Atuagagdliutit - 01.11.1934, Side 2

50
ATU AGAGDLIUTIT
Nr. 7
suliarinigssåt ilikariarmåssuk suliarerérsimassut
tunineråne akiussartut nåpertordlugit akikitdli-
ssariaKalerput kalåtdlit aulisarnermingne akig-
ssarsiait nunane aulisartunik inulingne aulisar-
tut akigssarsiåinut migssiliuniardlugit. kalåtdli-
nitdle aulisagarsiat tunineKarnermingne nålagauv-
fingmut ajunårutaujungnaernigssåt Kularnakujug-
poK, tåssa kalåtdlit nunåta ungastssusia pissu-
tauvdlune aulisagarsiat angatdlånerat nunanit
ardlanit aggiussanit akitsfltaunerussarmat.
ukiune 10—20-ne kalåtdlit aulisartarnerat
angnertusingårsimavoK. ukiut 20 migss. sujornagut
SarfånguaK K’eKertarssuatsiaitdlo kisimik aulisar-
fiuneruput sårugdlingnigdlo tarajorterineK kalåt-
dline aningaussarsiutitut oKautigineK ajornar-
dlune. 1917-mit sårugdlit amerdlasiartutnardlutik
tåkusimassalerput sineriagdlo angnertunerussoK
tikitaleriartordlugo, måna Kujatåmiut amerdla-
nissut aulisarneK pingårdlugo inåtigssarsiutigiler-
simavåt. 1917-mit 1925-mut monopoleKardlune
niuvernerme sårugdlit pisiat 100.000-nit 1.000.000
kg-nut amerdleriarput, 1925-mitdle ukiunut ki-
ngugdliussunut 1 miliånilingnit 7—8 miliuniling-
nut kg-nut amerdleriarsimavdlutik. sårugdlit
taimaiginardlutik tåkusimassalernigssåt ilimagisl-
naugaluaråine kalåtdlit Kujatåmiut pigssaileKi-
vatdlåratik infltigssarsiuteKartuåinarstnaugaluar-
put, erKaimassariaKarpordle sårugdlit tåkutiler-
tornermigsut pisagtilertorslnaussut. tauvalume
såt avdlat isumavdlutigssåusåpat?
natårnat Amerdlup eraåne aulisarneKartar-
tut erKartorneKartarput. natårnat iluatingnaning-
mata niorKusiaristnaujumavdlugit flterivik ang-
nertungfkaluaK sananenarsimavoK. natårnatdle
amerdlarujugssuartungingmata, ilimasupilungnar-
matdlo takornartat umiarssuaisa kalåtdlit nunå-
ta avatåne ikånerne aulisartartut natårnat nu-
ngulerait, tauva natårnat sujunigssamut angne-
russumik isumavdlutiginea ajornarput. kflit
eKalugdlit Kavsérpagssugaluarput angnertQmigdle
iluanårfiusinaussunik eKalulerujugssuarnik koKå-
ngilaa. aaleragdlit pissauvdluarslnauneruput tai-
mågdlåt Ilulissat erKånguåne. sineriagdle tamå-
kerdlugo eKalugssuaKangåtsiaKingmat eaalugssuit
isumavdlfltaunerusinaugaluarput. eaalugssuit ti-
ngue iginiliagssandgsuput amilo suliaralugit ku-
ssanartunik aserujaitsunigdlo amtnavfiusfnauv-
dlutik. enalugssuit amé ukiune nagdliutugssane
atortugssarsiariniarneKarneruleraluarpata tauva
kalåtdlit Kaaugumut akigssarsiorfigisinaussa-
mingnik isumavdlfltigsstneKarsimåsagaluarput.
sujuline taineaartut sujunigssamut isumav-
dlfltiginiarneK ajornarmata monopoleKarnerme
pissortaussut sulissutigilersimavåt kalåtdlit savau-
teKarnermik soKutigissanalersiniardlugit, 1915-
eKåinalersordlo savat piariuortugssat 200 migss.
Islandimit K’aKortuliåuneKarput. pilencautåne
ajornaitsåsimångilaK inuit piniarnermik inQtig-
ssarsiutigdlit savanik kinguågssiortitsiniarnermut
sungiusåsavdlugit, piniartflssume nerssutinik pår-
ssisstissunit perorsagaunerat umassunigdlo issi-
gingningnerat avdlauvdluinartarmat. oKåtåriner-
dle iluartitdluarpoK. månalo K’aKortup eraåne
7000 sivnerdlugit savautiginenarput nanigtukut-
dlo toKoraivik angnertoKissoK ajungitsumigdlo
årKigssussaussoK sananenarsimavdlune. NflvtaoK
ernåne savanik kinguågssiortitsiniarneK oKåtår-
niarneKåsavdlune 1931-me autdlarnerneKarsima-
vok. sujulerssuissåssunit påsineKarérsimavoK
savautetcarneK pilertorpatdlårtumik siaruartinia-
råine ajunårnermik kinguneKåinarsfnaussoK.
ajornaKutaunerussut tåssa savat ukiumut neri-
ssagssåinik nåmagtunik katerssuinigssaK, tai-
maingmat savauteicarneK angnertunerulfsagpat
pissariaKarpoK narssautigssanik naggorigsainiå-
savdlune suliarissartuåsavdlugitdlo. taimale nar-
ssauteKarnialernigssaK ajornaitsungilaK nunap
ilai narssautigssatut naggorigsagagssatut pitikti-
nartut mikissuinaungmata siamasigsuvdlutigdlo,
iluanåruteKarfiusagunigdlo KanoK ilivdlune ajor-
nåinerussumik pigssarsiorfiusinaunigssåt aperau-
terujugssuvoK.
inutigssarsiutinut taineKarérsunut tapersiu-
taussunik nuna KåKartoKigame imana augtitag-
ssarsiorfeKarstnaugaluarpoK. måna monopolimit
aumarssuarsiorfik kisime ingerdlåneKarpoK ka-
låtdlit ilåtigutdlo umiarssuit aumarssuagssaKartt-
niardlugit, angatdlavfigssåtdle ungasigpatdlårmat
nunanut avdlanut aningaussarsiutigalugit tuni-
niarneKarsfnåungitdlat. kisalo nålagauvfiup akue-
rissainik augtitagssarsioKatigigsoKarpoK, tåssa
»Grønlands Minedrift A/S« åmalo »A/S Kryolith
Mine- og Handelsselskab«, taissat sujugdlit sor-
ssungnerssflp sujornagut pissugssautineicalerput
augtitagssarsiorfit ardlagdlit iluanårniarfigfsagait,
iluanåruteKardluarnigssåt ilimasåtigineKarsima-
galuarpoK augtitagssarsiorfe angnikitstissårKåra-
luardlutik angnertumik navssårfmsfnåusangati-