Atuagagdliutit - 01.02.1946, Blaðsíða 7
,nr. 13 ATU AGAGDLIUTIT 119
parnaerdssivingmil danskit tyskinit tigussa-
rineuartut Danmarkime ingmfkut inigsstnetcar-
dlutik pårineKarfigissaisa ilånut inigsslneKarpu-
nga. tauvale uvdlut ilåne uvdlunut pingasunut
nerissagssavtinik tunineKarpugut, taimalo påsiv-
dlugo Tysklandimut autdlartilåusassugut.
Tysklandimut ingerdlanivtine ilåne iraunga
utarKisineKardluta uningassarsimavdluta tårseré-
rå sialualårtordlo kisame inigssfneKarfigssavtfnut
apupugut. uvagut sujunivtigut tåssane inigssi-
neKarérsimassut inigissamik silatånitdlutik issi-
gåtigut. kumaiarneKarfigssavtfnut ernlnaK aut-
dlartfneKarpugut pigissavtinigdlo tamanik arsår-
neKardluta. agssangmiuvut, nalunaericutavut,
agdlautivut atissavutdlo atugkavut upalungaerttu-
tigalugitdlo nagsatavut tamavisa tiguvait. nalu-
naerfigineKarpugut angerdlåsaguvta kingumut ti-
guiumårivut. kisiånile ardlåinarputdlunit ki-
ngorna utertitsivigineKångitdluinarpoK. kumaiar-
neKarfingme utugga tikitdlugo nujaiarneKarpugut
tigussaussutdlo atissåinik atissagssfneKardluta.
alersivtinik OKortunik arsårdluta ånoråminiku-
jungnik isigkavtfnut pfigssipåtigul, kingornalo
ånoråmernit tamåko påpiaranik taorserneKar-
put.
kumaiarneKarfingmititdluta tigussaussut pi-
soKalinerussut ilåt aperåra: KanoK ilivdlune ani-
guiniarnigssaK ajornångfnerdsava? ungalut elek-
tricitetimik sarfaKartut agtordlugit Qmavfiångit-
sut, akivånga.
anaguane uvdlåkut nal. sisamanut KiterKuti-
narå ukiflgame issigkaluaKiga kiaterput tamaKå-
ngitsoK assagkiartortineKarpugut. kisfneKåsatit-
dluta silame ilåne nalunaerKutap akunere ar-
dlerdlugit KeKartuartariaKartarpugut tigussaussut
amigauteKånginersut påsiniarneKartitdlugo, må-
ssalo såtoralånguanik oKorssuseKångitsunik atissa-
Kardluta.
perKautåne någdliuugnangångitsunik sulisi-
neKartarpugut uvdlåkut arfinermit unukut arti-
nermul sulissardlula tamatigutdlo nazistit såku-
tflisa nåkigtainerssåinit sorKUsåinerssåinitdlo nå-
kutigineKartuardluta pissutigssaKavingikaluarpat-
<dlunit åniartitsinermik nuånaringneKissunik.
(nangilagssat).
piumåssuseK nukiuvoK.
sugdlinernik plisimatoK pikorigsoK ilisimassane na-
magtisarumavdlugit ilisimatorssuarme Agassizime nalu-^
naerKutap akunere Kavsialuit atuarumatdlerpoK. ilisima-
torssup aulisagkamik toKungassumik tunivå oKarflgalu-
gulo issine atordluarKuvdlugit. nalunaerKutap akunere
mardluk Kångiungmata illniartitane raisilingnialerpå er-
nlnardle nalunaertlgalugo: »aulisagaK sule iluamik misig-
ssordluarsimångilat, misilerKigtariaKarpat.« åipagssånig-
dlo naisilerKigkaluarérainiuk ileKimlsårpoK oKardluniro:
»issivit atornigssåt påsisimanerit takutingilat.« tairaa
OKarnerata illniartitå sukasarpå iluamik misiliniardluar-
nigssånut, erninardlo sujornagut malugingisåinaraluagka-
ne misigssuatårdluangålerpai Agassizilunit pingajugssånik
misiligkiartuivdlune isertoK maluginago. kisalo ilisima-
torssuaK tåuna oKarpoK: »mana takuvara issivit atornig-
ssåt ilikarsimagit.«
uk. 1805 Napuliut tuluit nunåta ikerasåta erKåne
uningavingminit autdlarnialerpoK såkutorpagssuanilo per-
Kuvdlugit kugssup Donauip tungånukåsassut. taima pi-
lerssårutinik sualoKissunik tamalånigdlo erKarsauteKarti-
gigaluardlune taimåitoK namaglnångilå pernussutine så-
kutumilo ingerdlatineKarnigssåt såkutume nålagaisa kisi-
mik suliarisagåt. sunglnerpåtutdlo Itunguanut agdlåt —
såkutume nålagaisa soKutåungitsorivisait — isuraagerKig-
sårpai, taimåikamilo sule sujualernigssamut kalerrineKa-
riångitsoK [såkutut ingmikortut avKutigssait aulajanger-
sarKigsårérpai,' Kanugo inigissamingnit uvånga uvångalfl-
nit autdlåsassut, taimåtaordle KaKugorpiaK tikiniagartik
tikisagåt. nåmagsiniagagssat erKarsautigerKigsårigkat ta-
måko perKigsårtumik nåmagsiniarneKarput, sorunalume
tamåko tamarmik ajugaunermik kinguneKarput.
suliat ajortut tamarmik sagdlunermit pitsaunerungit-
dlat. taimailiorneK tamåkerdlune perKUserdlungneruvoK.
akilissoKararaoK suliagssaK ajungitsumik suliarineKartoK
piumavdlugo, ajortumigdle tutsuvinångitsumigdlo suliari-
neKarpat aningaussautinik asule piaivfigineKarnerinauvoK.
»pikatåussuseK«, »soKutigissaKångissuseK«, »pipat-
dlangneK« erKordluartumik atorneKardlutik inugpagssuit
iluagtingitsorsimassut ilerrisa ujaragtåine agdlagartausl-
nåuput.
sianigingnigdluarssuseK piniartariaKarparput sordlo
ilisimassaKåssuseK erdlingnartutdlunit issertugkat avdlat-
dlunit piumassavut piniåsagaluarivut. aningaussanik
atuipilugtarneK nåpautitut tunitdlangnartutut nigorsima-
niartiginiaruk. pikataussut soKutigissaKångitsutdlo ing-
mingnut aserulertuinartarput. sianigingnigdluarneK pl-
ssaunertut ipoK.
Sterne oKarsimavoK: »nåpautit avdlatdlo ajortut k1-
manera såkugalugo ajugauvfiginiartarpåka, isumaKardlul-
narpungame angutip Kungujungnine tamaisa, pingårtu-
migdlo igdlarångame, inunine sivitsoriartortitarå.«
inuneK angutitut atorniaruk. pissusia erKordlugo —
ilungersornartoK, pissariaKartoK pingårtordlo — atorniar-
niaruk. pilerssårutinut pingårtunut ajungitsunutdlo nå-
magsiniagaKarfigisavdlugo pivflgssauvdluartutut atoruk.
(O. S. Marden - Kr. L.)