Atuagagdliutit - 15.08.1937, Blaðsíða 6

14
Nr. 2
AT UAGAGDLIUT1T
mérartavtinut
ArtfAGAGDLIGTlT
indiånerit nunåtdlo.
nunarssixp nunavigtarssuisa tatdli-
måt Amérikamik atenarpoK. Evrupa-
miutdlo kingusigsumik — ukioK 1500
erKåne — aitsåt navssårigamiko »nu-
narssuartå«migtaoK taissarpåt. angi-
sorujugssuvoK. nunarput Grønland —
KeKertaugaluartoK ilagå, tåssalo avang-
namut isua Issigtup avangnardlip inå-
nltoK. tåssångånit kujåmukaruvta A-
mérika kujåmut isusiniardlugo kiag-
tikiartuinésaoK, kisalo kiavigsorssuar-
mut — nunarssup KerKanut — piga-
luaruvta kujåmut isusinigsså erinitsau-
tilisagaluarparput, kiagungnermitdlu-
nit oKalulisagaluarpugut: kujåmukåi-
naruvta kiangmil åusaugut! sulilo
kujåmukarKlnaruvta kingumut nig-
dlatårtikiartulisaoK, taimåitordle Ame-
rika sule kujåmut isuslngilarput. inger-
dlåinaruvta kisa tupigusulerpugut: ila
nigdlatålingårama sordlo nunaga Ka-
nigdliartoririleriga. någga, ungasigdle-
rugtulerparput. taimaitdlutame Ame-
rika kujåmut isusivarput nunavtitu-
ngajak puerKortigissumilerdluta, tå-
ssame tusåmassat »issigtoK kujatdleK«
ungasigpatdlårungnaeravtigo. — ila A-
mérlkap takissusia!
Evrupamiut Amérikamik atsigartik
navssåringikatdlarmåssuk inue åssigt-
ngivigsut mardluinaugaluarput: Amé-
rikarujugssuaK tamåkerdluinangajag-
dlugo indiånerit nagguvenatigigkutår-
dlutik avigsårtorsimassut ingmingnut-
dlo sorssutartut, nunap inutigssanå-
ssusia sujumukarsimanertigdlo malig-
taralugo iniinermingne suliangnågdlit:
ilait naussorigsaissutut sujumukarsi-
manerussutdlunit kinguarsimaneru-
ssututdlunit, avdlat umassorniarner-
mik, tåssa piniartuvdlutik angalaugi-
nangajagdlutigdlo inussut. taimåitor-
dle kinaK siligton, Kernertumik nar-
dlusunik nujalik taimåitumigdlo utni-
sagtoK, augpalungusersumik sungar-
ixalujagtumik amilik Amérikap avang-
narpiåne nåpitsissarsimavoK inungnik
ingmingnut mnuk«nik taissartunik, tå-
AmaroK-kajortoK.
(agdl. Anna Erslen,
nugt. Pavia Petersen.)
indiånilerssårut. iliirnut pisimassoK
lungavigalugo OKulugtuarineKartoK.
ssalo uvagut nangmineK sujuaissavut
mana kalåtdlinik taissartut, tåukunå-
ngalo oKalugtuarsiavtigut indiåniler-
ssårutinik ilisimassaKalårpugut tu-
nen tåssaungmat indiånen.
»nunarssuartån« Evrupamiut nav-
ssåreriaramiko inussutigssaKarnåssu-
sia iluatingnarpatdlåningmat ungasi-
ginguarnago umiarssuarmingnik tai-
mane tingerdlautåinaliussunik ikår-
torfigåt nunasiniutdlutik. — måna ona-
lugtuagssavta pisimavfiane nuname
tuluit franskitdlo amerdlanerpauvdlu-
tik nunasissusimåput Amérikap ilåne
»avangnardler«mik taissame. nuna-
sernåt kiserdliordlutik nunalo sulia-
ralugo autdlarniniartarsimassut ona-
lugtuarineKåsaoK.
indiånerit nunatornamingne nuna-
ngerneKariartuleramik namagtnarsi-
nåungilåt. ulimaut pisigsilo såkuga-
lugit nunasissut terdlinganérdlugit nu-
ngusarusugkaluaKaut. nunasissutdlo
ikigkatdlarmata »augpalugtumik amig-
dlit ånilårnåssusiat« Evrupamiut mi-
siligtåinarpåt. taimane pisimassorpag-
ssuit onalugtualiatut pisanganartiga-
lutigdlo tusarnertigissut atuagarpålug-
ssuartigut oKalugtuarinenartarput. ilåt
tusåsavarput.
manale tamåko onalugtuåinångor-
put, tåssa Amérikame nunasissune
indiånernilo avdlångornerssuanarmat
Evrupamiutdlo — imalunit nunasissut
kinguåvisa — Amerika pigalugo nålag-
kersormåssuk sujumukangårsimavdlu-
tigdlo. indiåneritdlo nerssutitut nå-
sugtutut piniagkamingnut »Kanortu-
nik amilingnut« terdlisåritdlarKenalu-
tik amilårnardlutigdlo sassussissarsi-
mugaluartut mana nunasissut akornå-
ne nålagauvfingnut inugtaonatåuput er-
Kigsisimavdlutigdlo. Kangale amerdla-
nerusimagaluaKalutik sorssugtarner-
tigut ilångartordlutik kultorigdlitdlo
(sujumukarsimassorssuit »atugartut«)
pissaunerussusiata nungunartuinit ase-
rugauvdlutik mana Amérikame tamar-
mitut indiånivit miliunip kuartia (av-
gornerisa sisamåt) KaKisimarnalerpåt.
Teksas — nuna måna oKalugtuag-
ssavta pisimavfla mana Amérikame
avangnardlerme nålagauvfit penatigit
»U. S. A.«-mik tainenartartut nålagauv-
flgtaisa angnerssaråt. manalo 6 mi-
liunilingajangnik inonarpoK. inuisalo
inutigssarsiutigineruvait ånorågssiag-
ssanik nautitsinen, nånane augtitag-
ssarsiornen (aumarssuit, kviksølv, pe-
troleum), nerssutautenarneK, tamåku-
ningaio pigssarsiamingnik niornute-
Karnen.
(nugterissup sujuleKutsiusså.)
kapitale I.
Amérikame avangnardlerme
nunanarpoK Teksasimik atiling-
mik. uvdlumimut nuna tåuna
naggorigsarneKartuardlunilo ig-
dloKarfigtårtordlunilo inugpag-
ssuaKariartumarpoK. ukiutdle
huntritigdlit Kernisa matuma su-
jornatigut avdlauvdlufnarpoK.
nuna orpigpagssuarujugssuarnit
matusimavoK nujuartanit flma-
ssoKaKissunik. milerpagssuartut-
dlo angnertutigissoK ivigåinalig-
ssuak Pråriemik taineKartarpoK.
narssarssuaK Priirie magdlersuai-
nartutut issfkoKartarpoK ivigssuil
aulatårnerånit, sordlume imaK
igssorsimaratåinartoK; tamanilo
tamåne Kuvnerssuit itisfit akuni-
lissflssarput. narssarssuarne ivi-