Atuagagdliutit - 16.03.1942, Page 3

nr. 16
ATUAGAGDLIUTIT
127
åma Europamut autdlakåtitsissarput niorKutinik
illiamit pissunik. Rockefellerivdlo peKatigigsi-
taisa sujumorpait tuluit Hollandimiutdlo pe-
Katigit Amerikame peKatigigtut pingorsimassut
Amérikavdlo avatåne (iliasiorfingnik amerdla-
nernik oKausigssaKarfigingnigtut. peKatigigssuil
tåuko akerssutuarput filianit pissunik niorKute-
Karnikut. amalume uliasiorfit silarssuarme ta-
manitut akerssussutigiuarpait ingmingnutdlo Ker-
dlerniutdlulik. tamatumane ingrnikut nunamik
nålagkersuissuinit tapersersorneKarput, sorssung-
iick tikivigdlugo akerssuteriardlutik isumaKatigi-
leratdlarput Qliasiorfit avdlanit oKausigssaKarfi-
gineKalfsångitsut. Amérikamiut åliasiorfeKarput
Amérikame åmalo Iranime Indiamilo Hollandi-
miut pigissane Kavsinik. tuluit Hollandimiutdlo
uliasiorfit amerdlanerit pigait Iranime Irakimilo
Hollandimiut Indiautåne (Borneo) Rumæniame
Californiamilo. Frankrig Irakime peKatsiarpoK.
Sovjetruslandip Kaukasusip filiå Kulangersima-
vå. Tyskland taimågdlåt aningaussauteKartitsi-
vok uliasiorfingne angivatdlångitsune Galiziami-
tune. ukiunile kingugdlerne dliasiorfingnik pe-
KangåtsiaKissunik Tysklandime nangminea nav-
ssårtor<arpoK nålagauvfiup nangmineK pigiligai-
nik. Itålia peaangångilaK.
nalunginavtigo tyskit industrimik (fabriki-
ne sulinermik) ingerdlatsinerussut, illialo ator-
neKaKissoK fablfkit maskinainut, namutinut mo-
torilingnut, umiarssuarnut avdlanutdlo, påsisi-
nauvarput flliasiortoKatigit tyskil sulivfiutåinut
ulorianartflsinaussut. amalo Tysklandip sumi-
ssutse nunamilo pissusia patsisigalugit atortug-
ssiagssarpagssuit avdlat niorKutigssiornerminut
pisiarissariaKartarpai; taimåitumik pasisinauvar-
put tyskit England U. S. A.-lo aanordlunit ilissa-
mik fabrikimingnik unigtitseriatårsinaussutut issi-
gissariaKarait. tåssa Tyskland akornutigssaKångi-
vigsutut issigingilaK. igdluatigutdlo pingårtumik
Englandip misigå inugtame artusagåt tyskit nior-
Kutigssiornerisigut unangminiåsavdlugit, taimåi-
tumigdlo tyskinut akerdliulerdlune. tåssdnalo si-
larssuarme nålagkersuinikut ingerdlatsineK tikf-
parput, tåssaunerussoK atortugssiagssanik akor-
nuteKångitsumik pisinaunigssamut ingiarniuneK.
Tysklandip 1938-p sujunfnguanit pingårtita-
risimavå nunanik atortugssiagssalingnik piniar-
neK: tigusimavå Tjekoslovakia, KåKai saviminig-
ssartdrssuit, Polenivdlo kigdlingane aumarssuit,
Polenip ilåta karriligssflp tiguneKarnigsså sor-
ssungnermut autdlarniutaussoK, Saarimik tigusi-
neK savimineK pissutigalugo. England 1939-me
sorssulerpoK nalunginamiuk piumassarineKartup
lugdleriumårå flliaKarfingnik nunanilo avdlane
atortugssiagssaKarfingnik (kumimik, ånorågssiag-
ssanik avdlanigdlo) piumassaKarncK.
nålagkersuissautsikut ingerdlatsineK sorssung-
neKångikaluartitdlugo sorssungnertut ingerdlåne-
KartarpoK. sorssungnivingmigdle taorserneKarå-
ngat, Kamutigdlit kagdlernerånik, tingmissartut
nåkåtitsissartut Katimångnerånik, aKerdlunik tig-
ssalugtautit mavkulungnerånik, igdlut upigartut
perpalungnerånik, tauva sujunertarissat tåukor-
piait tåssflna sorssussutigineKartarput. atortug-
ssiagssat, pingårtumik savimineK, aumarssuit
fllialo sorssungneKånginerane pingåKissut nalivti-
ne sorssungnerme mardloriagkamik pissariaKa-
lersarput. ftlia Kanorme-tauvauna agtigissoK Ka-
mussuit manåkorpiaK Ruslandfkut ingerdlaortut
ukiunilo mardlungne Europap ilaisa narssaisigut
Nordafrikavdlo sioraisigut ingerdlassarsimassut
atorpåt! fllia Kanorme-tauva agtigissoK arKartar-
tut sorssfititdlo atorpåt. savimerdlo Kanorme-
tauvauna agtigissoK atorpa Kamutigdlit Kårtartut-
dlo kuiorarniåsavdlugit, Kamussuit, umiarssuit
avdlatdlo sananiåsavdlugit. nunap sorssugtup
atortugssiagssat ajorssautigissane pineK saperdlul-
narpai akei'Kaminit kisiåne pissagssarfsagaluaru-
nigit. tamåssalo månåkorpiaK pisimassoK. tai-
måitumik takuvarput Tysklandip Rumæniame
uliasiorfit såkutfllerai, manalo RuslandimTtut ti-
kfniaraluardlugit. taimåitumik Japanip Indiame
Hollandimiut pigissait pingårtumik Borneo (Ta-
racan) sassåkai Kanigtukut tusarparput. pingår-
titaussoK tåssa atortugssiagssat pissariaKaKissut
sapingisamik amerdlastU nålagauvfigilerniarnig-
ssait. tamåkua ilåinanigdlunit kisermåussissoK
sorssungnerme ajugauvdluinarumårpoK.
agdlåme kalåtdlit nunåt orssugiåkordlune
sorssoKatauvoK. tamavta naliingilarput orssu-
giak aluminiuliornermut tingmissartuliornerme
atorneKartartumut atortartoK. nalungilarputdlo
aluminio sorssungnerme matumane pingårtoru-
jugssdssoK.
taima silarssuarmitumik nunaKångilaK ator-
tugssiagssat pivdlugit sorssoKatåungitsumik. akifl-
neK tamåna ungasianit issigalugo uvavtfnut tu-
ngavatdlångitsflssåraluarpoK, misigssordluardlu-
gule påsinardlune uvdluinarne siinguit tamaisa
putdlavigisimagai.
(Nflngmit rådiukut oKalugiaut.)