NT - 22.12.1985, Blaðsíða 22

26 Sunnudagur 22. desember NT
Öllum finnst gaman að fá gesti
um jólin og halda jólaboð. En það
getur orðið erfiðara að skipuleggja
hvaða mat á að bera fram, sérstak-
lega ef það eru bæði börn og full-
orðnir í boðinu. Mjög gott er að
hafa einfalda smárétti á köldu
borði. Það er til dæmis hægt að
hafa kalt niðursneitt kjöt, mariner-
aða steik og eða hangikjöt.
Gestir sem eru á grænmetisfæði
þurfa líka að fá sitt, svo fyrir þá er
tilvalið að búa til Hátíðahnetu-
kæfu. Það er fljótlegt að útbúa
hana og það er auðveldlega hægt
að frysta kæfuna.
Það er líka alltaf vel þegið að fá
gott salat, haf ið tvö til þrjú mismun-
andi salöt svo allir fái eitthvað við
sitt hæfi.
Jólin eru tími fjölskyldunnar svo
gleymið ekki börnunum. Hafið jóla-
boðið á þeim tíma sem börnin geta
verið með. Það er hægt að hafa
handa þeim smáréfti sem eru
þægilegir í hendi eins og brauð-
kollur með mismunandi fyllingum,
þau eru líka oft hrifin af kexi með
ídýfum. Einnig þarf að athuga að
hafa með púns sem börnin geta
drukkið.
Það er áríðandi að hafa góð
brauð með köldu borði sem þessu,
hafið til dæmis margs konar smá-
brauð eins og bollur og muffins.
Svo má ekki gleyma ábætisrétt-
unum. Það er hægt að hafa til
dæmis rjómatertu og ávaxtasalat.
Það er best að bera ekki fram
ábætinn strax um leið og hinn mat-
inn ef yngri börn eru með því þeim
hættir til að sjá aðeins ábætinn. En
hér koma svo uppskriftirnar. Ef
þær eru allar notaðar ætti magnið
að duga fyrir um það bil 16-20
manns. Ef boðið er fyrir færri
fækkið þá réttunum eitthvað. Ann-
að sem þarf að athuga er að ef
mikið er af börnum í boðinu er viss-
ara að búa til stærri skammta af
púnsi og ávaxtasalati.
Óáfengt jólapúns
2 bollar vatn
1 bolli sykur
1/4 bolli negulnaglar
2 kanelstengur, brotnar
2 tsk saxað nýtt engifer (um 11/2
tsk. þurrkað)
4 bollar eplasafi
2 bollar appelsínusafi
4 msk sítrónusafi
Sjóðið vatnið og sykurinn í 10
mínútur. Bindið negulnaglana,
kanelstengurnar og engiferið inn í
grisju og látið standa í sykurlegin-
um í 1 klukkustund. Hrærið af-
ganginum af efnunum út í, hitið
upp að suðu. Fjarlægið kryddið.
Berið fram heitt eða kalt.
Lime-púns
2 pk jelló með limebragði
1V2 bolli sykur
'A lítra ferna appelsínuþykkni
3'/4 bolli vatn
1 lítri ananassafi
1 lítri eplasafi
4 bollar engiferöl, kælt
Lagið jellóið eins og sagt er fyrir á
pakkanum, hrærið saman við
sykri, appelsínuþykkni, vatni an-
anassafa og eplasafa. Hellið yfir á
stóran plastbrúsa og kælið. Rétt
áður en púnsið er borið fram er
engiferölinu hellt út í. Berið fram í
háum ísfylltum glösum.
Stökkar ostakulur
2 bollar kartöflumús
2 bollar fínsaxað hangikjöt
1 bolli rifinn bragðsterkurostur
'/2 bolli majónsósa
1/4 bolli fínsaxaður laukur
2 þeytt egg
1 tsk sinnep
V2 tsk salt
1 tsk sykur
31/2 bolli muldar kornflögur
Blandið öllu saman nema korn-
flögunum, hrærið vel. Mótið í kúlur
um það bil 3-4 cm í þvermál. Veltið
kúlunum upp úr kornflögunum,
leggið þær á smurða plötu og bak-
ið við 180°C í 30 mínútur. Skreytið
kúlurnar ef vill með því aö festa 1
ólífu ofan á hverja kúlu með tann-
stöngli. Það er hægt að frysta
þessar kúlur óbakaðar. Þegar á að
nota þær eru þær afþíddar, settar
á plötu og bakaðar eins og áður
segir.
Silungskúla
400 gr soðinn silungur
250 gr rjómaostur, mýktur
1 msk sítrónusafi
1 tsk rifinn laukur
1 tsk salt
1/4 tsk pipar
1/2 bolli söxuð steinselja
Hreinsið silunginn og fjarlægið
roð og bein. Hrærið silunginn með
afganginum af efnunum nema
steinseljunni, kælið. Þegarmaukið
er orðið það kalt að auðvelt er að
móta það er búin til kúla. Vefjið kúl-
unni inn í álpappír og geymið í
ísskáp. Rétt áöur en borið er fram
er kúlunni velt upp úr saxaðri
steinselju. Berið fram með kexi.
Auðveld samkvæmiskæfa
1 msk matarlímsduft
1 dós kjötsoð, óþynnt
3 msk sherrý
125 gr rjómaostur
125 gr lifrakæfa
Látið kjötsoðið í lítinn pott, stráið
þar yfir matarlíminu og hitið var-
lega þangað til matarlímið hefur
bráðnað, þá er sherrýinu hrært
saman við. Hellið 1/4 af soðinu í V2
lítra form og kælið í ísskáp þang-
að til það er hlaupið eða í um j:að bil
20 mínútur.
Látið nú rjómaostinn og lifrakæf-
una í blandara og blandið saman
ásamt afganginum af soðinu. Hell-
ið yfir hleypta kjötsoðið í mótinu.
Kælið í ísskáp þangað til allt er
hlaupið eða í minnsta kosti 2
klukkustundir.
Þegar kæfan er borin fram er
henni hvolft á fat og kex borið fram
með henni.
Hátíðahnetukæfa
125 gr brasilískar hnetur
125 gr heslihnetur
225 gr möndlur
225 gr brauðrasp
4 msk matarolía
2 meðallaukar, fínsaxaðir
1 '/2 msk jurtakraftur
2 msk tómatkraftur
1% dl grænmetissoð
1 msk súpujurtir
4 lítil egg harðsoðin.
Hitið ofninn í 180°C. Notið
blandara eða kvörn og malið hnet-
urnar. Hitið olíuna á steikarpönnu
við lágan hita. Látið laukinn á
pönnuna og mýkið hann í feitinni.
Setjið hneturnar og brauðraspið á
pönnuna og takið hana af hitanum.
Hitið soðið upp að suðu og leysið
upp í því jurtakrftinn og tómat-
kraftinn. Bætið súpujurtunum út í.
Hrærið síðan soðinu út í hnetu-
blönduna. Stundum þarf dálítið
meira soð. Látið um það bil 1/3 af
hnetumaukinu í botninn á smurt 1
lítraofnfast mót.
Raðið harðsoðnum eggjum
langsum eftir forminu (ef á að
frysta kæfuna þarf að sleppa
eggjunum inni í kæfunni, notiðþau
í staðinn til að skreyta kæfuna eftir
að hún hefur verið þídd upp). Þek-
iðsíðan meðafganginumaf mauk-
inu. Bakið kæfuna í 30 mínútur
eða þangað til hún er orðin stíf og
aðeins brúnuð. Kælið kæfuna í
forminu og hvolfið henni síðan var-
lega á fat. Ef kæfan er fryst er
henni pakkað vel inn og hún síðan
látin þiðna við stofuhita þegar á að
fara að nota hana.
Ostakökur
250 gr rifinn ostur
125grsmjör
3A bolli hveiti
1 tsk Worcestershiresósa
2 bollar ristaðir hveitikjarnar (Guld
Korn)
Blandið saman í skál osti og
smjöri. Hrærið hveitinu út í ásamt
Worcestershiresósunni þangað til
deigið er mjúkt. Hrærið að síðustu
út í ristuðu hveitikjörnunum. Rúllið
deiginu upp í litlar kúlur og leggið á
bökunarplötu, fletjið kúlurnarniður
með gaffli.
Bakið í 180°C heitum ofni í um
það bil 7-10 mínútur eða þangað
til þær eru gulbrúnar. Látið kökurn-
ar kólna á rist. Þessar kökur geym-
ast í 1 viku í loftþéttu íláti eða 2-3
mánuði í frysti.
Sesamkex
1V2 bolli heilhveiti
'A bolli sojamjöl
'A bolli sesamfræ
1 tsk lyftiduft
3A tsk salt
'A bolli matarolía
'/,2 bolli kalt vatn
Hitið ofninn í 180°C. Hrærið
saman í skál hveiti, sojamjöli, ses-
amfræjum, lyftidufti og salti. Hellið
olíunni út í og nuddið henni saman
við með fingurgómunum. Bætið nú
vatninu út í og hnoðið vel saman.
Rúllið út eins þunnt og hægt er
vegna sesamfræjanna. Skerið nið-
ur í teninga eða takið undan móti.
Bakið í 20 mínútur eða þangað til
kexið er gulbrúnt. Látið kexið ekki
brúnast of mikið sesamfræiö í
því getur orðið beiskt.
Brauðkollur
75 grfeiti
75 gr smjörlíki
225 gr hveiti
'/2 tsk salt
6 msk kalt vatn
2tsksítrónusafi
Skerið feitina og smjörlíkið í
stykki á við valhnetu og leggið á
disk. Látið diskinn í ísskáp og
geymið þar til feitin er vel köld.
Sigtið hveiti og salt í kælda skál.
Hrærið lauslega í með palettuhníf
svo að hveitið þeki feitismolana.
Bætið út í vatni og sítrónusafa,
blandið öllu varlega saman með
fingurgómunum. Leggið deigið á
hveitistráð borð og mótið varlega
með því að klappa létt á deigið
með fingurgómunum. Hnoðið
deigið alls ekki. Notið nú kökukefli
og notið létt átak og stuttar strokur
með því. Keflið deiginu út í rétt-
hyrning um 37x12 cm á kant.
Passið að setja ekki of mikið hveiti
á borðið eða kökukeflið. Brjótið
deigið í þrennt. Snúið deiginu um
hálfan hring og látið brúnirnar snúa
að. keflið deigið út aftur þannig að
stærðin verði aftur sú sama. Brjót-
ið deigið eins og áður. Leggið deig-
ið á disk og þekið það með plast-
filmu. Látið í ísskáp og látið hvílast
í 30 mínútur. Endurtakið síðan
tvisvar í viðbót. Látið deigið síðan
hvílast aftur í 30 mínútur.
Hitið ofninn í 200°C. Breiðið út
deigið og klæðið með því utan eða
innan á lítil muffinsmót. Þessi
uppskrift ætti að passa í 24 brauð-
kollur. Pikkið kollurnar með gaffli
og bakið í um það bil 10 mínútur
eða þangað til þær eru bakaðar en
þó ekki farnar að brúnast. Það er
hægt að fylla brauðkollurnar með
fyllingunum sem koma hér á eftir.
Skreytið kollurnar með litlum
gúrkuteningum, paprikuteningum
og steinseljukvistum.
Ef eitthvað er eftir af fyllingunum
eru búnar til ídýfur úr þeim. Þynnið
þær aðeins út með sýrðum rjóma,
setjið f litlar skálar og berið fram
með kexi.
Kjúklingalif rarfylling
225 gr kjúklingalifur
15 grsmjör
1 lítill laukur, saxaður
1 hvítlauksbátur, saxaður
ögn af timian og sage
2 msk koníak (má sleppa)
125 gr rjómaostur
Hreinsið vel lifrina, saxið hana
síðan smátt. Bræðið smjörið á lítilli
pönnu við lítinn hita. Látið laukinn
og hvftlaukinn út á pönnuna og
sjóðið í feitinni þangað til laukurinn
er orðinn mjúkur. Hækkið hitann
aðeins og látið lifrína og kryddjurt-
irnar út í, hrærið í og sjóðið í um
það bil 2 mínútur eða þangað til
lifrin er rétt gegnsoðin. Takið
pönnuna af hitanum. Hakkið lifrina
í blandara. þeytið koníakinu út í og
síðan rjómaostinum. Kælið alveg
og fyllið síðan í brauðkollurnar.
Fiskfylling
125 gr reykt síld
100grsoðinn silungur
225 gr rjómaostur
2 msk tómatkraftur
4 msk hrein jógúrt
rifið hýði og safi af '/2 sítrónu
3 msk söxuð steinselja
Hreinsið roðið af reyktu síldinni
og saxið hana smátt niður. Hreins-
ið og stappið silunginn. Blandið
síðan báðum fisktegundunum
saman. Þeytið rjómaostinn til að
mýkja hann og blandið honum síð-
an saman við fiskinn.
Hrærið út í tómatkrafti, jógúrt,
rifna sftrónuberkinum og safanum
og steinseljunni. Hrærið vel saman
og fyllið siðan í brauðkollurnar.
Blandað hrísgrjónasalat
450 gr löng hrísgrjón
6 msk matarolía
3 msk hvítvínsedik
1 hvítlauksbátur, marinn
nýmalaður pipar
1 rauð paprika
1 græn paprika
225 gr sveppir
6 sellerístilkar
Látið suðuna koma upp á sölt-
uðu vatni, stráið hrísgrjónunum út
í. Látið lok á og látið malla í 40
mínútur. Látið síðan renna af
hrísgrjónunum og skolið þau uppúr
köldu vatni svo að þau loði ekki
saman. Látið renna af þeim aftur.
Látið síðan hrísgrjónin kólna
alveg. Hreinsið og fræhreinsið
paprikurnar. Skerið þærsiðan nið-
ur í þunnar sneiðar. Skerið svepp-
ina fínt niður ásamt selleríinu.
Blandið grænmetinu saman við
hrísgrjónin. Þeytið saman matarol-
íu, hvítvínsediki, hvítlauk og pipar
og blandið saman við salatið.
Mexikanskt eggjasalat
225 gr rauðar nýrnabaunir, soðnar
1 lítil dós mais
1 stór rauð paprika
4 msk matarolía
2 msk hvítvínsedik
1 msk tómatkraftur
1 tsk paprika
'A tsk Tabasco sósa
8 egg harðsoðin.
Blandið saman baununum og
maisnum. Fræhreinsið og skerið
niður paprikuna og bætið henni
saman við. Þeytið saman olíuna,
edikið, tómatkraftinn og Tabasco
sósuna. Blandið síðan salatsós-
unni saman við baunirnar.
Látið salatið á stórt flatt fat.
Skerið eggin í tvennt eða báta og
raðið þeim meðfram barminum á
fatinu.
Gulróta- og hnetukaka
225grgulrætur
300 gr hveiti
2 tsk matarsódi
1 tsk kanell
13A dl matarolía
150 gr sykur
3 þeytt egg
1 lítil dós ananaskurl, síaður
75 gr saxaðar valhnetur
Hitið ofninn í 170°C. Rífið gul-
ræturnar. Blandið saman í skál
hveitinu, matarsódanum, kaneln-
um og sykrinum. Búið til dæld í
miðjuna og þeytið smám saman
við olíu, eggjum og ananas. Hrær-
ið þangað til deigið er jafnt. Blandið
síðast saman við gulrótunum og
hnetunum.
Hellið deiginu í smurt form og
bakið í um það bil50mínútur. Kæl-
ið kökuna í 5 mínútur í forminu og
hvolfið henni síðan á rist til að
kólna alveg. Skerið kökuna í þrjú
lög og leggið saman með rjóma.
Skreytið hana með rjóma, ananas
og söxuðum hnetum.
Ávaxtasalat
'/2 bolli sykur
2 msk maizena
1 lítil dós ananasbitar, síaður,
geymið safann
1 msk sítrónusafi
1 msk rifið appelsínuhýði
'/3 bolli appelsínusafi
1 dós mandarínur, síaðar
2 epli, skorin í bita
2 bananar í bitum
Hrærið sykur og maizena sam-
an í litlum potti. Blandið saman við
% bolla af ananassafa, sítrónusaf-
anum og appelsínuhýðinu. Sjóðið
við meðalhita, hrærið stöðugt í á
meðan safinn þykknar. Sjóðið í 1
mínútu. Hellið leginum yfir ávext-
ina á meðan hann er heitur. Kælið í
ísskáp án loks í nokkra klukku-
tíma.