Mánudagsblaðið - 07.03.1960, Blaðsíða 7

7
Mánudagur 7. marz 1960.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Grein Jónasar
Framhald. a£ 4. siðu.
skuldasöfnun og hafa þó staðið
framarlega við þá sögufrægu
fjármálaógætni sem hefir ein-
kennt peningamál íslendinga allt
kollsteyputímabilið.
Þegar miklir viðreisnarmenn
bjóða þjóðum handleiðslu á
voða tímabili og í miklu hruni
þá forðast þeir yfirlæti en láta
fara saman hófsemi og mann-
dóm. Svo fór Churchill 1940. Orð
hans þrjú sameinuðu þjóð sem
var stödd í miklum vanda. Sama
sagan gerðist í öðrum löndum.
Smáþjóðir og stórveldi eru í
þeim efnum neydd til að fara
sömu braut.
Sú tihaun sem Emil Jónsson
og Ólafur Thors hafa gert til að
fyrirbyggja drukknun í óhófs-
álnum, er virðingarverð en þar
þar við nýrra úrræða. Þar þarf |
að beita fullkominni hreinskilni
og manndómi. Það verður að
segja þjóðinni satt um ástandið
eins og það er nú og öll tildrög
kollveltunnar. Það þarf nú eins
og 1939 að sameina alla borgara
landsins í samfylkingu um raun
verulega viðreisn. Það stoðar
ekki að halda áfram æfintýra-
pólitík og viðvaningslegum tap
rekstri til að leyna fyrri mis-
tökum. Núverandi leiðtogar
verða að geta tekið upp lifnaðar
hætti Tryggva Þórhallssonar frá
1930. Hann hélt uppi myndar-
legri risnu án vínveitinga eða
phófseyðslu á nokkurn hátt. Þó
komu í hans tíð til landsins
meira úrval svokallaðra stórhöfð
ingja heldur en nú sækja til
landsins.
af upphafi þjóðlegra samtaka
Ó. Th. og V. Þ. eru íyrir
margra hluta sakir álitlegri
mörgum samtíðarmönnum til að
geta tekið þátt í fyrirsögn um
suma þætti þjóðlegrar viðreisn-
ar. Mega þeir vel læra nokkuð
1939 sem leiddu til farsælla
skilnaðarskipta við Danmörku
og fleiri farsælla aðgerða í lands
málum. Mestu skiptir að finna
réttan grundvöll. Blind barátta
um auma valdastóla í gjald-
þrota þjóðfélagi er óvirðuleg
íþrótt dugandi mönnum. Ka-
þólskir kennimenn láta þá sem
til hafa unnið játa syndir sínar
með nolckurri auðmýkt hugans
og veita þá fyrirgefningu
drýgðra synda. Að því loknu
byrja hinir lífsreyndu og íram-
sýnu páfavinir nýtt og betra lif.
Þar geta islenzkir mótmælendur
fundið hollan gangstíg inn í við-
reisnarlandið.
Þygnskylduvinnan
Framhald aí 4. síöu.
vinnan enn meiri nauðsyn en
áður.
Ríkið fær bezfa
vinnuaflið
Með hini óskaplegu útþenslu
ríkisbáknsins undanfarin ár hef
ur ríkið í Reykjavík dregið til
sín æ meir at bezta vinnuafl-
inu úr hópi menntaðra og þjálf
aðra verzlunar- og skrifstofu-
manna. Afleiðingin hefur orðið,
að mjög erfitt hefir neynzt að fá
reynda menn til að gegna á-
byrgðarstöðum úti á landsbyggð
inni. Það hefir orðið til þess, (og
stundum einnig pólitísk sjónar-
mið) að óreyndir unglingar ex-u
settir í þessar stöður. Stöður,
sem í öðrum löndum eru ekki
veittar öðrum en þeim, sem
mð löngu og öruggu starfi hafa
sýnt, að þeim er treystandi. Af-
leiðingar af þessu eru farnar að
sýna sig. Þessir unglingar geta
eklci valdið því, sem þeim er
trúað fyrir. Afleiðingin er sjóð
þurrð og stundum enn verra.
I
Alvarlegasfa dæmið
Dýrasta og alvarlegasta dæm-
ið um agaleysi okkar íslendinga
er þó það, að virtur hagfi-æðing-
ur getur sagt frá því, án þess að
nokkur orði sé mótmælt, að all-
ar ríkisstjórnir, sem setið hafa
að völdum undanfarin stjói'n-
leysis og verðbólguár, hafi vitað,
að hverju fór með krónuna okk-
ar og fjármálin yfirleitt, en ekki
veit ekki, hve djúpt má taka
í árina um þetta. En vægasta
ert treyst sér til að gera. Eg
orðið, sem ég get notað er:
Agaleysi.
Því leyfi ég mér að skora á
háttvirta alþingismenn, hvar í
flokki sem þeir standa (Komm-
únistar þó auðvitað undanskild-
ir), að heíja baráttu fyrir þegn-
skyldu fyrir alla unglinga á ís-
landi, þegnskylduvinnu, sem
hefði það að fyrsta verkefni að
kenna unglingunum að hlýða.
Læra að virða lög og rétt. Læra
að hafa litið milli handa.. Læra
hófsemi, reglusemi, sparsémi.
Læra að virða yfirmenn sína.
Kynnast fi-amleiðslustörfum
þjóðarinnar. Læi’a að draga fisk
úr sjó. Læra að halda urn ár
og relcu. Læra að undirbúa mold
ina fyrir uppskeruna. Læra að
friða og græða landið. Læra,
hvað það er sem til þai-f til þess
að við höfum nóg að bíta og
brenna í okkar harða, en oft
stórgjöfula landi.
Sérstaklega beini ég máli
mínu til hinna mörgu ungu og
nýkjörnu alþingismanna. Af
reynslu veit ég, að hinum eldri
er lítt að treysta í svona málum.
Fari svo, sem ég vona, að
þegnskylduvinnu verði einhvern
tima komið á, er enn nægur
tírni tími til að í'asða um fi'am-
kvæmd og fyrirkomulag, en
'verkéfnin, sem bíða ungra og
hraustra handa eru ótæmandi.
Reykjavík, 16. janúar 1960.
Benedikt Jónsson.
iiimiiHiiimiiiiiiiiititHiiitituiiiiiiumiiiitiiiiuiiuiiiiiimiiiiiiiiiimmiimitiiitiiiiiiiiiitmiiiiiiiiiiiiiiiuiiiimiiimii
Pólsk viðskipti
Plasfvörur frá Prodimex
Vefnaðarvörur frá Cefebe
Pappírsvörur frá Paged
Sfriga- og gúmmiskófafnaöur frá Skórimpex
Leðurvörur frá Skórimpex
Gólffeppi frá Cetebe
íþróffavörur frá Varimex
Leikföng frá Coopexim
íslenzk erlenda verztunarfélagiS h.f.
Garðasfræli 2. Símar 15333 og 19698
imimifmmiimmmmmHmmimmimmHimimmiimuiíumiiimitmitimmiiiimimimiiiiiimiiiimiiiimiiim
Fiskskemmdir á Jamaica
Þann 17. febrúax- s.l. birtist í
nokkrum dagblöðum Reykjavík-
ur gi-einax-gerð þeirra Kristjáns
Einarssonar og Jóns Axels Pé-
urssonar, vegna ferðar, er þeir
fóru á vegum S.Í.F., til þess að
athuga kvartanir kaupenda á
Jamaica, vegna gæða á íslenzk
um saltfiski, er þangað hafði
verið fluttur.
Aðalniðurstaða þessarar grein
argerðar virtist vera, að fiskur
fi-á einum framleiðanda á ís-
landi hefði verið skemmdur og
hann síðan skemmt útfrá sér
annan fisk.
Flest dagblöð og tvö viku-
blöð í Reykjavik hafa skrifað
um þetta mál á þessum grund-
velli, málið því almennt afgreitt
á þennan einialda hátt.
Eftir að ég heíi kvnnt mér
ýmis gögn þessu viðkomandi,
finnst mér málið alls ekki svona
einfalt, heldur vert að athuga
það lítið eitt nánar.
Meðferff fisksins í vörzlu
kaupenda
Flutningur og gyymsla á salt
fiski í hitabeltislöndununx eiJ
mjög háð lofthita, loftraka svo
og útbúnaði ílutningatækja og
geymsluhúsa. Kanadamenn, sem
selja mikið áf saltfiski til- Mið-
og Suðui-Ameríku, hafa látið
rannsaka vísindalega geymslu-
þol saltfisks á mismunandi
þurrkstigum, miðað við mismun
andi lofthita og loftraka.
(Skýrsla Atlantshafsstöðvar
i-annsóknarnefndar Kanada).
í fréttatilkynningu þeirra
Ki-istjáns Einarssonar og Jóns
Axels Péturssonar í Morgunbl.
17. febr. s.l. segir m. a. um
geymslu íslenzka fisksins í
vorzlu kaupenda:
.... „Létum við í ljós undrun
okkar yfir því, að nokkrum
dytti í hug að geyma saltfisk j
ókældum geymslum í loftslagi
Jamaica, þar sem hitinn er frá
28—32°C og þar yfir og loftið
mjög rakt“ • ....
Þetta er vissulega rétt at-
hugasemd hjó sendimönnum S
í. F. Kaupandi á hins vegar að
hafa svarað því, að þetta þyldi
New-Foundlandsfiskui-inn. Þessi
fullyrðing kaupanda afsannast
með niðui’stöðu rannsóknar Kan
adamanna, sem verður vikið að
hér á eftir.
Það, sem ég vil vekja athygli
á í samband'i vi'ð geymslu íisks-
ins í vörzlu kaupanda, er eftir-
farandi:
1. Sé lofthiti, loftraki og aði-ar
geymsluaðstæðui' á Jamaica
(sanxanber upplýsingar Krist-
jáns og Jóns Axels, svo og
upplýsingar Veðui-stofu ísl.)
viðkomandi geymslu hins ís-
lenzka fisks, borið saman við
töflu hinnar kanadisku i-ann-
sóknar, verður að álíta, að ís-
lenzki fiskurinn hafi veihð
orðinn soðinn, blautur og gul-
ui’, eftir 2 vikur, frá því að
lxonunx var skipað upp í Jama-
ica, jafnvel þótt lxann lxefði
verið töluvert nxeira þurrkað-
ur heldur en að hámarks-
vatnsinriihaldi því, sem ákveð-
ið er fyrir þennan nxarkað.
2. Það er ekki kunnugt um, að
kaupendur hafi gert neina at-
hugasemd um gæði við upp
skipun fisksins í Jamaica.
3. Eftir því sem bezt er vitað, er
fyrsta kvörtun kaupenda um.
fiskinn dagsett um mánuði
eftir að fiskinum er skipað á
land í Jamaica.
4. Þegar Kristján Einarsson og
Jón Axel Pétursson koma til
Jamaica og fara að athuga
skemmdirxxar, nxunu liðnir
nærri 2 mánuðir frá þvi nefnd
um fiski var skipað á land
á Jamaica.
5. Hingað heinx voru sendir
nokkrir pakkar a'f hinunx
skemmda firki, aðallega frá
þeirri verkunarstöð, -sem tal
ið var í skýi-slunni, að eink
unx ætti skemmda fiskinn.
Það vakti strax athygli
mína, að þessi fiskur baj-
það með sér að hafa soðnað'.
Ef til vill, var þó eftirtektax'
Verðast, að í einum balla,
sem kom frá annarri verkuix
arstöð, var allur íiskuriinni
einnig soðinn, en um fisk
fi-á þeirri verkunai-stöð hafði
þó verið tekið fram, að hamx
hefði ekki reynzt skemmdur.
Hér er engan veginn veriíí
að gera tilraun til þess að
breiða vfir neinax; húgsanlegar
misfellur, er kynnu að hafa vei'
ið á verknu eða mati íisksins.
Hins vegar er algerlega eýnilegt
öllum, sem athuga gögn þau,
er snerta þetta nxál, að aðallega
hefur fiskurinn skemmzt í ó-
hæfri geymslu kaupenda, eftir
að fiskinum er skipað á land
í Jamaica.
Ef kaupandi getur kvartað og
krafizt skaðabóta, eftir að hamx
hefur sjálfur geyrnt fiskinn vik-
um eða jafnvel mánuðunx samaa
í óhæfri geymslu, virðist Vera
nauðsynlegt ,að fiskurinn verði
framvegis tekinn út við uppskip
un af fulltrúum kaupenda og
seljenda, er geri þá þegar út um
málið.
Einnig virðist eðlilegt,. að ef
um ágreining er að ræðn hiilli'
I kaupenda og seljenda unx vöru-
; gæði, væri tilkvaddur fulltrúi
frá Fiskimati rikisins.
B. A. Bergxteinsson i
fiskinxatsstjóri. .

Auglýsið ;
i
Mánudagsblalinu -