Mánudagsblaðið - 12.10.1953, Page 2

2
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagurinn 12. okt. 1953

Kjallaragestir koma upp
„Nei, nú fœ ég ekki sekt - Það var konan
mín - kolvitlaust helvíti."
Khikkan er tæplega níu að
sunnudagsmorgni. Andirnar
garga og rífast, leitandi að
æti í tjöminni, rétt eins og
laugardagskvöldið hafi ails
ekki verið þeim neitt erfitt.
Austurvöllur er skreyttur
fögrum blómum og ljósastaur
um, sem skrautlýsa hann á
kvöldum. Túnreitirnir fjórir
bera þess vott að kátt hefur
verið í Sjálfstæðishúsinu,
Tjarnarcafé og Gúttó kvöldið
áður.
Austurstræti glampar í
morgunbirtunni — glampar
af brotnum flöskum, brotum
af Áka, Dauða og Pilsner og
einstaka ginflaska liggur heil
1 aurrennslinu.
Þetta er sunnudagsmorgunn
í landi templaramenningar-
innar.
Eg var á leið á lögreglu-
stöðina. Svo hafði talazt um
milli okkar Stefáns Guðjohn-
sen, fulltrúa sakadómara, að
ég kæmi einhverntíma niður-
eftir, er næturgestum væri
hleypt úr kjallaranum —
sjálfur hafði ég augastað á
einhverjum sunnudagsmorgni
'þ\d „þá ber vænst í veiði“ eins
og „kerlingin“ sagði.
Þótt Reykvíkingar væm
flestir í fletum sínum, þá var
ys og þys á skrifstofum lög-
reglunnar. — Lögreglumenn
komu og fóru, síminn hringdi,
en neðan úr iðrum stöðvarinn-
ar sjálfrar skvaldur og þras
þeirrá er þar höfðugist, ræsk-
ángar og ropar og nokkur há
hróp um „VATN“ — VEL
KALT“.
Á skrif stofunni inn af varð-
stofunni sitja Stefán og
Sveinn Snorrason, fulltrúar
sakadómara, blaðandi í skýrsl
am lögreglunnar. Þeir hafa
unnið við þetta lengi, þekkja
ýmsa af gestunum, en rétt-
lætið skal hafa sinn gang svo
bezt er að byrja.
Pálmi, vaktstjóri, kemur
ír.n. en fangavörður bíður við
dvrnar og kallar á gesti eft-
ir beiðni dómara,
honum. En þar sem þetta er
daglegur viðburður í höfuð-
staðnum, þá skal hér lýst
nokkrum þeim, sem þaðan
koma eftir nóttina.
Fyrst kemur ung stúlka, 23
ára. Hún er fremtrr lág vexti,
ekki ósnotur í andliti, vel
klædd, í köflóttri kápu. Út-
litið bendir ekki til þess að hér
sé um óreglu áð rSeða, hár og
andlit, hendur og útlit allt
benda til hirðusemi og kven-
legrár natni í allri snyrtni.
Hún sezt hjá Pálma varð-
stjóra og nú hefst upplestur
skýrslunnar — eða réttara
sagt, nú á að hefjast lestur-
inn en stúlkan grípur frami.
„Eg vil ekki heyra hana —
hún er eflaust rétt, ég get
ekkert borgað því ég er vesk-
islaus“.
Stefán spyr um málsbætur,
en þær eru ekki fyrir hendi.
Stúlkan man atburði kvölds-
ins. Bifreiðastjóri frá Stein-
dóri hafði komið með hana;
ekkert athvarf, mjög drukk-
in, foreldrar vildu hana ekki
heim til sín „var sama hver
andskotinn yrði um hana“, —
æst við vínið og ósvífin, gat
ekki greitt gjald sitt. Þetta
var allt ósköp raunalegt. En
samkvæmt lögum, dæmdist
hún til að greiða sekt sína —
innan viss tíma, og jafnframt
f ær hún númer bifreiðarinnar
og lofar að greiða gjald sitt
á stöðinni. Henni er sleppt að
svo búnu.
Næsti.
Nú skiptir heldur um. Inn
kemur hinn mesti f jönnaður,
skeggjaður og bíður góðan
dag. Hann hefur þennan ég-
hefi-verið-hér-áður svip, sezt.
Hann man ekki atburði kvölds
ins, fráskilinn, vinnur á véll-
inum.
Skýrslan er lesin. Hann
jánkar brosandi, áhyggjulaus
með öllu.
„Lögreglan", les dómarinn,
„var kvödd á Teig númer . ..“
Þá rennur upp ljós hjá hinum
káta manni, svipurinn verður
hátíðlegur og hann grípur
frammí.
„Nú, var ég þar. Þá fæ ég
enga sekt-------þetta er hjá
konunni minni--------kolvit-
tlaus andskoti. Hún kallaði
ekki í lögregluna á mig í fyrra
dag þegar ég kom að borga
henni. Nei, ég fæ nú ekki sekt
fyrir þetta“. Þessar upplýs-
ingar hafa feykt burtu þeiin
smáu áhyggjum, sem kunna
að hafa verið fyrir.
Dómarar hrista höfuðið.
Ekki man ég sekt hans en út
fer hann eftir áð hafa kvatt
virðulega.
Næst kemur inn unglingur,
fæddur 1936. Verið í kjallar-
anum áður. Hann er þurr og
reiður, vondur út i allt og alla.
„Eg er sjómaður, skipið í sigl-
ingu kemur í dag. Félaus með
öllu.
Honum er sleppt gegn lof-
orði um að greiða gjald sitt
innan þriggja vikna.
Næstir eru vinir úr Breið-
firðingabúð. Sá fyrri játar
allt rétt. Ólæti á dansleik,
neitaði að fara út að boði lög-
reglunnar, endaði með því að
slást við lögreglumenn og
spflla gripum þeirra, og með
skýrslunni fylgir krafa lög-
reglumannsins um bætur fyr-
ir brotin gleraugu og
skemmda einkennishúfu og
slitin axlabönd.
Dómari spyr Pálma, hvort
embættið sjái þeim ekki fyrir
nýjum klæðum og þegar því
er svarað játandi fellur sá lið-
ur bótakæru niður. Sektin er
síðan ákveðin og greidd.
Hinn vinurinn kemur inn í
þeim svifum og fær lánaðan
hundrað kall til að mæta vænt
anlegum útlátum. Hann ger-
ir fremur lítið úr ólátunum
en skýrsluna hinsvegar rétta.
Þetta eru einu ólátabelgirnir,
sem „teknir eru upp“ þennan
morgun, og það einkennilega
í málinu er það, að þeir eru
ættaðir frá Berserkjaeyri.
Næst kemur ungur maður,
skeggjaður, giftur. Hann er
fremur ánægður með sjálfan
sig, hraustlegur, vel klæddur.
„Nú, bað frúin um að
geyma mig, ég þarf að minna
hana á það, þegar heim kem-
ur. Gustur í kellu í gærkveldi,
enda var hún létt 'sjálf“, seg-
ir hann um leið og hann kveð-
ur.
Áður en hver fangi var
kallaður inn kom fangavörður
með poka, en þar eru gripir
fanga geymdir um nóttina.
Þar gat að lita hina sundur-
leitustu hluti, allt frá dverg-
smáum vínflöskum til munn-
hörpu. Sá, sem átti flöskuna,
gaut oft til hennar hýrum
augum, enda var ryk í pilti',
sem vel mátti lækna.
Enn kom nýr gestur úr
kjallara. Sá var skrámaður á
höndum og heldur illa til
hafður, enda staðið í stór-
ræðum um nóttina, brotið að
lokum rúðu á Hreyfli og það-
an hirtur. Reikningur fylgdi
skýrslunni upp á 300 krónur.
Þessi maður var að boði dóm-
ara geymdur lengur þar til
betur yrði fjallað um mál
hans. Hann „átti blað“.
Allmargir kjallaragesta
„áttu blað“. Að eiga blað er,
að mér skilst, að vera skráð-
ur í lögreglubókum fyrir ein-
hver afbrot og þessa menn
verður að athuga nánar áður
en þeim ér gerð endanleg skil.
Sumir þessara manna gera
ekki neítt — vilja ekki vinna,
en snapa sér mat og vín. Einn
ungur maður, sýnilega við
beztu heilsu, hafði verið grip-
inn í húsi við Hverfísgötu, þar
sem hann var að éta í óleyfi
þess er matinn átti. Hann var
líka geymdur að boði dómara.
Tveir eldri menn, gráir fyr-
ir hærum, komu -líka fj'rir
dómarann. Þetta eru gamlir,
þekktir vandræðakarlar mein-
leysismenn en drykkfelldir og
aðhaldslausir með öllu þegar
í bæinn kemur. Öðrum þeirra
var vísað á hæli utanbæjar
og fór lögreglan þangað með
hann. Sá kemur oft í bæinn,
en „gleymir“ að fara aftur
burtu og fær þá gistingu hjá
lögreglunni.
Einna síðast var komið
með ungan mann, sem var
mjög óðamála. Hann kvaðst
aka bíl á Keflavíkurvelli og
væri illt í efni ef dómarinn
hefði af sér vinnuna því í dag
yrði hann að mæta. Kvaðst
hann lengi hafa ætlað að
koma í bæinn og ganga í
stúku en það hefði farizt fyr-
ir þvi fjöskuófétið væri ann-
ars vegar en fátt um frelsandi
Samverja hinsvegar. Brenni-
vínsskuld átti hann ógoldna,
en „nú skal skipt um háttu“
sagði hann við dómarann,
„því nú er ég hættur — stein-
hættur og lofa að greiða mín-
ar skuldir næsta föstudag —•
sendi peningana símleiðis,
Stefán Guðjohnsen, Póstliús-
stræti 13------,“ ,,þrjú“ léið-
rétti dómari, „og fara í fimra
mánaða þurrk“.
„Eitt hundrað og fimmtíu
krónur“, sagði Stefán.
„Dýr gisting — mjög dýr
— dýrari en á Waldorf Ast-
oria í New York“ sagði bíl-
stjórinn.
„Við skulum þá sjá til á
föstudaginn“ sagði Stefán og
út skauzt bílstjórinn.
Margt fleira bar við þennan
sunnudagsmorgun, bæði skop-
legt og aumkvunarvert.
Oft hafa heyrzt sögur ura
illa meðferð á mönnum í kjall
aranum, en ekki var að heyra
á þessum ,,gestum“ að þeim
hafi verið misþyrmt; klefarn-
ir eru að vísu, óhæfir, en úr
því verður ekki bætt að sinni.
Stefán skýrði mér svo frá,
að hann héldi, að þeir væra
innan við tíu, sem kalla mætti
„stanmgesti“ í kjallaranum ;
menn, sem oftast eru kallað-
ir rónar. A.B.
✓--------------------------------------------------------------
Áu glýsirtg
um kartöfluverð o. fl.
Ráðuneytið hefur ákveðið, að útsöluverð á kart-
öilum skuli fiá og með 1. október næstkomandi
veva þannig:
í heddsölu.
I. flokkur ......kr. 129,00 hver 100 kgr.
Úrvalsflokkur .. kr. 170,00 hver 100 kgr.
í suiásölu.
I. flokkur ............ kr. 1,60 hvert kgr.
Úrvalsflokkur .........kr. 2,10 hvert kgr.
Jafuframt hefur ráöuneytið falið Grænmetis-
verzlun ríkisiíns, að kaupa eða semja við aðra um
kaup á kartöflitm frá framleiðendum af þessa árs
uppskeru, eftiv því sem ástæður leyfa og sam-
kvæmt því sem hún ákveður.
Landbúnaðarráðuneytið, 30. sent. 1953
um bairn viÖ sölu á II. flokks kartöílum til
manneldis innanlands
í. gi-.
Samkv'æmt heimild í 9. gr. laga nr. 31, 2. apríl
1943, og samkvæmt tillögum Grænmetisverzlunar
ríkisins, er verzlunum hér með bönnuð sala á II.
fiokks kartöflum til mannsldis innanlands.
2. gr.
Brot gegn ákvæðum þessarar auglýsingar varða
sektum frá 50 til 3000 kr., ef ekkis Iiggur þyngri f
refsing við sæmkvæmt lögum.
3. gr.
Auglýsing þcssi öðlist gildi þegar í stað og birt- j
ist til eftii'breytni öllúm þeim, sem hlut eiga að
máli.
Landbúnaðan'áðuneytið, 30. septembsr 1953.
Stezngrímur Stéinþórsson
Gunnlaugur E. Briem.
Kjallarinn er svo venjulegt
'uroi-æðuefni bæjarbúa að ekki I
verður eytt plássi i að lýsa