrar ráðstafanir þar að lútandi, nema hafa áður tryggt
sér leyfi til yfirfærslu á námskostnaðinum.
Gildir þetta einnig um aðra, er óska yfirfærslu vegna
dvalar erlendis, þótt eigi séu þeir við nám.
Reykjavík, 18. marz 1938.
Gjaldeyris-
og innílutningsnefnd.