Atuagagdliutit - 16.07.1942, Síða 7
nr. 24
ATUAGAGDLIUTIT
195
tångutigfngnianut ilaussujuarpoK ilumortoK. Ka-
tångntigingniat ajoKersuiartorlilaisa oKalugtua-
rissauneråne arna sanigdliuneicartarpoK ater-
nut imåitunut: Meyer, Jaeschke, Zeisberger,
Katångutigingniatdlo OKausilerissartuisa pingårtut
avdlat arninut. taimame pissariaKarmat 1904-me
atarKinautigsså erKåissutigssaK Nungme nåparne-
KarpoK, tamanitdle angnermik atariiinautigssåtut
napajnartugssaK tåssa bibile kalåtdlisoK ilagitdlo
kuisimassut kalåliussut Gutip OKausiagut nugti-
gåtigut kivdlingnartumik ånåussissumut kajumig-
sårneKarsimassut ånåssutigssamingnigdlo tåssane
navssårsimassut.
naKitersimassut THE MORAVIANime,
Bethlehem, Pennsylvania. 12. Sept. 1938.
Kleinschmidtip ilisimatussusermut taper=
sissutainik avdlanik nalunaiautit.
Samuel Kleinschmidt kalåtdlit nunane ilisi-
matoK nåmagsissarpagssualik ukiorpagssuarne
Nungme nautslveKarsimavoK, tåssane naulitar-
dlugit kalåtdlit nunåta naussue kisTsa. nakor-
sausiortutut pfkorigsutut ivigkat erKardlerigsor-
tait tamaisa nalornisigfngilai.
taimatutaoK nunap inungorfingme Omassue
misigssugarai, pingårtumigdlo agdlautigissardlu-
git tingmissat imarmiut (anguvfasigdlit): agpat,
naujat, naujardluit, isiingat avdlatdlo.
åma uvdloriarsiortutut imåinåungitsuvoK.
silasiutdlarKeKaoK. uvdlutdlo tamaisa nal. ak.
aulajangersimassoK silap pissustnik agdlagtaiuar-
tuvdlune. Meteorologisk Institutime Københav-
nimltume nalunaerssugai tamåko tatigissagssau-
nerpåtut issigineiiarput. I nstitu tip sujulerssui-
ssuata Adam Poulsenip suliarissai ilisimatussut-
simut erdlingnaKissut tamåko pivdlugit avisitigut
nivtarsantigissardlugo inugpagssuarnit ilisarisima-
neKalersipå ataiKineKalersitdlugulo.
taima nalunaerssuissardlune autdlartipoK
1861-me inuninilo tamåt taima nalunaerssuiuar-
dlune 1886 tikildlugo. pingårtumik soKutigissa-
risimavai Kaumanerit ilupårusissat (solar halo
systems) silap avangnåne tåkutartut, sei<inissat
ingianartorujugssuit (parhelia) senernup avatåne
erssitartut, seKinerussat (moch suns) arssarnerit-
dlo (auroras). ama silasiutip avdlångorarnere
nåkutigissorujugssQvai anoritdlo såkortussusé si-
låinauvdlo sarfai agsut misigssugaralugit. misig-
ssuinermine agdlagtugai Rinkip (Københavnime
justitsministerip) ima OKautigai: »misigssuinermi-
gut Davis Strædip Baffin Rugtivdlo erKåine si-
låinaup nai<itsineranik pasititdluarpatigut. tamå-
kununa påsivarput kalåtdlit nunåta Amerikav-
dlo avangnardliup akornåne issangiarnerit ataut-
sikut angnertorujugssuarme pissartut silasiutip
åpartarnerujugssuinut pissflssartut.«
ama Kleinschmidtip misigssugarai ermit nu-
nap timånit kugtut angissuse uvdlormutdlo na-
lunaeriiutavdlo akuneranut kugtut angissuse ag-
dlagtugarissardlugit. ilångutdlugitdlo uligtarnerit
linigtarneritdlo sinerissame tamarme uunaivar-
fingne åssiglngitsune pissartut. arssarnerit nuå-
nareKigamigit tåuko pivdlugit nalunaerssugar-
pagssuaKarpoK silap tupingnartuisa tåukua pine-
nissut påsineKarnigssanut ikiusimai<alune.
Kleinschmidtip pujorsiut (compass) seuiner-
siutdlo ungasissusilersiit (sextant) ilisimaKai si-
nerissamilo ugtortainermine atordluardlugit, nu-
navme ilå sinerissamltoK Kertertårarpagssuarnik
ikerasagpagssuarnigdlo ujameriagtoK åssiliorsi-
mavdlugo pitsauvdluinartumik. tåukua ilait na-
Kitersimåput, ilagåtdlo Grønlandip ilungardlune
åssinga. pitsavigssuarmik angatdlåtarissamik
KingussuauarpoK, uvdloriarsiornerdlo ilisimaKi-
gamiuk ajoKersuiartortitaKatine kalåtdlitdlo ilait
OKalugtutardlugit Kilaup uvdloriarpagssuagdlip
tupingnartorpagssuinik nangmineii misigssuiner-
migul påsissaminik, imåme nunane atdlårKigtar-
tungungmat.
naoralaortitsivingmik pårssissup
panigsiå.
(nangitat.)
»amame,« avdla onarpoK, »nalugsinåungina-
me, umiatsiåmigdlo Kanigtoiiarane. .lae Mal-
colmsonip nåkartoK tusardliungmago avalagfiga-
lugo tignvarput ilisimajungnaerersimassoK. na-
korsaisordluta umarsartikaluarparput, ajorna-
Kaordle. majuniåsagaluarparput.«
»uvatse-å,« åtaga OKarpoK. »nulia ilisima-
terKårtariaKarparput. kia oKarfigiartorsinauvå?«
ingmingnut KiviaKåtåuput, akissouarnatigdle.
taimaitdlune ilåt onarpoK, sunauvfa åtavnik
takungnigtarérsimassoK: »ajunginerusaoK, Sandy,
ivdlit kalerrikugko. uvavtinit takornartaussunit