Tíminn Sunnudagsblað - 13.12.1964, Síða 11

komið síðustu sex árin. Jú — reyndar
eitt í haust, og það var dagur, sem
seint gat gleymzt. Allir höfðu verið
eins og utan við sig, og bara starað
út 4 hafið, sem hafði verið kyrrt
þann daginn, aðeins gola sem lá að
landi. Tímunum saman hafði ^fólkið
horft á seglin, sern ofurhægt nálguð-
ust landið. Skip — það var óskíljan-
legt, eftir því hafði verið mænt, ár
eftir ár, og nú gat fólk varla áttað
sig á því, að vonin værí að rætast.
Margir tárfelldu, og enginn gat neitt
aðhafzt annað en að horfa út á sjó-
inn. Bárður hafði blátt áfram gleymt
að láta kveikja varðeldinn, sem átti
að kunngera komu skipa — svo var
guði fyrir að þakka. Það hlífði öðr-
um við vonbrigðunum. Skipið var
rekald, án farms, og innan borðs
fimm menn, sem voru að deyja úr
hungri og þorsta. Þáð var auðsætt, að
þetta skip yrði ekki sjófært framar,
en tímbrinu og nöglunúm var bjarg-
að. En nú var fimm mönnum fleira
að fæða. Þó dóu fjórir rétt strax.
JJinn fimmti var enn lifandi, en lít-
ið voru þeir bættari fyrir hann, sem
um ekkert hugsaði nema konuna og
börnin heima. Og voru þó engar lík-
ur til þess, að hann kæmíst heim
aftur og fengi að sjá þau.
Helga brosti allt í einu öruggu
brosi:
— Þegar Þorkell kemur ...
Bárður leit á systur sína, og hún
kinkaði róléga kolli:
— Helga vonast alltaf eftir Þor-
kelí.
Helga reis á fætur og strauk nið-
ur þykkt ullarpils sitt:
— Hann kemur, sagði hún af sann
færingu. Síðan gekk hún út. Móðir
hennar horfði á eftir henni og sagði:
— Það er Helgu vegna, að ég kem
til þín, Bárður.
Hann kinkaði kolli:
— Hvað er langt síðan Þorkell fór?
— Hann fór með síðasta skipi fyr-
ir sex árum í fylgd með Þórði frá
Görðum. Þeir ætluðu til Björgvinjar
til þess að leita hjálpar.
— Hafi þeir komizt alla leið, er
ekki óhugsandi, að þeim lítist betur
á sig í Noregi en hér og komi því
ekki aftur.
— Ekki held ég það. Hitt er senni-
legra, að þeim hafi ekkert orðið
ágengt — og farkost þurfa þeir til
þess að komast hingað aftur. Ég
verð að biðja þig fyrir Helgu.
Bárður laut höfði: — Þú kemur
líka — og þið öll, sem ennþá eruð
eftir í Laxárdal.
Hallgerður brosti: — Ekki ég,
Bárður. Ætt Sigurðar hefur setið Lax
árdal í fimm hundruð ár. Hann fer
ekki í eyði.
— Það væri þó viturlegast, Hall-
gerður.
— Mé vel vera.
— Og hvernig gengur annars?
— Illa. Gras höfum við varla séð
í þrjú ár.
— Ekki við heldur.
— Af dauðu fé fær maður engar
afurðir. Síðasta bátskriflið höfum við
höggvið í eldinn. Það hriplak. Ég
býst við, að við verðum að rífa tvö
af gripahúsunum til þess að gera við
hin með spýtunum úr þeim. Og við
erum fimm — eða höfum verið —
þrjár konur og tveir karlmenn á
heimilinu. Arngrímur er ekki hraust-
ur og Sveinn er fáviti. Svo ástandið
verður ekki gott, þegar skrælingjarn-
ir koma.
Bárður brosti: — Svo illa fer það
vonandi ekki?
— Hvernig fór í Vestribyggð?
Bárður þagði. Hann stóð á fætur
og tók niður öxi sína, langskepta og
sterklega, en blaðið úr hvalbeini.
Hann gekk til dyra og gaf Hallgerði
bendingu um að fylgja sér.
Þau gengu niður túnið í átt til
kirkjunnar, sem húkti lágreíst í
garði sínum, veggir hennar voru úr
hlöðnu grjóti, en vesturgaflinn einn
úr timbri — útskorinn, veðurbitinn
og hrúðraður. Bárður mælti:
— Þarna viltu víst láta grafa hann
— hjá hinum.
Hallgerður samsinnti því: — Já,
fyrir sunnan kirkjuna.
— Já, en það verður nú að bíða
til vors — ekki tekur neinn gröf
eins og er. Svo barf líklega að
hringja.
Bárður brosti dauflega. Þetta var
margsögð fyndni. Kirkjuklukkurnar
var sem sagt löngu búið að bræða.
Klukknapallurinn var einnig horf-
inn. Bárður leít á steinstöplana, sem
verið höfðu undirstaða hans. Hann
opnaði kirkjudyrnar og gekh inn.
Þar var kalt og dimmt, birtan kom
aðeins inn um göt á þakinu, sem
virtist að því komið að hrynja. Hálf-
full af snjó var kirkjan og iltarið
autt. Bárður strauk yfir það með
hendinni og sagði:
— Ég bar altaristöfluna mn í bæ,
svo að hún yrði ekki ónýt. Það er
sagt, að hingað komi í vor prestur
frá Görðum til þess að messa, og þá
lögum við til hér. Þá verður bezt að
jarðsyngja Sigurð, — ef þú vilt s-vo
hafa.
Ilallgerður drúpti höfði.
Bárður gekk út og hélt niður að
búðunum við sjóinn. Þar opnaði
hann dyr og lét Hallgerði ganga á
undan sér inn. Hann hélt hurðinni
opinni, svo birtan félli inn og hún
gæti litazt um.
— Vantar ykkur ekki eitthvað
þárna í Laxárdal?
— Jú, allt.
Hún brosti biturt.
Hann tók rostungstönn úr stórri
lirúgu og spurði:
— Hve margarf
— Enga.
Bárður lét tönnina detta og ré***
sig upp:
— Þetta væri þó farmur, sem ætti
að svara kostnaði fyrir skip að sækja.
En- hvað hefur það að segja? Fyrir
sex árum síðan vildu þeir kaupa tenn
ur og greiddu þær með malti, timbrí
og járni. En síðan ekki söguna meir.
Ég á ógreitt til kirkju og páfa síð-
ustu tuttugu ár, einnig til krúnunn-
ar. Og hér er nú ekki nóg í þau
gjöld öll. En hvers vegna sækja þeir
þetta ekki? Sjáðu — heilir hlaðar
af vaðmáli, gott grænlenzkt vaðmál.
Þeir fá það ekki betra í Danmörku
eða Noregi, en hér liggur það og
fúnar. Hvað viltu mikið af því?
Taktu eins og þú vilt. Þetta er ekki
nóg í gjöldin hvort sem er, og því
skyldum við kala af klæðleysi, en
láta fatefnin fúna niður? Ekki vef-
um við vaðmál eftir að fénaðurinn
er fallinn.
Þau gengu lit og upp túnið. Bárð-
ur nam staöar og leit upp hlíðina:
— Kæmi skip, þá gæti ég ekki einu
sinni kveikt varðeldinn, því að víð-
inn hef ég borið niður og brennt
honum. Nú — en færi svo, yrðu ein-
hver ráð. Já — bara, að það yrði.
Hann stundi þungan: — Hefði guð
almáttugur ekki sent okkur gras-
maðkinn, þá..........En þú verður
nú liérna í vetur?
Hallgerður hristi höfuðið: — Sig-
rún og Sveinn eru ein heima og þau
komast ekki af ein í vetur En ef
þú tekur Helgu, þá er allt gott.
Þau gengu inn. Hinn stutti dagur
var senn liðinn. Fólkið var setzt að í
skálanum — þögult og þungbúið sat
það við handvinnu sína. Bárður sett-
ist við hlið Hallgerðar.
— Ef við aðeins ættum skip, sagði
hann, en bætti svo við: — Við kynn-
um sennilega ekki lengur að róa.
Hallgerður brosti: — Þú hefur allt-
af haft skömm á ætt okkar, Bárður.
Hann horfði gremjulega út í blá-
inn:
— Hjá okkur er annar hver maður
bæklaður eða krepptur.
Hallgerður kinkaði kolli: — Rétt
er það, mörg okkar eru e'itthvað fötl-
uð. En það er nú samt seigla í okk-
ur. Við erum líka öll svo náskyld hér
— og í Ketilsfirði — og alla leið
yfir fyrir Lundaeyju. Því fylgir sam-
heldni.
— Og krypplingar, bætti Bárður
við. Ef ég ætti bát, gæti ég sótt trjá-
við. Það reru héðan sex menn í
fyrra norður fyrir — ætluðu til
Norðursetu. Ef til vill hafa þeir fund-
ið svo mikið af viði, að þeir hafa
dagað uppi með hann.
— Það gæti skeð, samsinnti Hall-
gerður.
Helga leit á móður sína: — Hérna
getur maður séð, þegar Þorkell kem-
Framhald 1125. síSu.
If MINN — SUNNUDAGSBLAÐ
1115