Íslendingaþættir Tímans - 08.11.1975, Blaðsíða 6

Gunnar Einarsson
Sigurður
O.Bj örnsson
um um útgerðina og öll þau vandamál,
er við áttum við að etja. Uppgjöf var
ekki til umræðu, til þess bar hann vel-
ferð þessa byggðarlags of mikið fyrir
brjósti.
Minningin um þessar samveru-
stundir munu veita mér styrk til
áframhaldandi baráttu.
Litið, vinalegt sjávarþorp og fögur
sveithafa númissteinnaf sinum beztu
sonum. Fánar blakta i hálfa stöng við
hvert hús, hér eru hugir allra sam-
einaðir i sorg.
Ég vil fyrir mina hönd og fjölskyldu
minnar þakka Svani allan þann hlýhug
og vináttu er hann auðsýndi mér og
minum. Megi góður Guð gefa konu
hans, börnum og fjölskyldu allri styrk
i þeirra miklu sorg.
Sigurður Guðmundsson.
f
Ferð okkar um þenna heim er bæði
mislöng og misbjört. Enginn veit
hvenær kallið kemur, en oftast kemur
það lifandi samferðamönnum á óvart.
Margs er að minnast frá löngu sam-
starfi, það verður þó ekki rakið hér,
heldur þakkaðar ótaldar samveru-
stundir, þar sem ég var ævinlega
þiggjandinn.
Hann var maður þeirrar gerðar,
sem gott er að vera samvistum við.
Aðstandendum votta ég samúð.
Baldur Pálsson.
f
„Svanur, þú máttir ekki fara svona
snemma” — þessi orð sagði Hadda er
við krupum við hvilu Svans og kvödd-
um hann sofandi.
Ég vil fá að gera þessi orð einnig að
minum — ég get ekki sætt mig við, að
Svanur skuli fara svnna snemma. og
nú — ef þetta er sjálfselska min eða
eigin meðaumkun, þá verður svo að
vera.
,,Ég þekkti þennan mann” — það
eru mörg ár sfðan við kynntumst, en
árin eru ekki eins mörg siðan ég
kynntist manninum Svani. Orfáum
dögum áður en Svanur kvaddi okkur
um sinn, kom hann brosandi mér til
hjálparog frænku sinni, minni konu —
hann kom með snærishönk frá sér, Ég
vildi tengja saman snærisenda með
fljótlegum réttahnút, hann brosti og
sagði, ég splæsi þetta saman — það
var stuttsplæs.
Þræðir okkar hafa splæsts saman
seinustu árin, hver þvi hefur ráðið,
veit ég ekki, nema það sé sá, er öllu
stýrir.
Menn lýsta ekki vináttu, menn finna
hana — þvi finn ég sárt til. Þaö „blæðir
i hjarta” og hvarmar vökna, er ég
kveð Svan i Heydalakirkju, en hvað
6
Mig langar 'til að minnast með
nokkrum orðum tveggja öndvegis-
manna, sem kvöddu okkur hérna meg-
in grafar á fyrstu tveimur mánuðum
ársins og áttu það sameiginlegt, að
vera prentsmiðjueigendur og bókaút-
gefendur. Ég á þeim gott að gjalda og
hefði átt að skrifa þessi orð miklu fyrr.
Svo vildi reyndar til, að öðrum þess-
ara manna kynntist ég aldrei persónu
lega, og vorum við þó skyldir. Þar á ég
við Sigurð 0. Björnsson á Akureyri.
En við skrifuðumst dálitið á, og hann
sendi mér útgáfubækur sinar fjölda-
mörg siðustu árin, allar með tölu og
eru min sár hjá þvi harmsári, sem
Hadda, falleg börn, tengdamóðir og
mágkona eru lostin.
Fágætur er góður vinur — menn
halda sig eiga vin, en þegar ekki er
þörf á manni lengur þá vill vináttan
stundum feykjast á haf út með austan-
vindinum. Svanur gat ekki orðiö slikur
vinur, það vitum við, sem hann þekkt-
um, hann var ævinlega þakklátur fyrir
það, sem fyrir hann var gert, og han
lét það i ljós og sýndi i verki — hann
var vinur vina sinna.
Svanur axlaði hin siðari ár byrðar,
sem öðrum bar að bera með honum, en
gerðu ekki — meðan hann lifði fékk
hann ekki þakklæti fyrir slikt, nú er
það orðið of seint.
Þessar byrðar urðu Svani dýrar á
fleiri en einn máta. Einn af aðalbanka-
stjórum stærstu banka landsins sagði i
min og Svans eyru fyrr á þessu ár að
það væri rétt, að viðskiptabanki Hval-
baks SU 300 hefði ekki staðið undir
rekstri togarans, heldur Svanur
Sigurðsson, þótt eigendur væru fjórir.
Ber ekki að meta slikar hreinskilnins-
legar yfirlýsingar? Hefði Svans ekki
notið við legði greindur togari ekki upp
fisk á Breiðdalsvfk og Stöðvarfirði i
dag, það veit ég og hvar stæði fólkið i
þessum sjávarþorpum þá? Væntan-
lega innan,,50 km segulmiðjunnar”.
Til eru menn, sem sinna stundum
fyrst öðrum, já byggðarlagi sinu og
jafnvel öðrum byggðarlögum. síðan
tölusettar ákveðnu númeri. Yfir slikt
vinarbragð ná varla nein orð, en ég
vona þó að ég hafi látið hann heyra á
mér, hvað ég mat þetta mikils, jafn-
staffirugur bókabéus og ég hef verið.
Sigurður var ræktunarmaður I við-
tækri merkingu orðsins. Með útgáfu
margra gagnmerkra rita stuðlaði
hann að bókmenningu þjóðarinnar og
hélt hann i þvi efni á lofti þeim kyndli,
sem faðir hans, Oddur Björnsson
prentmeistari, hafði tendrað með
miklum ágætum og lýsti inn á mörg al-
þýðuheimili i landi voru snemma á
öldinni. Og Sigurður var lika land-
sjálfum sér og heimilum sinum. Þetta
gerði Svanurstundum of oft — þetta er
kostur fyrir suma, en galli i senn fyrir
aðra — þannig var Svanur.
Heimili er isárum, heilt byggðarlag
er i sorg — ég syrgi hann.
öll viljum við þvi trúa, að tilgangur
sé með hérvist okkar og gerðum.
Svanur hefur skilað góðu dagsverki
— sæbarinn hornsteinn hans á Breið-
dalsvik geymist og gleymist ei —
ávaxtanna naut hann ekki sjálfur.
Það var oft erfitt að vera sjómaður,
verkamaður, og útgerðarmaður i
senn, það hefur Svanur reynt. Hann
var við verkstjórn i saltfiskhúsi sinu
daginn áður en hann féll i valinn
vinnupeysan hans brúna var salti sleg-
in, er hann lagðist til hinztu hvilu, lika
þurfti hann að sinna simanum á skrif-
stofunni, og hann sagði við mig þá:
„Jón nú fcr ég til Seyðisfjarðar á
morgun”, sú ferð verður ekki farin af
Svani — sonurinn verður að fara i þá
ferð, styrki hann góðar vættir.
Ég veit Svan verða með fyrstu
mönnum, sem tekur upp þráðinn —
snærishönkina — þegar kall mitt kem-
ur og splæsir hann þá brosandi ööru
sinni saraan nýjum þráðum, sem ekki
munu rofna millum okkar sem nú.
Haustlauf fellur fyrr en skyldi — en
það vorar á ný — vinir Svans biðja
almáttugan Guð vera nálægan honum
og fjölskyldu hans nú og er sui i.A kk-ir
að nýju. Jón Magmísson.
islendíngaþættir