Lesbók Morgunblaðsins

Dagsetning
  • fyrri mánuðurnóvember 2005næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    303112345
    6789101112
    13141516171819
    20212223242526
    27282930123
    45678910

Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.2005, Blaðsíða 16

Lesbók Morgunblaðsins - 12.11.2005, Blaðsíða 16
16 | Lesbók Morgunblaðsins ˜ 12. nóvember 2005 R ými er hugtak sem snertir okkur öll sem byggjum þennan heim. Þó að í ís- lenskri orðabók séu einungis tvær einfaldar skýringar á orðinu; önnur úr grasafræði þar sem vísað er til hólfs frælegs eða egg- legs, hin sem samheiti yfir orðin rúm og pláss, vitum við að hugtakið felur líka í sér ótal merkingar; rými er jafnt innra og ytra, rými getur verið persónulegt og samfélags- legt og líkamlegt og andlegt, stórt eða lítið, þröngt, bókstaflegt og huglægt. En þrátt fyrir að í vídd sinni tengist það óhjákvæmilega myndlist- arsköpun frá örófi alda hefur það engu að síður verið miðlægt í um- ræðu um myndlist undanfarin ár og áratugi, hérlendis sem erlendis, ekki síst í ljósi þess að margir myndlistarmenn nútímans nýta sér rýmið sjálft sem sýnt er í með beinum hætti í listsköpun sinni. Í gærkvöldi var opnuð í Listasafni Ís- lands sýningin Ný íslensk myndlist II, þar sem gefur að líta 15 nýleg verk 13 íslenskra myndlistarmanna. Sýningarstjórarnir eru þrír og koma úr ólíkum áttum; Harpa Þórs- dóttir starfar sem sýningarstjóri við Lista- safn Íslands, Eva Heisler er sjálfstætt starfandi listfræðingur og Kristín Guðna- dóttir forstöðumaður Listasafns ASÍ. Sam- an völdu þær þennan hóp þrettán myndlist- armanna út frá niðurstöðum sínum um hverjir hinna fjölmörgu starfandi íslensku myndlistarmanna gætu best túlkað það konsept sem þær höfðu valið sýningunni – nefnilega einmitt rými. „Auðvitað vildum við sýna fram á fjöl- breytni með þessari sýningu, til dæmis með því að hafa bæði byrjandi listamenn og lengra á veg komna, en við vildum engu að síður hafa konsept hannar skýrt, eitthvað sem lægi eins og rauður þráður í gegnum sýninguna án þess að þrengja hana,“ út- skýrir Eva. Og viðfangsefnið sem varð fyrir valinu var sem sagt rými, glíma við rými, sérstaklega rými áhorfandans, sýning- arrýmið og samspil þessara þátta. „Að okk- ar mati hafa allir þeir listamenn sem við völdum til sýningarinnar nálgast rýmið á einhvern sérstakan hátt, án þess að taka það sem sjálfsagðan hlut. Þeir nýta það með beinum hætti í verkum sínum, velta því fyr- ir sér og leika sér að því. Þó mjög ólíkan hátt,“ bætir hún við. Þær segja þó að rými sé einungis einn þráður af mörgum sem þær hefðu getað valið, þegar þær voru beðnar að rekja sig í sameiningu gegnum það sem er að gerast í íslenskri samtímamyndlist. „Engu að síður er þetta mjög mikilvægt hugtak í íslenskri myndlist um þessar mundir. Við völdum það vegna þess að við teljum að það segi sína sögu um það sem er að gerast,“ segir Harpa. Nýtt þýðir ekki ungt Þeir listamenn sem eiga verk á sýningunni eru Darri Lorenzen og Elín Hansdóttir, sem eru með sameiginlegt verk þar sem veggur eins salarins hefur verið end- urbyggður á sérstæðan hátt, Hafdís Helga- dóttir sem lætur himin og haf mætast á sjónvarpsskjám, Hekla Dögg Jónsdóttir sem speglar fleti á sérstakan hátt í vegg- skúlptúr, Hlynur Helgason, sem á tvö verk á sýningunni, annars vegar myndbandsverk sem snýst í hring í lokuðu rými og hins veg- ar heilan sal sjónvarpa sem bregðast við áhorfandanum með mynd og hljóðum, Hulda Stefánsdóttir sem sýnir myndir ólík- ar að stærð, lit og áferð, Inga Þórey Jó- hannsdóttir sem færir áhorfandanum dýnu og kodda úr striga, gleri og plasti, Katrín Sigurðardóttir sem færir Ísaksskóla inn í safnið, Kristinn E. Hrafnsson sem þrykkir hvít konkretljóð, Ragnar Helgi Ólafsson sem bregður upp mynd af áhorfandanum og draugamynd um leið, Sara Björnsdóttir sem á tvö verk á sýningunni, annars vegar þre- falt myndbandsverk í lokuðu rými og hins vegar risastóran tréskúlptúr í einu horni eins salanna, Unnar Örn Jónasson Auð- arson sem leggur geymslur safnsins undir sem sýningarrými og Þóra Sigurðardóttir sem gefur margslungna innsýn í vist- arverur. Eins og fram hefur komið eru listamenn- irnir á ólíkum aldri, og ólíkum stað á ferli sínum. Í hugtakinu ný íslensk myndlist fólst því ekki, að mati sýningarstjóranna, viss aldur eða menntunarstig, heldur einfaldlega það sem verið er að gera nýtt í íslenskri myndlist um þessar mundir. „Að okkar mati hefur nýtt ekkert að gera með æsku, því verk geta verið ný sama hvenær á lífsleið- inni þau eru gerð. „Ný“ vísar til verkanna sjálfra, ekki myndlistarmannanna,“ útskýra þær. Þótt flest verkanna séu gerð sér- staklega fyrir þessa sýningu, sem kemur ef til vill ekki á óvart þar sem vinna með rými á í hlut og mörg verkanna eru einmitt „site- specific“ eða staðartengd, eru nokkur verk- anna eldri. Þannig er því til að mynda farið með verk Ingu Þóreyjar Jóhannsdóttur, Katrínar Sigurðardóttur og myndbandsverk Söru Björnsdóttur. „En engu að síður gefa þau ferska sýn á nýja íslenska myndlist, og eru mikilvægt innlegg í þessa sýningu,“ segir Harpa. Nýtt sjónarhorn á safnið Myndlistarmennirnir á sýningunni voru valdir úr stórum hópi sem sýningarstjór- arnir settu saman eftir hugmyndavinnu og samtöl. Þótt verkin hafi ekki öll verið full- mótuð þegar endanleg ákvörðun um sýn- endahópinn var tekin – og eru það raunar ekki heldur þegar samtal okkar fer fram, daginn fyrir opnunardag – segja sýning- arstjórarnir slíkt rými fyrir hið óvænta ein- ungis gera sýninguna meira spennandi. „Auk þess treystum við þessum myndlist- armönnum fullkomlega. Þeir voru valdir með tilliti til þess sem við höfðum séð þá gera áður, sem við vissum að myndi henta þessari sýningu,“ segir Kristín og Eva bæt- ir við að það sé stofnun á borð við Listasafn Íslands mikilvægt að taka áhættu, og bjóða um leið upp á slíkt traust gagnvart mynd- listarmönnum. Þær segja að jafnvel þó að fyrir þær sjálfar sé erfitt að meta hvernig útkoman af þessu trausti verði séu þær bjartsýnar á að þetta verði spennandi sýning. „Mér fannst, þegar ég gekk inn í safnið í gær, að það hefði á vissan hátt endurnýjast með þessari sýningu, og byði upp á aðrar upplifanir en áður,“ segir Kristín og tekur sem dæmi verk Unnars, sem fram fer í rými sem venjulega er lokað fyrir áhorfendum. Eva bendir á að fyrir Listasafnið – sem af mörgum er talið mjög erfitt rými í sjálfu sér – sé ennfremur skemmtilegt að brydda upp á nýjum sjónarhornum. „Þetta er þjóð- arlistasafnið, sem hefur þá ímynd að það eigi að sýna ákveðna tegund myndlistar. Að stofnunin og meira að segja byggingin opni sig á þennan hátt er henni því mjög mik- ilvægt að ég tel,“ segir hún. Að gefa sér tíma Mörg verkanna á sýningunni krefjast ríkrar þátttöku áhorfandans, og sýningarstjórarnir þrír leggja á það áherslu að fólk gefi sér góðan tíma til að velta fyrir sér ýmsum hliðum á verkunum. Um það snúist þessi sýning að nokkru leyti; hún brjóti upp hefð- bundnar hugmyndir áhorfandans um rýmið. „Það er mikilvægt að beina athyglinni dá- lítið að sjálfum sér og líkama sínum, um leið og verkin eru skoðuð á þessari sýningu. Veita því athygli hverjar fyrirframgefnar hugmyndir manns eru og hvernig þær koma heim og saman við það sem er að gerast á sýningunni. Gefa því gaum hvað það merkir að vera áhorfandi á safni,“ segir Eva þegar þær eru spurðar hvað áhorfandi á þessari sýningu eigi að hafa í huga. „Koma með op- inn huga,“ segir Kristín og Harpa bætir að síðustu við: „Því þessi sýning snýst ekki síð- ur um áhorfandann en um myndlistarmann- inn. Og ég er viss um að allir geta fundið eitthvað þar til að njóta og hugsa um.“ Rými í nýrri íslenskri myndlist Þrettán myndlistarmenn eiga verk á sýning- unni Ný íslensk myndlist II, sem var opnuð í Listasafni Íslands í gærkvöldi. Að sögn sýn- ingarstjóranna þriggja; Hörpu Þórsdóttur, Evu Heisler og Kristínar Guðnadóttur, var sú ákvörðun tekin snemma í aðdraganda sýn- ingarinnar að hafa konsept hennar skýrt. Hugtakið rými varð fyrir valinu og vinna myndlistarmennirnir allir á sinn hátt með það í verkum sínum. Eftir Ingu Maríu Leifsdóttur ingamaria@mbl.is Morgunblaðið/Kristinn Katrín Sigurðardóttir Impasse II – Ísaksskóli, 2003. Morgunblaðið/Kristinn Unnar Örn Jónasson Auðarson, Stigveldissafnið — Blárauð vél og Forgangshlaða Verk í tveimur hlutum unnið í samvinnu við Guðmund Odd og Klöru Stephensen.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
1670-3898
Tungumál:
Árgangar:
84
Fjöldi tölublaða/hefta:
4069
Skráðar greinar:
1
Gefið út:
1925-2009
Myndað til:
17.10.2009
Útgáfustaðir:
Efnisorð:
Lýsing:
Greinar um menningarmál, bókmenntir
Styrktaraðili:
Aðalrit:

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað: 12. nóvember (12.11.2005)
https://timarit.is/issue/260667

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

12. nóvember (12.11.2005)

Aðgerðir: