Atuagagdliutit - 16.03.1942, Page 2

126
AT U A GAGDLIUTIT
name KåKalingmlkune aumarssuarsiorfeKaKalu-
ne saviminigssarsiorfeKaKalunilo atortugssiagssat
tungaisigut pingårtungusaoK. narssaunerugpat
naggorigsaruminardlune karrinik nautitsineK ner-
ssutauteKarherdlunit niorKutigssatdlo tåukunå-
nga pissul pingårnerssångusåput.
ukiut ingerdlaneråne nålagauvftt nuåna-
riungnaeriartorpåt tamåkunfinatigut avdlanil pi-
niartuåinarnigssartik. taimåitumik avdlatut ilior-
dlutik atortugssiagssanik piniarnialerput. taima-
ne nunarssfip ilarssua sule tamanut angmavoK
alorneKaranilo. uk. 1500 migss. navssårniardlu-
ne angalassarnerssuit kingornatigut pivfigssaKar-
dluarpoK nunarssuarme tamagingne atortugssiar-
talingnik ujardlisavdlune. tuluit Hollandimiut-
dlo tåssfina sagdliusimåput. nunasiartårniarneK
atortugssiagssanik ilåtigut ujardlernerussoK aut-
dlarneineKarpoK. uk. 1700-Karnerånit 1800-Kaler-
nerat autdlarniutigalugit sulivfigssuarne sulineK
autdlartitdluarmat sule atortugssiagssaKarnigssaK
pissariaKartlneKarnerulerpoK, atortugssiagssatdlo
nutåt pingårnerujartorput. sulivfigssuit sulissar-
tunit agssagssortufnarnit pilertornerussumik aki-
kfnerussumigdlo atortugssiagssanik amerdlane-
rujugssuarnik inigaKarsfnåuput. sfit pilertorne-
russumik akikfnerussumigdlo sananeKarsinau-
gangamik 5ma angnerussumik tunineKarsinau-
ssarput, amerdlanerfme pisisinSngortarmata. tu-
nissatdlo amerdliartorpata sanåt niorautigssat
amerdlanerujartortarput, imåipoK atortugssiag-
ssat atorneKariartuinåsåput.
sulivfigssuarne maskinamik sulissalernea aut-
dlarniutigalugo maskinat ailamik ingerdlassut
klssagsarneKarnigssinut aumarssuit atorneKariar-
torput. taimailivdlutik aumarssuit savimernup
saniatigut atortugssiagssångorput pingårtut, tåu-
ko mardluk atortugssiagssat tamarmik suliarine-
aarnigssanut atortarmata. taimåitumik inuiaaa-
tigit tamåkunfnga piniarnigssaK pissariaKartili-
vigpåt. nunat aumarssuaKartut savimineKartut-
dlunit imalunit tåukunfnga tamanik namagtu-
mik pigissaaartut sulivfigssuarne sulintkut pi-
ngårnerssångorput, sårdlo tuluit tyskitdlo nunåt.
nunat tåukua mardluk sulivfigssuarne suliatigut
unangminerat 1914—18-me sorssungnermut pi-
ssutauvoK, taimåititdlugitdlo Amérikame avang-
nardlerme nålagauvfeKatigit atortugssiagssanik
tamanik ingmingnut pigssaKartfsinangorsimåput
— orssugiak kisiat amigautigalugo.
nr. 16
taimailivdlutik nunarssuarme inoKatigit ukiu-
ne untritiligpagssuarne ingmikortiterput suliaKa-
Katigigsukfitårdlutik. amale inuiaKatigit ingmi-
kfitårtut suliaKaKatigtgsukfitårtunik ingmikorto-
Kalerput; tamåna kalåtdlit nunanit nalungilarput,
nauk måne amerdlanerit piniarnermik inussute-
Karaluartut amerdlasorpagSsuit sulianik avdlau-
ssunik inussutigssarsiuteKarnerungmata. nunane
avdlane suliatigut ingmikortiterneK angnerujug-
ssOvok. sdrdlo nunap inue ima iluarsartusima-
gångata inuisa ilait ånorågssiagssanik atissalior-
tungordlutik, tauva sdruname pissariaKartungor-
tarpoK ånorågssiagssat aggiussugagssat sapingisa-
mik akikitsumik piniåsavdlugit. sumigdlunit pat-
siseKardlune pineKarsfnåusångikaluarpata åno-
rågssiagssanik sulissartut suliagssaerutisåput. ator-
tugssiagssanik aggiussivigineKartarneK pissariale-
rujugssfivoK. Smålo atortugssiagssat suliarineKa-
rérsimassut sordlo (ånoråmernit, meruutit, mas-
kinat, Kåtat avdlaldlo) uvdluinarne infinerme pi-
ngitsorneKarsfnåungitdlat. — nunap inuisa ator-
figssaKartipait; taimåitumik inoKatigingne pissau-
neKartitaussut, imåipoK nålagkersuissut, piniarta-
riaKarpait. mana atortugssiagssat piumaneKaKi-
gamik pilerngunei<alersarput niornutiginerinilo
sagdliuniartoKalersardlune. tamåna navsuiar-
dluarneKarnerusfnauvoK filia åssersfltigalugo.
ukiune untritilingne matuma sujuline påsi-
neKarsimavoK nunat ilait nunap iluatigut itisu-
kut filialerujugssflssut. åssiglngitsutigut filia pit-
sångorsarneKarstnauvoK, atortugssat åssigingitsut
tåssfina pineKarsfnauvdlutik, sordlo: benzina,
petrfilio, solarOlia, filia perragsautigssaK, parafin,
vasilina asfaltilo (uvserutaussaK), tamarmik uv-
dlufnarne atorfigssalerujugssuit. atortugssian filia
silarssfip ilåinånguine navssågssauvoK. filiasior-
dlune KivdlerineK salinerdlo akisukulugput. tai-
måitumik angutit aningaussaligssuit peKatigig-
dlutik tamåko suliaritilersarpait. Amérikame
avangn. nålagauvfingne angisfinik siamasigsunik
filiasiorfeKartune taima itunik Kavsinik peKatigé-
KarpoK Qliamik Kagdluissunik påssussisitsissartu-
nigdlo. John D. Rockefeller ilaisa ilagåt. tåu-
ssuma isumatårisimavå filiasiorfit tamarmik pe-
Katigérujugssuarnit atautsinit sujulerssugaugpata
fabrikine filiap suliaritinera akikinerusassoK akig-
ssarsissutaunerusavdlunilo. pisissardlune pfngit-
sailissardlunilo peKatigit tamaisa månalo Améri-
kame filiap filiamitdlo pissut aké sujulerssorpai.