Nýja dagblaðið - 03.09.1938, Blaðsíða 1

í
Y erðbr éf abaiikinn.
Austurstr. 3. Sími 3652.
Opið kl. 11—12 og 1—3.
Annast öll verðbréfavióskipti.
i
iwjia
ID/^GfIBIL^CHC
6. ár.
Reykjavík, laugardaginn 3. september 1938.
202. blað
ANNALL
246. dagur ársins.
Sólaruppkoma kl. 5.15. Sólarlag kl.
7.35. Hádegisháflœður í Reykjavík kl.
12.10.
Næturlæknir
er í nótt Halldór Stefánsson, Ránar-
götu 12, sími 2234. Næturvörður er í
Ingólfs Apóteki og Laugavegs Apóteki.
Dagskrá útvarpsins:
10.00 Veðurfr. 12.00 Hádegisútvarp.
15.00 Veðurfr. 18.00 Endurvarp frá nor-
rænu tónlistarhátíðinni í Kaupmanna-
höfn: íslenzk tónlist. 19.10 (eða í næsta
hléi) Veðurfr. Endurvarp frá Kaup-
mannahöfn; framhald. 20.00 Auglýs-
ingar. 20.05 Préttir. 20.30 Upplestur:
Á efsta bænum (Unnur Bjarklind).
20.45 Hljómplötur: a) „Keisara-kvart-
ettinn", eftir Haydn. b) Kórsöngvar.
Aths. Ef endurvarpið misheppnast,
verður tímaskipun dagskrárinnar ó-
breytt, eftir venju.
Skipafréttir.
Súðin er væntanleg til Reykjavíkur í
dag. Esja fór frá Reykjavík í gærkvöldi
í strandferð vestur um land. Gullfoss
er í Reykjavík. Goðafoss er á Akureyri.
Brúarfoss er á leið til Kaupmanna-
hafnar frá Grimsby. Dettifoss kom til
Hull í fyrrakvöld og fer þaðan í dag.
Lagarfoss er á Akureyri. Selfoss er á
leið til Leith frá Antwerpen.
Síldveiðin.
Lítil síldveiði er nú norðanlands. Þó
er veiðiveður dágott. Við Rauðunúpa
fengu þó fáein skip sæmileg köst. Einn-
ig varð lítilsháttar vart síldar á Húna-
flóa. Annars var megin veiðiflotinn á
svæðinu milli Grímseyjar og Melrakka-
sléttu. Um þrjú hundruð mál bræðslu-
sildar bárust til Siglufjarðar í gær og
söltunin nam nálegt 2750 tunnum, mest
reknetasíld.
Jón Halldórsson
að Reykjavöllum í Biskupstungum,
varð níræður í gær. Hefir hann frá
barnæsku dvalið þar í sveitinni og alla
tíð verið búlaus og ókvæntur. Hann
hefir verið dável efnum búinn og verið
sveit sinni haukur í horni. Hann gaf á
sínum tíma land undir barnaskóla og
hver honum til afnota og síðar gaf
hann hreppnum tvær jarðir.
Tónlistarhátíðin í Höfn.
Borizt hefir dagskrá norrænu tón-
listarhátíðarinnar, sem nú stendur fyr-
ir dyrum í Kaupmannahöfn. Á hátíð-
inni fara meðal annars fram fimm
hljómsveitartónleikar — einir tónleik-
ar frá hverju Norðurlandanna. Fyrstir
eru íslenzku tónleikarnir, og hefjast
þeir kl. 6 i dag eftir íslenzkum tíma.
Verða leikin „Trilogia" fyrir hljóm-
sveit og lög úr Galdra-Lofti, með fram-
sögn danska leikarans Eyvind Johan-
Svendsen — bæði tónverkin eftir Jón
Leifs. Þessum hluta tónleikanna stjórn-
ar Jón Leifs, en síðara hlutanum
stjórnar Páll ísólfsson. Sá hluti hefst
með „Forleik í klassiskum stíl“ eftir
Sigurð Þórðarson. Síðan syngur María
Markan íslenzk lög með undirleik
hljómsveitar. Þá verða leikin íslenzk
þióðlög útsett fyrir hljómsveit af Karli
Runólfssyni, íslenzk þjóðlög, útsett
fyrir hljómsveit af Sigfúsi Einarssyni
og loks „Introduction og passacaglia“
fyrir hljómsveit, eftir Pál ísólfsson. —
Tónleikunum verður útvarpað um
Norðurlönd og verður reynt að éndur-
varpa þeim hér. Endurvarpið hefst kl.
6 og á að verða lokið um kl. 8 í kvöld.
Af síldveiðum
kom í gærmorgun togarinn Baldur og
í gærkvöldi togararnir Hannes ráð-
herra og Bragi.
Pétur Eiríksson
sundkappi þreytti Engeyjarsund í
fyrradag og var eina klukkustund og
sex mínútur úr eynni og að stein-
bryggjunni.
Haustmót
annars flokks knattspyrnumanna
hófst í fyrrakvöld með kappleik milli
K. R. og Fram. K. R. vann með 1 : 0.
í dag kl. 6 keppa Valur og Víkingur.
Rakarastofurnar
verða opnar til kl 7 í kvöld.
Garðyrkjusýninéín
S extugur
Víðræðum Henleín
og Hítlers lokið
Hitlcr samþykkur
Henlein, en haiin
er talinn fylgjandi
friðsamlegri lausu
deilunnar.
LONDON:
Henlein, leiðtogi Sudeta, fór á fund
Hitlers á heimili hans, Berghof, í Ber-
chtesgaden, kl. 11—11.30 árdegis í gær.
Von Ribbentrop, utanríkismálaráð-
herra Þýzkalands, var viðstaddur við-
ræður þeirra.
Henlein lagði af stað til Prag laust
fyrir kl. 3. í gær.
Þýzka fréttastofan birti tilkynningu
um viðræður þeirra Henleins og Hit-
lers skömmu eftir brottför Henleins.
Segir í tilkynningunni, að Hitler hafi
hlýtt á skýrslu Henleins um viðræður
þær, sem leiðtogar Sudeta hafa tekið
þátt i, með frekari samkomulagsum-
leitanir um deilumálin fyrir augum.
Hitler féllst á skoðun Henlains viðvíkj -
andi þessum málum, eins og sakir
standa. Ekkert liggur enn fyrir opin-
berlega um hverja skoðun Henlein hafi
látið í ljós við Hitler. Göring, Göbbels
og Hess tóku þátt í umræðunum í
fyrradag, en þá var Heniein ekki við-
staddur.
Samkvæmt áreiðanlegum heimildum
í London, átti Runciman lávarður hlut
að því, að Henlein fór á fund Hitlers
og skýrði honum frá samkomulagsum-
leitunum og þeim tillögum, sem nú er
reynt að ná samkomulagi um. Það er
fullyrt, að Runciman lávarður hafi
beðið Henlein þessa, vegna þess að
hann hafi sannfærzt um, að Henlein
hafi einlægan áhuga fyrir því, að
deilan verði leyst friðsamlega.
Búizt er við að Hitler haldi kyrru
fyrir í Berchtesgaden þar til á mánu-
dag, en þá leggur hann af stað til
(Framh. á 4. síöu.)
opnuð í
Athyglisverð og falleg sýning
Garðyrkjusýningin í
Grænmetisskálanum var
opnuð í gær að viðstöddum
allmiörgum boðsgestum. —
Fluttu þeir við það tækifæri
stuttar ræður, Ingimar Sig-
urðsson í Fagrahvammi í
Ölfusi og Eysteinn Jónsson
fjármálaráðherra, í fjarvist
landbúnaðarráðherrans. —
Verður sýningin opin í dag
og á morgun.
í ræöu sinni rakti Ingimar
Sigurðsson sögu garðyrkjunnar
hér. Minntist hann Gísla Magn-
ússonar sýslumanns, sem fyrstur
manna hóf ræktun ýmissa garð-
jurta að Munka-Þverá í Eyja-
friði, í Fljótsdal og að Hlíðar-
enda í Fljótshlíð, Björns Hall-
dórssonar í Sauðlauksdal, Jóns
Kjærnested frá Skriðu og fleiri.
Dvaldi hann nokkuð við
merkilegustu áfangana í sögu
garðræktarinnar. Um miðja 19.
öld var tekið að rækta kartöflur
í heitum jarðvegi. 1888 var fyrst
gerður hér vermireitur og 1923
var fyrsti gróðurskálinn byggð-
ur.
Langmestar hafa framfarir
verið hin siðari ár. Á þessari öld
hefir uppskera úr görðum fjór-
faldazt og margar nýjar tegund-
ir garðjurta verið teknar til rækt
unar. Fyrir tíu árum voru rækt-
Frá Garðyrkjusýningunni i Markaðsskálanum.
Ingimar Sigurðsson,
í Fagrahvammi.
uð hér innan við 500 kg. af tóm-
ötum á ári, en nú koma á mark-
aðinn um 40 smálestir.
Því næst vék hann orðum að
sýningunni sjálfri, sem fyrst og
fremst væri ætlað það hlutverk
að sýna, hvað hér sé hægt að
rækta, jafnvel í fremur óhag-
stæðri veðráttu, eins og í sumar.
Þessu næst tók Eysteinn Jóns-
son til máls. Fór hann nokkrum
orðum um garðræktina og þær
framfarir, sem hún hefði tekið,
þótt enn væri flutt inn í landið
garðávextir, sem hér væru auð-
ræktanlegir og goldnar fyrir há-
ar fjárupphæðir. En þrátt fyrir
þetta ástand væri hér allmikið
um atvinnuleysi um hásumartíð-
ina og ennþá meira um það
skrafað. Fólk heimtaði forgöngu
ríkisins um allar framkvæmdir.
En lítilsvirði væri allur stuðning-
ur þess, ef á skorti raunveruleg-
an áhuga einstaklinganna. Væri
þessi sýning ekki sízt merkileg
fyrir þá sök, hvað hún sýndi
mikinn og óeigingjarnan áhuga
í verki.
Þá talaði hann um sýning-
una sjálfa og þakkaði for-
stöðumönnum hennar, hve mikið
þeir hefðu lagt sig fram um að
sýna hvað' hér væri hægt að
rækta, ef einarður vilji væri til
1 þess og rétt að farið.
i Lýsti hann því síðan yfir, að
sýningin væri opnuð.
Garðyrkjusýning þessi er öll
hin myndarlegasta og ber þess
glögg merki, að mikið starf hefir
verið innt af höndum við undir-
búning hennar. Það er stjórn
Garðyrkjufélagsins, sem þar á
mest þakklæti skiliö.
Á miðju gólfi sýningarsalsins
hefir verið komið fyrir litlum
Sigurður Guðmundsson,
skólameistari.
Einn af merkustu og þekktustu
skólamönnum landsins, Sigurður Guö-
mundsson, skólameistari á Akureyri, er
sextugur í dag. Munu nemendur hans
og ótal aðrir senda honum hugheilar
árnaðaróskir.
gosbrunni og umhverfis hann er
græn flöt, umgirt litlum bekk,
gerðum úr grámosa. Niður í hann
hefir verið stungið ýmsum
blómjurtum og er öllu haglega
niöur raðað. Þarna eru og burkn-
ar og aðrar blómlausar skraut-
jurtir.
Við vesturvegginn eru skraut-
jurtir, sem helztu blómaverzlan-
ir bæjarins sýna. Er í salnum
mjög fjölbreytt úrval skraut-
jurta, svo sem Alpafjólur, nellik-
ur, begonia rex, aurelia, agara-
tum, venushár, anemónur, ran-
unklur, calla, Aronsskegg, chrys-
anthemum og margar fleiri. Þar
eru og íslenzkar villijurtir not-
aðar til skreytingar, svo sem
beitilyng.
Fyrir miðjum norðurvegg er
allskonar garðávöxtum og græn-
meti komið fyrir. Þar eru sýndar
káltegundir allskonar, næpur og
hreðkur, agúrkur, salat og spín-
at, tómatar og vínber.
Á borð, sem stendur við aust-
urvegg, er raðað 23 kartöfluteg-
undum og eru á hjálögðum
spjöldum tilgreindir helztu kost-
ir og léstir afbrigðanna. Þar er
(Framh. á 4. síðu.)
Héðínn
V aldimarsson
og skipti hans við
Framsóknaril.
Hér í blaðinu hefst í dag
niðurlag á grein Jónasar
Jónssonar um Héðinn Val-
demarsson og skipti hans
við Framsóknarflokkinn.
Sökum annríkis, gat Jónas
eigi Iokið við greinina áður
en hann fór til Ameríku.
— Framhald greinarinnar
mun birtast í tveim næstu
blöðum.