Mánudagsblaðið - 07.01.1957, Qupperneq 6

6
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 7. janúar 1957
1 fyrstu var engu líkara
eftir að hún kom. heim af
spítalanum en að allt gæti
orðið eins og það var áður.
Allir voru svo góðir og elsku-
legir og fólk gerði sér ómak
til þess að koma og heim-
sækja hana og segja henni
fréttir og síðasta bæjarslúðr-
ið. Sumt var þó breytt. Hinir
kátu, ungu félagar hennar úr
samkvæmislífinu máttu ekki
vera að því að skipta sér af
sjúklingi. Þeir voru af þeirri
manngerð, sem neitar að
horfast í augu við sjúkdóma
og dauða. Þeir heimtuðu líf,
léttlynt líf og hömlulaust, og
þeir höfðu ekki tíma afgangs
handa Judith núna. En svo
voru aðrir sem voru allir af
vilja gerðir til að hlaupa í
skarðið, að gera allt sem í
þeirra valdi stóð til að hafa
ofan af fyrir konu, sem þeir
kenndu í brjósti um. I fyrstu
leiddist henni hið meira og
ininna meiningarlausa slúður
um ómerkileg atvik, eins og
tíðkast meðal kvenna í smá-
bæjum. Aðeins vegna Blair,
vegna þess að Blair var svo
góður og vegna þess að hann
var vakinn og sofinn við að
hjálpa henni til að gleyma öll-
um sársaukanum og þung-
lyndinu, þoldi hún þeim að
koma fyrstu dagana eftir
heimkomuna. Frú Weston,
til dæmis, með sínar óendan-
legu heimilisáhyggjur; frú
Arthur, sem var sannfærð
um, að sjö ára gamall sonur
hennar væri undrabarn; ung-
frú Jaekson, sem var öll í
góðgerðarsemi. 1 fyrstu lang-
aði hana til að hrópa upp
yfir sig, þegar þær komu fær-
andi smágjafir og smásögur
úr bænum. Auðséð var, að
þær gættu sín dálítið gagn-
vart henni. Hin unga frú
Dorset sem og hin eklri ung-
f rú Wetherby haf ði aldrei um-
gengizt þær að ráði og þær
voru ekki vissar hvar þær
höfðu hana. Fólk sagði, að
hún væri léttlynd og tæki
mikinn þátt í samkvæislífinu,
og henni stæði víst nokkurn
veginn á sama, hvort þær
kæmu, en dr. Dorset hafði
beðið þær að koma. „Konan
mín hefur svo gaman af
heimsóknum", sagði hann, og
því hafði stolt þeirra og ótti
orðið að víkja, og ekki þurftu
þær að iðrast þess, því hún
Teyndist allra almennilegasta
manneskja. Hafði jafnvel á-
huga fyrir því sem þær sögðu.
Prú Weston sagði síðar, að
hún hefði aldrei vitað, hve
húsleg. frú Dorset í rauninni
var, þar til nú og frú Arthurs
státaði af því í marga daga,
að frú Dorset hefði beðið
®ig að koma með undrabarnið,
son sinn, í heimsókn einhvern
eftirmiðdaginn.
E|n enginn nema Judith,
sem af veikum mætti barðist
við að endurgjalda Blair góð-
semi hans, vissi, hvað það
kostaði hana að bæla niður
leiðindin og óþolinmæðina og
hatrið á þessum smábæ og
esmábæjarhugsunarhætti.
33.
mAmALDSSAGA
Þó grunaði prófastsfrúna
kannske eitthvað. — Agatha
Milroy hafði verið fögur
kona, þegar hún giftist Phil-
ip Crossways. Fegurð henn-
ar hafði að nokkru leyti geng-
izt fyrir með árunum, en gáf-
urnar voru enn í góðu lagi,
og betur kannski en nokkur
annar, betur en Blair og vissu
lega betur en konur í Plym-
chester, skildi hún sálir, sem
höfðu metnað að aðaldriff jöð-
ur. Hún var í útlöndum, til að
frelsa Phillida undan fleiri
hættulegum kunningjum í
þann mund sem Judith kom
heim, en daginn eftir að hún
kom að utan heimsótti hún
Judith. Þetta var einn af þeim
dögum þegar Judith leið sem
verst. Hún hafði ekki sofið
fyrir verkjum um nóttina, var
gröm út í lífið og sjálfa sig og
í æstu skapi. og hennar
fyrsta hugsun, þegar hjúkr-
unarkonan tilkynnti henni, að
prófastsfrúin væri komin í
heimsókn, var að þverneita
að taka á móti henni. Síðan
varð löngunin til að votta
Blair þakklæti sitt í verki yf-
irsterkari, og henni snerist
hugur. Hún hafði aldrei þekkt
prófastsfrúna vel. Hún hafði
ekki verið sé’rstaklega and
lega sinnuð á yngri árum, en
hún hafði gert sér nokkuð
skýra mynd af því, hvern-
ig prestskonu bæri að vera,
og þá ekki síður pró-
fastskonu. Hún hafði búizt
við lexíu um kristilega þolin-
mæði í mótlætinu og og þá
huggun, sem fá mætti í skauti
kirkjunnar. í stað þess fyrir-
hitti hún konu með hrífandi
samtalsgáfu, sem aldrei
minntist á trúmál þær tvær
stundir, Sem hún sat hjá
henni; heldur talaði um bæk-
ur ,sjónleiki og málverkasýn-
ingar; sem hló, að vísu góð-
látlega, að öllum smábæjar-
hleypidómum Plymchester;
sem var gædd óstöðvandi
kýmnigáfu, fyndin í svörum
og fluggáfuð. Judith sagði
hálfhissa:
„En hötuðuð þér það ekki?
Hötuðuð þér ekki þetta líf?
Með yðar gáfur. Þér hefðuð
getað gert hvað sem þér vild-
uð. Komizt eins langt og þér
vilduð. Hvernig hafið þér
farið að því, að lifa í stað
eins og þessum án þess að
staðna?"
„Vegna þess“, sagði Agat-
ha Crossways, „að ég hef
alltaf heldur viljað vera
eftir E. Carfrae
stór froskur í lítilli tjörn, og
trúðu mér, vina mín, að það
borgar sig. Ég hef orð fyrir
gáfur hérna og nýt þess. Ég
segi við sjálfa mig: ,Ég er
fluggáfuð kona', og vitundin
um það fleytir mér yfir marg-
ar torfærur. Ég lít í kringum
mig og virði annað fólk fyrir
mér og er fegin, að ég er ekki
eins og það er. En ég gæti
ekki gert það, ef ég væri með-
al gáfaðs fólks. Það er að-
eins vegna þess, að Plym-
chester er svo tiltakanlega
andlaus bær, að mér leyfist að
láta ljós mitt skína, og ég er
staðráðin í að láta það halda
áfram að skína. Ég var um
árstíma í Oxford einu sinni.
Philip var á framhaldsnám-
skeiði, og þar lærði ég að
þekkja mínar eigin takmark-
anir. Og, góða mín, ég hef
munað þær æ síðan. 1 lok þess
árs var ég eins og blaðra sem
stungið er á. Ég komst
að þeirri niðurstöðu, að það
sem ég hélt vera gáfur væru
fákænska ein og að í rauninni
vissi ég ekki neitt í neinu. Það
var auðmýkjandi, en ég var
hyggnari af reynslunni. Þeg-
ar ég f luttist með Philip hing-
að, var ég eins og halaklippt-
ur hundur. Allur gáfnagor-
geir klóraður úr mér af fólki,
sem raunverulega hafði gáf-
ur. Ég vár ekki búin að vera
hér meira en viku, þégar kona
sagði við mig: „Kæra pró-
fastsfrú, það hlýtur að vera
dásamlegt að vera eins skyn-
söm og þér eruð“, og þá fór
ég aftur að fá trú á lífið. Ég
er ekki að gera lítið úr minni
eigin greind, en 1 bæ, þar sem
ekki er ætlast til, að konur
séu hugsandi verur, má lengi
drýgja lítið“. Hún hallaði sér
aftur á bak í stölnum. „Þú
ert líka skjmsöm, á þína eigin
vísu. Ég held ekki, ef ég má
leyfa mér að vera hreinskilin,
sem er aðeins annað orð fyrir
ósvífni, að þú gætir komið
róti á heilan hafsjó af gáfum,
en Plymchester er ekki neinn
hafsjór. Hún er lítill pollur,
og í litlum polli geta jafnvel
litlir steinar valdið töluverð-
um öldugangi. Ef þú snerír
þér að efninu, þá hugsa ég
þú hefðir bara gaman af að
fleyta kerlingar í Plymchest-
er, Judith. Hlýddu nú á mig
augnablik, meðan ég segi þér,
hvernig þú skalt bera þið að
byrja. Ó, það eru ýmsar leið-
ir, og ég þekki þær allar.
„Hlustaðu nú á, hvað ég
segi þér —“
Þegar hún fór, var Judith
breytt kona með nýtt viðhorf
til lífsins. Kona sem sá votta
fyrir dagsbirtunni í gegnum
myrkur örvæntingarinnar. —
Það var Agatha Crossways,
sem kynnti hana fyrir félags-
mönnum í íhaldsfélaginu og
fékk hana kosna í stjórnar-
ráðið þrátt fyrir örkuml sín;
hún var það sem kom henni
í samband við allskonar
mannúðarfélög og krafðist
þess, að hún innritaði sig á
námskeið í hagnýtri blaða-
mennsku.
„Ösjálfbjarga“, sagði hún
með fyrirlitningu, þegar Jud-
ith bar við máttleysi sínu.
„Með þínar gáfur? Vertu nú
ekki eins og kjáni, stúlka mín.
Það kann að vera, að þú eigir
eftir að ílendast hér í Plym-
chester það sem eftir er æv-
innar eins og ég —• og það
er nokkuð, sem ég auðmjúk-
lega álít, að Plymchester
megi vera af hjarta þakklát
fyrir — en þú getur að
minnsta kosti reynt að nota
tímann. Nú, svo við snúum
okkur að þessu húsbygging-
armáli, Judith...
Fram að þeini degi, þegar
Agatha Crossways kom inn í
líf hennar, ekki aðeins sem
kona háttsettsts manns innan
kirkjunnar, heldur sem ó-
venjulega aðlaðandi kona,
greind og glaðlynd, haf ði Jud-
ith aldrei vitað, hversu
gaman getur veríð að lifa, og
hve margt er hægt að gera
sér til dægrastyttingar innan
þeirra takmarkana, sem sjúk-
dómur setur manni. Það var
frú Crossways, sem uppgötv-
aði, að hún hafði skipulagn-
ingarhæfileika og gott auga
fyrir ónotuðum möguleikum,
og það var hún, sem sá um, að
þessir hæfileikar væra hag-
nýttir. Fimm mánuðum síðar
var hún jafn ósjálfbjarga og
áður, en nú var hún störfum
hlaðin kona, allt að því ham-
ingjusöm. Blair þakkaði guði
fyrir að hafa sent þeim frú
Crossways. Honum og Judith
kom ágætlega saman nú orð-
ið. Á kvöldin, að afloknu dags-
verki, gat hann borið undir
hana vandamál sín, og oft var
það hún sem með ferskum
augum sá möguleika, þegar
þreytan hafði byrgt honum
sjálfum sýn, Þau kynntust
betur en þau höfðu getað gert
á hinum fyrstu, stormsömu
dögum hjónabands þeirra.
Hún lærði að meta trúskap
hans, tryggð hans við hug-
sjónir, sem aðeins fengu upp-
fyllingu í hversdagslegu stríti,
og hann fann hjá henni djúp-
an skilning og meiri aðgætni
og forsjá í praktískum hlut-
um en hann hafði áður orðið
var við.
Evan Harrighan vildi emt
ekki gefa ákveðnar vonir um
bata. Hann brúkaði löng orð,,
ýmsar tæknilegar útlistanir,
sem engir nema læknar hefðu
skilið, en hins vegar neitaði
hann ákveðið að gefa upp alla
von. I Vínarborg var læknir,
sem gerði furðulega hluti.
Hann vildi fá Judith til þess
að lof a Blair að f ara með hana
til hans, en peningar voru af
skornum skammti eins og á
stóð. Sjúkdómur hennar hafði
verið ærið kostnaðarsamur,
jafnvel þótt Blair væri sjálf-
ur læknir, og í Plymehester
var næði. Verkfallsalda hafði
gengið yfir, og þó verkföll
komi ekki í veg fyrir veikindi,
þá gera þau mönnum erfiðara
fyrir að borga reikninga. Jud-
ith, sem hafði meðal annars
tekið að sér að líta yf ir reikn-
inga hans, var steini lostin er
hún komst að raun um, hve
fáir af jafnvel efnaðri sjúk-
lingum hans töldu sér skylt
að borga reikninga sína. Því
var sleppt að hugsa um mann-
inn í Vín, í bili að minnsta
rosti. En eins og Evan Harríg-
han sagði, gátu þau beðið með
hann, þangað til allt annað
biygðist, og hann hefði enn-
þá ýmis spil á hendinni.
En einmitt um þetta leyti,
þegar bjartsýnin var mest,
og svo leit út sem allt mundi
enda vel og friðsamlega, varp-
aði Susan sprengju í leikinn
og eyðilagði gleðskapinn.
Hún kom inn að tala við
Judith einn morguninn og allt
í einu lagði hún fyrir hana
spurningu:
„Judy“, sagði hún, „ég þarf
að spyrja þig nokkurs. Fram
að þessu hef ég ekki getað
það, vegna þess hve veik þú
hefur verið, og — jæja, slepp-
um því, en ég verð að fá svaí
núna. Því, ef þú fékkst það,
þá hefurðu víst þínar eigin
ástæður til að vera kyrr hjá
Blair, en ef þú hefur elcki
fengið það, þá ættirðu að vita*
hvernig landið liggur“.
„Þú ert anzi leyndardóms-
full“, sagði Judith. Hún vaí
orðin hálfþreytt á heimuleg-
heitum Susannar. Á tvíræði
hennar og málalenginugum.
„Hvað fékk ég eða fékk ég
ekki? Ég vildi óska, að þu
hættir þessum dylgjum og
segðir hreinskilnislega, hvað
þér liggur á hjarta“.
„Jæja þá“, sagði Susan. —<
Hún stóð á f ætur og nam stað-
ar við f ótastokkinn á rúminu,:
mjög sperrt og dramatísk.
„Ég skal vera hreinskilin. Og
það sem ég vil vita, er þetta:
Fékkstu eða fékkstu ekkibréf
frá mér sama morguninn og
þú lentir í slysinu, Judy?“