Atuagagdliutit - 01.02.1937, Blaðsíða 6

102
ATUAGAGDLIUTIT
Nr. 13
Kilerpå isumaKatigissuteKarfigalugulo, taimatutdlo
ama Frankrigip Englandivdlo Rusland isuma-
KatigissuteKarfigåt.
nålagauvfit angnerussut tåuko pingasut ig-
dlersigmgnialersut akerdlilerniardlugit Tyskland
Itålialo ingmingnut Kaningniartorujugssuångor-
put, månalo nålagkersuinerup ingerdlåneKarne-
ragut ingmingnut KaneKigamik sorssiingneKalfsa-
galuarpat iligingitsortugssåungitsut nalunaratik.
Tysklandip Rusland akårmgeKigamiuk ilimasu-
pilugfigiuardlugulo rusinut akerKiusimassumik
iligssarsiumavdlune Japan iligssarsiarå, taimalo
Rusland nålagauvfigssuarnit mardlungnit pfssau-
neKaKissunit kiggisimaneKalerpoK.
England Abessmiame sorssungnermik akor-
nusiniaraluarnermine påsissaKarsimavoK nåla-
gauvfit avdlat Kangatut akendiinavérsåriaKartu-
tut nautsorssukungnaersimagane, tåssa tingmi-
ssautit sorssungnerme atugauvdlualernerisigut sor-
ssflterpagssuisa imarsiutit ersinarnerat migdlisar-
neKangårsimangmat. taimaingmat mana England
sujornagut ilerKoringisarigaluaminik sorssung-
nermut piarérsauteKarniangårntkut nålagauvting-
nut avdlanut ilaoraupoK, sorssungnermut såkug-
ssanik piarérsautimigut nålagauvfit avdlat aki-
mornigssåt anguniardlugo Kangatutdlo nålagauv-
fingne pfssauneKarnerssaussutut nautsorssuneKa-
lerumavdlune.
Rusland åsit Evrfipame nålagauvfit nalunar-
tortaråt pisimassut sfttdlumt ugpernarsivdlugit na-
lunaerutigineKartångingmata nalunaerutiginiag-
katdlo akornusersugauvdlutik ilane ingmingnut
akerdlerigdlumartarmata. pisimassutdle åssigi-
ngitsut nåpertordlugit påsinarpoK Ruslandime pi-
ssortaussut nunarKatigissamingnit akerdlilersorne-
Kartuartut, sujornagutdlo pissortausimassunut
ilaussut måna pitdlagauvdlutik toKorarneKartar-
put. tåssa nålagkersuinerme nalornissorneK Kag-
dliujuarpoK Ruslandilo sorssungnermut ilaullsaga-
luarpat pikigtitsineKalernigssaK ilimanardlutnar-
tutut OKautigissariaKarsimavdlune.
Asiame nålagauvfingne kangigdliussune Jå-
pane pfngitsorane nautsorssutigissagssaulerpoK
Evråpamilo nålagauvfigssuarnut pfssauneKarner-
ssaussunut nagdlersfltdlune. Jåpanimiut nuna-
mik agdlisfnigsså pfssaunerulernigssålo tamatigut
sujunertaralugo ingerdlåssissuput Evrupamiunit-
dlo ilmiarslnaussatik tamaisa nunamingnut na-
lerKutungorsardlugit pikoreKalutik tigusimavdlu-
git. taimaingmat Jåpan Evrfipame nålagauvfig-
ssuit Amérlkavdlo naligissamigtut nautsorssussa-
råt akendunigssålo nigorsimaniardlugo.
nålagauvfigssuarne tamane pissutsit misig-
ssoråine sorssungnigssaa silapilugssuartut nag-
dliuterKajåssutut ilimagissariaKardlutnarnerardlu-
go OKautigissariaKarsimavoK; sorssungneruvdlo
pilfngmigssånut auna kisime isumavdlutaussoK:
nålagauvfigssuit tamarmik sorssungnigssamut tai-
ma piarérsauteKartigalutik såkutdlo nutaussut
atordlugit sorssungnigssaa KanoK inugpagssuar-
nut sorssoKatåungfkaluanut agdlåt ajunårutauti-
gfsassoK ilisimavdlugo ingmingnut KunugeKati-
gigdlutik sorssungnermik autdlarnériartugssa-
mik akornusersueKatiglngneK sulei<atigigfigineru-
smaugunarmåssuk. sorssungnerssuaKarKilfsaga-
luarune sualungåsassup ornigineKångmera Abe-
ssiniame sorssungnerme Spåniamilo pikigtitsiner-
me pisimassunit påsinarpoK, tåssa nålagauvfig-
ssuit akuliuteriarnigssaK årdlerigivdlutnarmåssuk
kagdlutugssamik pilersitsinigssap KanoK kingu-
neKapilungnigsså ilimasupilutigivdlutnaramfko.
Kr. L.
tagpiorangnartorsiortut.
(nangitat.)
Spallanzani nagdlititorsiornernik nuånerssar-
taKissoK nåmik sarKumiungnaerdlufnarpoK. mi-
silissarfingminut isivigdlune iserpoK inånermine
misigissartoKissume misigssuinerme erKarsarner-
ssåt (KaKersarnerssåt) ajornarnerssåtdlo suliarf-
savdlugo. suliagsså tåssauvoK navssåriniåsav-
dlugo KanoK ilivdlune tagpiorangnartoK atausea
milimiter atauseK 2000-ngordlugo avgoråine av-
gornimininånguinik taktssusilik ingmlkortfneKar-
sfnaussoK.
igalåmintnguaK satoa igalåminiliagssamit pit-
saunerpåmit sanaussoa tiguvå peraigsåvigdlunilo
saligdlugo, tåssungalo Kajumik umassuarnanik
ulivkårtumik kuseriartitsivdlune, sulilo ama ku-
seriarnerup tåussuma sanianut suvdlulik amit-
soralånguaK atordlugo kuseriartitsivdlune miki-
ssoralånguamik, kuseriarnerdlo tåuna kingug-
dlea tåssa iminaK KalataK OmassuaraKångitsoK.
oKåummarpoK: »åmassuaraa atauseK pissa-
rfsavara.« taima oKardlunilo agdlisitsiune kuse-
riarnermut åmassuaralingmut nalerKiupå. mer-