Atuagagdliutit - 01.05.1938, Page 2

146
ATU AGAGDLItJTlT
Nr. 19
arKussåungitdlat«, tasmgortaningigpatale piniar-
neKarsfnaussutut påsissariaKardlutik?
tupingnångilaK maligtarissagssaK taimatut
OKausertalersugaK påsinångitsoKanissoK ersseiKig-
sarneKartariaKartordlo. maligtarissagssardle ta-
mana Nup sysselraadiata maligtarissagssaliariga-
miuk akissugssauvfigå.
påsinåsavarputdle mana: piniagkatut piniaiKU-
ssaujungnaertutut avdlatutdle pinialerfeKarnani-
lo piniarungnaerfeKartitåungingmat tauva piniar-
KiissaujungnaerdliiinarlOK. tamatumalo åssigfsavå
kalåtdlit minåta arfiviata piniarKussaujungnaer-
dlufnartitaimera.
Kr. II.
Robert Koeh.
(nangitat.)
tagpiorangnartorsiornerme toKumigut nalu-
naiaissut sujugdlersåt tåuna ilissauniariarmat
Kocli tuvaviordlune Berlinimut angerdlarpoK ig-
dlerfiussarpagssuarnik nagsardlune umassuaiKa-
nik såkortunik Kalipausersugkanik imalingnik,
taukualo akornånipoK umassuarånguaK unigfig-
tut (Komma) ilusilik. tikfkamilo ki'mgip tugdli-
sa angnerssånut ima agdlanarpoK: »umassuaraK
navssarigaluarpara, umassuaraK koleramik nå-
pautilingne tamane åssigigsoK, kisiåne ugpernar-
singilara taunaunersoK koleramut pfssutaussoK.
koleramik nåpauteKartuinartumut Indiamut aut-
dlartiniarsinga. navssarissama pissutigssaKalersf-
pase autdlartitsinigssavsinut«.
Koeh Calcuttamut autdlarpoK umiarssuakut.
Thuillierisut pinigssane ilimagisinaugaluarpå, ki-
si(\ne erKarsautigfngila, terissanik untritilingnik
parissagssanara me, ama me meriartoruj ugssu-
game.
Koeh umassuarangup unigflgtut ilusigdlip
åssinga timine toKungassune misigssugarpagssu-
armine navssårissarpå. nåparsimassut autdlar-
terKårtut anåine navssårissarpå. kisiåne ])en<ig-
sut untritiligpagssuit misigssoraluaramigit nav-
ssarligingitdluinarpai. umassunisaoK navssåri-
ngivigpå teriånguamit navguaitsorssuarnut agdlåt
mi s igsso r ta ra 1 u a r a m i gi t.
Kochip erninaK påsivå KanoK ilivdlugo u-
massuarånguaK tåuna kinguågssiortisinauvdlugo
Kajume igssortitame. avdlanit ingmikortitalera-
ramiuk påsivå Kanon toKujatigisson paneriarå-
ngame, Kanordlo tunitdlautiatigissoK nåparsima-
ssup natdlaviane mingugtumititdlune. mierne
uningassune Indiamiut igdluvigkamingnut mar-
ragssarsiorfigissartagåine navssårå. igdluvigkatdlo
tåukua inue koleramit nåparajugtuput.
kisa Koeh angerdlarpoK. tikfkamilo sorssug-
fingme ilungersornartorssuarme aj ugausimassu-
tut ilagsineKarpoK. tikfsimaleramilo oKalugtua-
rå nåpautip umassuaråta pfssusia Kanordlo nå-
pauteKalersitsissarnera. oKarpordlo limassuarKat
kinguågssiorsfnaussut nåpauteKartup inaluaisa
ilufnåine imermilo Indiamisut mingugtigissume
kisiåne.
Robert Kochip ilisimassagssarsiornerata ki-
ngorna Evropamiut Amerikamiutdlo toKutsiga-
jorssuaK tåuna kangiamio ersigissariaenipåt
lndiap Kåumarsagauneratigut perKingnigssavdlo
tungåtigut isumagivdluagauneratigut nungutfne-
KarsfnauvoK.
8
Koeh sai'Karmiorssuarmik tunineKarpoK, kai-
sarivdlo nangmineK agssangminik sakiainut iver-
tfpå. kisiåne Kåungussakasia pisoKaK niaKuanit
plngilaK, nersuissutdlo ingassagpatdlålerångata
OKåinartarpoK: »ilungersordlunga sulinarpunga
pisfnaussara tamåkerdlugo . . . avdlanitdlo na-
magsissaKarnerusimaguma . . . tauva ])issidaugf-
narpoK uvanga avnutivne tamanut autdlaKåtår-
nerusimagama, nalautsortumigdlo avKutivne kid-
timinernik sujumugagssaKarnerusimagama . . . .
tamånalo nersornåussungilai<!«
angutit umassuai'Kanik misigssuissut sapit-
sorssuput. taima sapitsuliortarput isumanaramik
limassuarKat inuit akeraisa ajornerssarigait; ki-
siåne åma nakorsane itsåkajånipoK sapIssuseK
ersisuitsoK, tåuko pen<ingnigssamik sulissugaluar-
dlutik nutålerissut umassuai'Kanik oKalugtarne-
rat ugperissagssautfngilåt. professor utorKarssuaK
Miinchenimio Rettenkofer nularlut sujulerssor-
tigåt, tåunalo Kochip misigssugarpagssuinit Kula-
rungnaersitåungilaK. Koeh Indiamit tikingmat
umassuai'Kanik unigfigtut ilusilingmik Kulångi-
vigdlune koleramut pfssutautitaminik nagsardlu-
ne Pettenkoferip ima agdlagflgisimavå: »kolerap
umassuarainik pigissavit ilainik nagsmga sungf-
ssusiat ugpernarsåsavara!«
Kochip umassuararpagssuarnik navianani-