Íslendingaþættir Tímans - 20.09.1968, Blaðsíða 3

1
MINNING
GUÐJÓN PÉTURSSON
bóndí að Gaul í Staðarsveít
Guöjón Pétursson, béndi að Gaul
1 Staðarsveit, lézt þann 7. ágúst s.l.
é sjúkrahúsinu á Akranesi eftir
langa og erfiða sjúkdómslegu, rúm
lega 74 ára að a'ldri.
Með Guðjóni féll frá einn af full-
trúum aldamótakynslóðarinnar og
sannur afkomandi forfeðra sinna
°g formæðra, Jöklanna görnlu
á Snæfellsnesi, sægarpanna og
óaendafólksins. Mér þykir hlýða, að
einhver úr héraði Guðjóns minnist
hans með nokkrum orðum, því að
ekki gróf hann pund sitt í jörðu.
Er mér það ekki óskyldara en
eðrum, því að kynni okkar voru
löng og góð.
Guðjón Pétursson var fæddur 6.
ttiaí 1894 áð Hróbjargarstöðum í
Kolbeinstaðahreppi. Foreldrar
bans voru ung hjón í húsmennsku
Þar hjá Ólafi bónda Vigfússyni,
fiem var bróðir konunnar. Faðir
Guðjóns var Pétur Pétursson, Guð-
niundssonar frá Hrísdal, Jónssonar
öónda á Furubrekku, Arnbjörns-
sonar, en móðirin var Ingibjörg
Migfúsdóttir frá Pétursbúð á Arn-
arstapa, Sigurðssonar í Brandsbúð
Þar, Sigurðssonar bónda á Jörfa í
Kolbeinsstaðahreppi, Brandssonar.
köðurmóðir Guðjóns var Metta
Ólafsdóttir, sem þá var vinnukona
í Hrísdal, en langamma hans, þ.e.
kona Guðmundar í Hrísdal var Þór-
laug Sigurðardóttir bónda í Skógar-
nesi, Guðbrandssonar bónda á Hof
stöðum Þorleifssonar „snikkara“
°g ráðsmanns á Staðarstað, en
^ann fórst „fyrir stórfiski“ 1 róðri
írá Tröðum, þar sem hann var for-
toaður á skipi prestsins á Staðar-
stað.
Foreldrar Guðjóns höfðu byrjað
Fúskap sinn í Pétursbúð, en voru
svo tvö ár í húsmennsku á Hró-
Kiargarstöðum, fluttust þaðan að
Faxastöðum í Breiðuvík, og þaðan
að Þrengslabúð við Hellna. Þar
Hzt Pétur af slysförum árið 1903.
"igfús í Pétursbúð var tvíkvæntur
ng átti fjölda barna. Var Ingibjörg
4- barn hans með fyrri konunni,
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
sem var Guðrún Kristjánsdóttir
frá Melabúð. Vigfús var orðlagður
sjósóknari sem faðir hans, Sigurður
í Brandsbúð, enda lifðu þeir mest
á sjónum fram á elliár.
Sumarið eftir að Guðjón missti
föður sinn, fór hann smali
að Krossum í Staðarsveit. Næsta
sumar fór hann þangað aftur og
þá alfarinn, því hann var nú tek-
in \ til fósturs þar af hjónunum
Ásmundi bónda Jónssyni og Krist-
ínu Stefánsdóttur konu hans, en
/þau bjuggu allan aldur sinn
miklu rausnarbúi á Krossum. Þau
hjón höfðu stuttu áður misst
einkasón sinn ungan, sem Guðjón
hét og er ekki ólíklegt að það
kunni að hafa átt sinn þátt í því,
að þau tóku að sér þennan fö&ur-
lausa nafna hans. Þau áttu tvær
dætur, Stefaníu og Maríu, sem báð-
ar eru á lífi og búsettar í Reykja-
vík. ✓
Fósturforeldrar Guðjóns ráku
ekki aðeins myndarlegan landbú-
skap, heldur var þar enn stundað
útræði af kappi, bæði vor og haust,
svo sem gert hafði verið þar frá
fornu fari. Munu 3—4 bátar hafa
verið á Krossum á uppvaxtarárum
Guðións þar og fram á síðustu ár
Ásmundar.
Guðjón fór fljótt að vinna, svo
sem þá var títt, og vann rnikið
alla sína ævi. Það kom snemma
fram í eðli hans óvenjulega mikill
áhugi fyrir sjómennsku og sjósókn.
Auk þess að róa frá Krossum fór
hann ungur á skútur, — tæplega
tvítugur að aldri. Han var m.a.
háseti hjá hinum fræga skútuskip-
stjóra Jóni Skúlasyni frá Stykk-
ishólmi og einnig var hann með
Gísla Þórðarsyni, síðar bónda að
Ölkeldu. Síðar reri Guðjón einig
nokkrar vertíðir á Suðurnesjum,
frá Flankastöðum við Sandgerði.
Vorið 1916 kom Guðjón vinnu-
maður til foreldra minna, Elíasar
Kristjánsonar og Sigríðar Jóhann-
esdóttur, sem þá bjuggu í Arnar-
tungu, sem er næsti bær við
Krossa. Var hann síðan heimilis-
maður okkar, ýmist sem vinnumáð
ur eða lausamaður bæði í Arnar-
tungu og á Elliða, þar til hann
byrjaði sjálfur búskap í Arnar-
tungu. Ég var þá aðeins tæpra 5
ára en þó elzta barn foreldra
minna og eini sonurinn. Eftir því
sem ég óx og þroskaðist fór ég áð
snúast og vinna og því urðu störf
okkar Guðjóns fljótt meir og meir
sameiginleg. Við sváfum jafnvel
lengst af í sama rúmi í baðstof-
unni. Siðar áttu-m við eftir að fara
margar ferðir sarnan, stundum með
rekstra á haustin til slátrunar eða
lestir í kaupstaðaferðir að því ó-
-gleymdu, að mína fyrstu sjóróðra
fór ég með honum sem formanni.
Þegar Guðjón fór að búa í Arn-
artungu, réðst til hans ung og
myndarleg bústýra, sem átti eftir
að verða honum traustur félagi og
góður lífsförunautur allt til ævi-
loka hans. Þessi stúlka var Una
Jóhannesdóttir frá Slitvindastöðum
í Staðarsveit, dóttir Jóhannesar
Guðmundssonar bónda þar og Vil
3