Mánudagsblaðið - 04.02.1963, Blaðsíða 3

I
Mánudagur 4. febrúar 1963
3
Mánudagsblaðið
BlaAJynr allá
Ritstjórj og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason.
Kemur út á mánudögum. Verð. kr 5.00 i lausasölu; áskrifenda-
gjald kr. 260,00. Sími ritstjórnar 13496 og 13975.
Auglýsingasími 13496. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
Gangsiéltaleysið og Ijósleysið
Framhald af 1. síðu.
ferðina. Borgaryfirvöldin hafa
aldrei meira en á þessu ári og
s.l. ári unnið að gatnagerð og
vissulega er það þakkarvert.
En stundum þykir mönnum,
sem fótgangandi verði útundan,
og þar m. a. kemur hættan og
þar verða slysin voðalegu.
Það er liægt að flytja inn
bifreiðir án þess að slys og
dauði verði lilutskipti einstak-
linganna. Það er ekki hægt að
fullyrða að amerískir bílar séu
hættulegri en smærri bílar.
Mest eru slysin um heim allan
í Þýzkalandi, Hollandi og
Frakklandi, þar sem evrópskir
bílar eiga í hlut. Bílar eru það
sterk og viðbragðsfljót tæki,
að engu skiptir í rauninni
hvort ekið er á mann í stór-
um eða litlum bíl, því höggið
verður banvænt ef það lendir
á slikum stað hvort sem Volks-
Wagen eða amerískur Ford
á í hlut.
Það er fremur verkefni hins
opinbera, og auðvitað aukið eft
irlit af lögreglunnar hálfu, að
gera gan.g- og akbrautir þann
ig úr garði að fótgangandi séu
á sinni „lóð“ en ökutækin á
sinni. Borgaryfirvöldin mega
ekki þenja út höfuðstaðinn án
þess, að gera jafnframt götum
og gan.gstéttum hinna nýju og
gömlu hverfa örugg skil.
Þjóðleikhúsið:
Reikningur fyrir þjón-
ustu sem aldrei var veitt
Sir Anthony Panizzy, bóka-
vörður í British Museum í Lon
don; fékk eitt sinn sendan reikn
ing fyrir þjónustu, sem hann
hafði aldrei orðið aðnjótandi —
sem betur fer, mætti segja. Svo
er mál með vexti, að Panizzi,
sem var ítalskur, hafði verið
tekinn fastur í heimalandi sínu
og dæmdur til dauða fyrir bylt-
ingarstarfsemi En kvöldið áður
en aftakani skyldi fara fram,
slapp Panizzy úr fangelsinu og
komst undan til Esglands.
Þetta var 1821. Skömmu eftir
að hann var setztur að 5 Lon-
don, fékk hann bréf frá stjórn-
arvöldunum í ættlandi sínu. Var
þess krafizt, að hann greiddi
þeim skaðabætur fyrir kostnað-
inin við að reisa gálgann. sem
átti að hengja hann í, a'ð við-
bættri þóknun til böðulsins!
En Panizzy varð kyrr í Loru-
don cg neitaði að borga., og
var reikningumn síðar hafður
til sýnis í British Museum.
A undanhaldi
Höfundur: Francois Billetdoux
Leikstjóri: Baldvin Halldórsson
Gott leikrit veldur nokkrum vonbrigðum
Það er einkar þakkai-vert, að
fá að sjá, til tilbreytingar. leik-
húsverk á sviði höfuðstaðarins,
sem bókstaflega „lyktar af
leikhúsi“ Verk franska höfund
arins Francois Billetdoux, Á
undanhaldi, hefur að vísu ekki
neitt nýtt til bmnns að bera í
hinium daglegu vandamálum
hjónabandsskipbrota, en hins
vegar heldur höfundur skemmti
lega á penna sínum, dregur
upp þessa hversdags mynd í
skýrum dráttum, oft mjög
sterkum, en alltaf athyglisverð-
um. Efnið er um mann og
konu, Cesareo og Pamelu, en
makar þeirra eru komnir í ásta
samband, maður hennar og
kona hans hafa ,,fundizt“, en
það veldur skiljanlegum áhyggj
um, og eitthvað verður til
brag'ðs að taka til þess að
kippa þessu óákjósanlega ásta-
sambandi í lag. Pamela og Ces-
areo reyna að finna lausnira
5 10 atriðum þessa sjónleiks,
en tilraunin verður þeim of-
viða, sökkvir þeim báðum í
djúp örvæntingar, þvi bæði eru
veikgeðja, einkum liamn, hálf-
gerð veifa, sem þó hefur kom-
izt vel áfram í lífinu, hún held
ur gufa, þegar á reynir.
Endirinn, eða réttara sagt á-
rangurinn kemur svo árum síð
ar, þegar þau eru komin í hyl-
dýpi ræfildómsins, ósköp eðli-
legur og sjálfsagður, raunsann
ur endir. sem reyndar kemur
engum á óvart, en vekur sam-
úð og meðaumkvun hjá þeim,
sem á horfa.
Höfundur hefur gætt leikrit
sitt eindæma leikhæfu sniði.
Þetta er sjónleikur í orðsins
fyllstu merkingu, þar sem ekki
er vikið frá því sem vel fer á
leiksviði, s amtalið hnitmiðað,
bæði meiningar og áherzlur, á
á meistaralegan hátt. Persónu-
lýsingar eru einfaldar, en sannt-
ar, hann tekur kki afstöðu og
prédikar dkki. Viðbrögð
beggja, Pam og Cesareós,
líkjast ekki afskræmingum
þeim, sem margir yngri höf-
undar hafa ungað út, síðari
árin. mest megnis vegna þess
HEILDVERZLUNIN H E K L A H.F.
P. Stefónsson h.f.
Höfum flutt skrifstofur, varahlutaverzlun og
bílaverkstæði að
Laugavegi 170-172
Smurstöðin verður fyrst um sinn áfram að
Hverisgötu 103 — Sími 13351.
að allt annað skortir í leikrit
þau, sem þeir framleiddu. Á
Islandi og í París eru þessar
persónur fyrir augum okkar, í
þunga sem liggur að baki“.
Þvert á móti verður að segjast,
eins og ég hefi sagt áður, að
leikritið stóðst leikstjórann,
Baldvin Halldórsson, einungis
vegna þess hve vel það var
samið. Sýning þessi er ekki
hnökralaus. S'íður en svo. Hún
er skrykkjótt, oft dauð, en
stundum all-góð. Leikstjórinn
sagði frá því einhversstaðar, að
höfundur legði hverjum leik-
stjóra á herðar að stjórna verk
inu eftir eigin höfði Víst er svo.
og það er vandaverk að stjórna
svosa verki, þótt fyrir hendi
bjarnardóttir, Pam, er ekki í
fyrstu atriðum sú persóna, sem
maður ímyndar sér. að hafi átt
ástir kvennamanns eins og
læknisins, manns hennar. Leik-
ur hennar er ískaldur, já, setn
ingarnar koma rétt og skýrt út,
en öll passion, sem hlýtur m.a.
ef það er ekki aðalatriði, a5
vera á bak við ósk hennar að
fá mann sinn til sin fær litla
framrás. 1 seinni atriðum,
drykkjusenum og venjulega
samtali þeirra Pams og Cesare-
os, kemur lítið sem ekkert fram
af þeirri innibyrgðu örvænt-
aðalatriðum, og við kippum okk
ur ekki upp við að sjá þær.
Þegar þær hins vegar koma á
sviðið, telja upp raunir sínar og
lýsa sjálfum sér þá, máske,
skiljum við þær aðeins betur,
en sjáum um leið, að þær eru
aðeins hversdagsleikinn, í dá-
lítið litríkri leikhúss-uppfærslu.
Eg get ek'ki, með nokkru
móti, tekið undir þann mikla
samsöng, sem hefst eftir nær
hverja frumsýningu, að „ber-
sýnilegt sé, að leikstjóri hafi
lagt alúð við vinnu sína“, né
heldur, að hann hafi náð „anda
verksins og hinum mikla
séu ljósmyndir af sviðinu í j ingu, sem er smátt og smátt að
heltaka hana. Irunri tilfinninjg-
ar ná sjaldan yfirborðinu hjá
ieikkonunni fyrr en í lokin, en
þá eru þær blandaðar þessari
, ,þungu‘ ‘ -drykkjustemningu,
sem er alveg laus við vonieys-
i'ð. sem býr inni fyrir Loka-
afcri'ðið, er hún rænir son sinn,
dauðadrukkinn, verður tilfinn-
ingalaust og snautt, beinlínis
algjör mistúlkun. Þetta er
leikstjómaratriði, en leikstjóm
in er ekki fyrir hendi. Cesareó,
Róbert Arnfinnsson, er að
mörgu leyti betur sfcrifuð per-
sóna eni Pam, enda tekst Ró-
bert í heild miklu betur að
sýna sannfærandi karakter.
Leikarinn nær minnstu úr hlut-
verkinu í fyrstu atriðunum,
meðan haim er tiltölulega vand
ur að virðingu sinni og ekki
vonlaus um að mál sitt bjarg-
íst. Hann leikur hlutverkið
nokkuð „rútine“, en bíður eftir
hinum meiri átöfcum, sem síðar
verða. Þar vex Róbert mjög
miMð. en einstaka atvik, þegar
t.d. hanm stendur í minútu með,
útrétta höndina, verða neikvæð,
vegna þess, að þau eru dauð,
undanfari þeirra ekM leikinn
upp og átöMn máttvana Þögn
og kyrrstaða á sviði getur ofí
verið eins áhrifarík og orða-
sfcipti, mimikk og hreyfingar.
ef rétt er leiMð upp að þeim.
1 miðþættinum virðist bilið
breifcka milli Róberts og Guð-
bjargar, leikstjórinn mær ekM
að samræma þau. Þarna skap-
ast bil, sem er of áberandL
Drykkjan í loMn verður of Tnik;
il, langdrukMð fólk, sem á ann
að borð stendur enn upprétt,
verður ekM að slyttum. Jó-
hann Pálsson, leifcur þokkalega.
Þýðing Sigurðar Grímssonar
var mjög lipur málið eftir
kröfum leikhúsmálsin/s, tilgerð-
arlaust og létt í munni.
Sviðið var yfirleitt heldur fá
fengilegt, og sviðsstjórn hef-
ur verið eitthvað áfátt á frum
sýningu. því margt fór aflaga.
Tjöldin voru og ósköp tilkomu
laus, ljósin hjálpuðu ekM upp
á þar, fremur en yfirleitt.
Þetta er það gott verk, að
Þjóðleikhúsið á að geta boðið
upp á 1. flokks sýningu. Svo
var ekki. Almennángur klapp-
aði í seinnd hluta áfcaft, einkum
fyrir drykkjuatriðum. Það leið-
inlega er, að fyrri hlutinn er
ekki miMð síðri en sá seinni,
oft betri, ef rétt er haldið á
spöðunum. En leikarar okkar,
flestir, verða að gera sér ljóst,
að listin er ekki sú, að
leggja einhvern óskapa, óþarfa
þunga í tal og hreyfingar.
Drama eru ekM svo einföld í
sniðum. A.B.
Guðrún Þorbjarnardóttir og Róbert Arnfinnsson í
hlutverkum sínum.
FrakMandi og Bretlandi. Andi
verksins og persónuviðbrögðin
eru og verða aðaluppista'ðani í
leikstjórninni, einvigi tveggja
persóna, sem eru alla sýning-
una á sviðinu, er svo náfcvæmt
og hnitmiðar, að „dauð“ leik-
stjórn eða kærulaus hreyfoing
getur skemmt mikið. Leikstjór-
inn leggur aðaláherzluna á
þungann, en þungi er ekki, eins
og hann vill halda, asltaf
drama. Leikendurnir beinlínás
b5ða fyrstu atriðin eftir því að
geta sökkt sér í drama-ið, sem
auðvitað byggist á þessum sí-
fellda þuaga. Guðhj<>r,',* -
4