Atuagagdliutit - 16.03.1942, Side 5

nr. 16
ATUAGAGDLIUTIT
12«)
nigtariarumavdluta pitsångorsTssarput nåmagto-
rutlsangmat angalalernigssaminut. tåssane uvdli-
ssarnivtfne tugtut 15 pissarineKarput, tåssalume
nerivdluarnerssuaK kisime.
(nangitagssat.)
niorKutigssat aké pigissariaxaraluarput.
(Peter Poulsen, Manitsormio.)
ukioK 1774-mit manamut 1941 ukiut ikigtu-
jungnaerput, tåssame ukiut 167 amerdlåssuseri-
gamlkik. ukiut taissavut amerdlanaut inuit inu-
nerisa ukiuinut nalerKiuttsagåine, — tåssale-uko
ukiut kisermåussivdlune niuvernerup angussari-
simassai. — kisermåussivdlune niuverneK mono-
polhandelimik taineKartartoK taiguminut (isuma-
minut) nalerKutivigsimångfkaluarpoK, uvagutdle
ufssutarput atuinåsavarput mana taigutivtitut tai-
ssardlugo; imaname påsiuminarnerusassoK.
ukiut taengkavta atunerine pingartumik
1800-gdlit ingerdlaneråne ugpernartumik navsui-
autigssaKångikaluarpugut OKåsaguvta: ukiut 100
ingerdlaneråne kisermåussivdlune niuverneK atu-
lermatdle niorKutigssat akinik amigauteKarner-
mik tusåmassaKarsimångingajagkavta, agdlautigi-
ssaningme taimåitunik takussagssanarpatdlårunå-
ngilagut. månale ilisimåinarparput: 1700-gdlit nå-
jartorneråne 1800-p ingerdlaneranut »niorKutig-
ssat aké« niuvertut piglnåussusiata agssortutig-
ssåungitsumik nalornissugagssåungitsumigdlo ila-
gai. sordlo ima oKaruvta: piniartup tuniniarpai
natslt amé 4 tupasiutigalugit, tauvalo tupaslsaoK
ugtut atauseK (1 ® = 1/2 kg), imalunit piniartoK
paugssarsiniarpoK ugtumut; niuvertup aperlsavå
sumik akigssaKarto«, orssumik, sorKarnik, te-
riangniap aminik åtårssuitdlunit aminik, natsit-
dlunit aminik il. il. tauva piniartoK orssflteKar-
nerarpat nalorninaitsumik niuvertup aulajangiv-
figisavå 1 ® paugssat, nåpartat mardluk orssu-
mik akiglsagai; teriangniap amiuteKarpat Ker-
nertaK 1 KaKortatdlunit amé 3. åtårsslip amiute-
Karpat åmit 4, natsitdlunit amé 8 akigisavai il. il.
tauva tåssuna påsisfnauvarput taimanile KanoK
nalorninaitsigissumik akilersuineKartoK, ukiumi-
me 1782-mile niorKutigssat aké aulajangigkat ator-
tålersimangmata. sulilo avdlanik tusagagssaKara-
luartoK KuleiuitaK Kimagpatdlårumanago tåukul-
nait taivavut KuleKutaK uterfigerKilåsagavtigo.
sujuliane åssersfitigissarput pivdlugo OKarto-
KarstnaugaluarpoK niuvertut tunissait akisune-
rardlugit kalåtdlildlo tunissait akiklnerardlugit,
— taimåislnauvorme — OKåinariaKarpugutdle tai-
mantkut pissutsinut nalerKutlnarsimassut taima-
tut årKigssussivigineKåsavdlune taimanikut pi-
niagkat pajungneKartarnermilo angatdlatit en<ai-
gåine.
manale nalivtlne avdlångornerujugssuaKarsi-
mavoK. piniagkat ajornarnerulersimåput angat-
dlatitdlo sordlo umiarssuit pitsaunerungålersi-
mavdlutik — pilertornerussaleKalutigdlo. — tai-
maingmatdlo manamut nalerKulumik niuverne-
rup tungågut taimanernit avdlaunerussumik år-
KigssussineKarsimavdlune — OKarsinauvugutdlu-
me nalivtlnut nalerKutOnerardlugo nauk ilåtigut
tamatuma akerdlianik sanaimersoKartaraluartoK,
tamåname tupingnångilaK.---------
ukiordle måna nagdlersimagavtigo silarssup
tamarme aularulugtia — sorssungnerssuaK — si-
larssuarmioKativta ajornartorsimarugtorfiat uvav-
tlntsaoK sunlngitsorsimångitsoK, nauk avdlanut
ugtutdlugo angnikinerarneKarstnaugaluaK, taimåi-
toK OKarslnauvugut »aularulugfik« misigfngitsor-
simångikigput. Kavsinik laissagssaiiaraluardluta
atausTnaK taiumavarput KiileKiitap uparuagå:
niorKutigssat aké igpingiatfltigilersimagivut ukiu-
mut pissartagariungnaeravtigik. nalungilarputdlu-
me sorssungnerssuaK tamatumunga pissutaussoii.
taimåikaluartordle Kujångitsorsfnåungilagut ma-
na nålagkersuissivta piginåussusertik nåpertor-
dlugo — pissugssaussutume misigalutik — tama-
nit sagdliutlsimangmåssuk kalåtdlit Kano« åiKig-
ssussivigissariaKartut sorssungnerssuaKaraluartit-
dlugo, Kujastnauvugutdlume måna imatut inusf-
naugavta: nalorninata pisiagssavul tunissatdlo Ka-
non akenåsassut påsilertorsinaugavtigik.
(nangitagssat.)
dicunanlil oKalngtiiarissaunerat.
(nangitat.)
diamante angisoK »OrlofT«imik taineKarlar-
tartoK rusit tsåriata kungisut nålagkisånipoK
(ajåupiaussame): tåuna 194-nik karåteKarpoK
ujarak angisoK imertut minguitsutut Kåumarig-
sok. itsaK Indiamiut Gutiata issåta igdluanut
lkussausimagaluarpoK. Evrflpamiup sapiserdlu-