Atuagagdliutit - 01.06.1933, Blaðsíða 8

168
ATUAGAGDLIUTIT
Nr. 21
miupå agdlagaK soKutiginartoK nalivtine kalåtdline kul-
tureKarnerup tungåtigut KanoK sulinermik OKalugtuaKar-
toK. årnigssuissoK Lynge Københavninnnerane matuma
sujornatigut Kåumatit mardluk Kångiutut ilisariligarput
nangminex nunarKatiraine kulturimik Kagfartitsiniartunut
pingårnernut ilauvoK. avisiliortututdlo periautsimigut
pingårtitarpiaisa ilagåt avisikut årKigssuissfivfingmigut
kalåtdlit soKutigissaKartungortiniardlugit issaitdlo ang-
marniardlugit silarssuarme avdlanisaoK pissartunut. sor-
dlo Dr. Knud Rasmussen Nup 200-nik ukioKalerfiane
1928 OKarsimassoK, taima kalåtdlit påsissariaKarpåt nang-
mineK namagititdlune sujumukarneK ajornaKissoK. ta-
måna Kristoffer Lyngep nunaKatiminut påsisiniarpå
»Atuagagdliutit« Kupernerisigut.
uvdlune måkunane Kristoffer Lynge ukiumut suli-
ngivfeKarpoK, tåunalo atorpå Københavniniitdlune. ki-
siåne Kasuersårdlune pingilaK. uvdlutdle tamaisa sulia-
KåinarpoK. suliarissailo tåssåuput piarérsautit Kåumar-
sainiarnigssarssuarmut nutaussumut Junime Nungmut
uterniariarune kalåtdlit akornåne sulissuliginialigagssa-
minut piarérsautigissai.
årKigssuissordlo Lynge Kåumarsainikut suliarssup ta-
matuma ingerdlåneKarérsup inerititaKarérsuvdlo inger-
dlaterKingnigssånut såkugssanik nutaussunik Danmarkimi-
naK pinangniångilaK. agdlagaK una agdlangnekartitdlugo
Englandimut ingerdlavoK nuname tåssane pissutsit ili-
niarniardlugit Grønlandimilo Kåumarsainiarnerup suju-
mukartineKarnigssånut ikiutausinaussunik, taimaitdlunilo
nunaKatime iluaKUtigssainik navssårniardlune.
sut kalåtdlit Savalingmiormiunit iliniarsinaugait.
SavalingmiutaoK årKigssuissup Lyngep tikerårfigiu-
magaluarpai. kisiåne Grønlandip pinik sarKiimersitsivig-
ssup ukioK Københavnime sulissutigineKartup avdlatdlo
suliagssat suliagssaKartingårmåne tikerårnigssaminut piv-
figssaKångilaK. Junilo autdlartfnarpat suliaisa Nungmut
KaerKorérpåt. tauvalo ukioK måna Savalingmiune pissut-
sit nangmineK takuvdlugit påsiniarneK saperpai. årKig-
suissordle Lynge tugdligssånik sulingivfeKardlune Dan-
markimukåsagune neriugpoK Savalingmiut avKusårumår-
dlugit.
årKigssuissup Lyngep isumå maligdlugo kalåtdlit
ardlalingnik Savalingmiormiunit iliniagagssaKarput, ku-
larnavingilardlo tamatumuna ernortumik oKartoK. må-
ssa Savalingmiut Grønlandilo pissutsimikut åssiglngika-
luardlutik taimåitoK nunane tåukunane mardlungne pi-
ssutsinik åssigingajagtoKarpoK. Savalingmiormiutut ka-
låtdlitaoK inuiåuput nåmagigtaKissut. taimåitumik kultu-
reKarniarnerup tungåtigut Savalingmiormiut Kavsitigut
kalåtdlinut issuagagssauvdluarnerusinåuput Danmarkip
ilainit avdlanit. kulturivme nåmagigtarneruvdlo kåtusi-
nåussusiat Savalingmiormiut Kavsinik ugpernarsautigssa-
Kartipåt. Grønlandimilo napaniarnerup tungåtigut — må-
ssa sujumukariartorneKaialuartoK — Savalingmiunit pit-
saunerulerumårnersoK KularnarpoK.
aulisarneK savauteKarnerdlo åma Grønlandime inu-
ssutigssarsiutinit pingårningortugssduput.
puissiniarneK aserorneKarmat aulisarneK måna
Grønlandime inussutigssarsiutinit pingårnerssaulerpoK
Savalingmiunisut. kalåtdlitdlo måssa umiarssuarnut au-
lisartunut takornartaussunut inerterneKardluinaraluar-
dlutik Savalingmiut aulisartuinit iliniagaKangåtsiaKaut.
taimaitdlutik Savalingmiormiut aulisartausiat atuleriar-
tuinarpåt.
ukioK 1928 aulisartut Savalingmiormiut kigsautigi-
galuarpåt kalåtdlit inusugtut umiarssuarnut aussap Kåu-
mataine kalåtdlit nunåta sujoråne aulisarfingme aulisar-
tunut ilaussalerKuvdlugit, tåssa avatåne aulisarnermut su-
ngiusarfigssaKalerKuvdlugit. ukioK tamåna kujatåta lands-
raadianit perKigsårtumik kigsautigissaK tamåna oKaloKa-
tiglssutigineKarpoK. ilaussutdle amerdlanerssaisa kigsau-
tigissaK någgårumaneruvåt patsisigalugo »kalåtdlit Sava-
lingmiormiunit iliniangårsinåungingmata«. isuma tåuna
tungaveKartipåt aulisartungoK kalåliussut taimanikut au-
lisautåinarmik aulisarneK ilisimavdluarmåssuk. tåssa pe-
riauseK tåunaussoK Savalingmiormiut atugåt. avatånilo
aulisarneK kalåtdlinut soKutåunginerarpåt KeKertat tu-
nuat nåmagtumik aulisagaKarmat.
angnertunerussumutdle issigissut ikingnerugaluartut
avdlaussumik isumaKarput, ilåtigutdlo tikuarniardlugo
Savalingmiormiut kigsautigissåta akuerineKarneratigut
kalåtdlit imarsiortunermut — påsisimångitdluinagka-
mingnut — iliniarnigssamut pivfigssaKalisagaluarmata
aulisarnermut tungassunik nutaussunik Kavsinik iliniau-
tigalugo.
tamåna pivdlugo avdlaussumik sule sarKiimersoKå-
ngikatdlarpoK; Kularnångilardle KaKugo kalåtdlit nuånå-
rutigssarisagåt Savalingmiormiut kigsautertik avdlångor-
tingigpåssuk.
savauteKarneK åma Savalingmiormiut issuardlugit
autdlartineKarpoK. palasime Chemnitz kalåtdlit inQssu-
tigssarsiutånik nutaussumik tåussuminga autdlarnissoK
savat sujugdlit Savalingmiormiussut kalåtdlit nunånut
angerdlåutinagit naussorigsaissune Savalingmiormiussu-
ne iliniarKårsimavoK. tamatuma kingorna kalåtdlit nu-
nåne savauteKarneK ukiut nungutdlugit agdliartuinarame
måna savat erniortut 6000 erKåsiorpait. sulile kalåtdlit
tamatumunåtaoK ilfniarsinauvdluarput.
autdlåimik nisarnarniarneK.
ukiune kingugdlerne mardlungne imalunit piingasu-
ne kalåtdlit nunata såta sineriåne tåssångåinaK nisarnar-
pagssuit atautsimitut tåkutarput, taimaitdlune nisarnat
puissinut taortausinångusangatinarsivdlutik. Davisstrædi-
me kujasingnerussume imap kissagtikiartornera nisarnat
tåkutarnerånut pissutausimanersoK måna tikitdlugo på-
sineKångilaK. avangnarpasigsumime puissit amerdlasor-
ssuvdlutik uningavigissåne nisarnaK ilisimancKångilaK.
taimåitumik kalåtdlit nisarnarniarneK mingnerpåmigdlQ-
nit påsisimångilåt. kalåtdlit imamingne nisarnat takugå-
ngamikik soruname piniarniartarpait. kisiåne pissait ilu-
ngersuanerånut nalerKutingitdluinartarput. piniartut ka-
låliussut ukiune kingugdlerne puissiniartarnermigsut pi-
niartarpait. måtagdlit atautsimitut Kanigdlivdlugitdlo
autdlaisimingnik erKåutarpait. serKorneritdlo nipaisa so-
runame måtagdlit tamanut siåmartitarpait. måtagdlit er-
Kugkat atausiåkåt kivigajugput sule tiguneKartfnatik.
(nangitagssat).
Nungme naKitigkat
årKigssuissoK Kr. Lynge.