Atuagagdliutit - 01.03.1946, Qupperneq 7
nr. 15
re Islandimiut (Ravdlunåtsiait) kalåtdlit nunané-
rugtulerneråne (uk. 1000—1300) tusåmassaungår-
mata ardlalingnik takisorssuarnik nersualårutau-
ssunik taigdliarineRartarsimåput. OKalugpalårutip
(Saga) uk. 1300-gssanit pissup månåkut tåmarsi-
massup ingmikortortåne pigineKartume inuit
avangnamukåssartut (NorOrseturl'olk) kisimik er-
RartorneRarsimåput. avangnamukartarneK piv-
dlugo taigdliap (Nordrseturdråpa) ama Skjald-
Helge pivdlugo naggateRatigigsardlugo taigdliap
Inkeaissup (oRalugpalåp taineKarérsup laigdlå-
ngortfneKarnera) ilamernge ilisimaneKarput. taig-
dliortoK (IslandimiutorKatut: skjald) Hallar-Stein-
imik atilik (ton. 1082 migss.) åma Skjald-Helge
pivdlugo takisorssuarmik taigdliorsimånguatsiar-
poK. Skjald-Helge OKalugtuarineKarpoR »ajorti-
me nanertuinerånit aniguisitaujumavdlune« Bu-
mamerérame kalåtdlit nunanut pisimassoK Iki-
gainilo (Herjolfsnæs) naussorigsaissut pisfinerssåt
Skegge hin Prude tikerårsimavfigalugo. oKalug-
(uarineKarpoK ilisTtsunik ersigissaKarneK taima-
nfkut kalåtdlit nunane såkortoKissoK, Skeggip
inuglaisa ilåt Hreim nulialo pasigdlerneKarput
Skegge angutitdlo pingårtut avdlat ardlagdlit
Avangnåliarnermingne nunagissamigdlunit erRå-
ne ajunårsirnassut ilislsimasoralugit. Hreim nu-
lialo erKartuneKaramik erKigsivigssaerutineKar-
put ei Kigsivigssaerutitauvdlutigdlo erKartussaussut
avdlat åssigalugit avungarssuaR »nunaKarfiungit-
sunut« (Greipar) autdlartariaKardlutik. Skjalde-
llelgip Skeggip uvigdlarnera pisoK nuliartårå ne-
riorssuivdlunilo uvigigalua akiniiikumårdlugo.
Skjale-Helgile inOsungnerminitdle avdlamik asa-
ssaRarsimavoK; ilane niaKulårtungoraluarpoK
imalfintt såkortumik isumarujugtardlune. tauva
nuliata silatup Tliorunip kamagtorpå akiniaiar-
tordlune GreiparimukarKuvdlugo akifitdlime sa-
pitsuliornermigut »ukimarujuinardlune inQnine
soraerusinaorKuvdlugo«. umiarssuaR 30-nik så-
kulersordluagkanik inugtalerpå. »imaR isorartu-
vor avRutålo sivisoRalune«. taigdlat arferngåne
Greiparip erRåne Hreimimut ernerinutdlo Ioru-
laussunut akiuneR eiKartorneRarpoR. »Ratångu-
ligit toRutaorérmata arnåt utorRaR ilisltsflssoR
lusåmapilugaR pungavdlune toRimgassoR navsså-
rineRarpoR . . . erRigsiverutitat najuganit tigua-
garpålugssuil ajitdlaruneRarput. ajugaussutdle
autdlalerniariartut Illuge (Skjald-Helgip anguti-
taisa ilåt) Rarssumit toRunartumit igdlumit pi-
135
ssumit erRorneRarpoR, tamånalo torRutigå«.
Helge pisånagsimaRalune sapitsuliornermigutdlo
tusåmaneRardlune Ikigainut uterpoR. inungnit
atarRineRarnera angnerulerpoR nunaminilo ta-
kornartaugaluardlune inatsissartunut ilaussiingor-
tfneRardlune (»laugmand«), nuname inatsise-
Rardlune intinigssamik isumagingnigtugssångor-
titauvoR nutånigdlo inatsisiliortugssångortineRar-
dlune. kisalo Bratlahlidimut (Igaliko) Grøn-
landime pissortaussup akimanerpåp najugånuf
nflgdlune. Skjald Helge nunamut tamarmut
inatsissartuvdlune utoi'Rarssuångordlune Ioruvor.
tåussumlnga taigdliortoR Rularnångitsumik
låssauvoR katugdlit palasiat Turnets (Thomas) uk.
1400-gssåne inussoR, imaRalunit (Sira) Thomas
Snorresøn (toR. 1305). oRalugpalåR (taigdla-
mut najorRutaussoR) pisoaaunerujugssflsmahvor.
Skjald-Helge ukiup 1000 erRåne inungorsimå-
sangallneRarpoR (C. Bafnimit), uvigdlarnermik
Thorunimik' Ikigaine nunalingmik nuliartoR, uk.
1020 p migssåne Greiparimut sorssugkiaitoR
Grønlandimilo inatsissartOssoR ei Rartussissflv-
dlunilo, avdlamik isumatårtoR 1028, (orussor
1000-p 1070-ivdlo akornåne.
månåkut nalivtlne imaRa Ravdlunåtsiait ava-
ne tikttagait kukuneruvatdlångitsumik Ranga ili-
magineRarnerånit avangnarpasingnerusoiineRar-
put. ujarak kigartugaR, oRalugpalåt låvane ili-
simaneRartut atortorissatdlo Ravdlunåtsiånit su-
nerneRarsimassut taima pasingnerRajånarunara-
niik. ukiut ingerdlaneråne tamatuminga issiging-
ningnerit åssiglngitsul ersserstpåt måna tikitdlu-
go (ireiparip Kråksfjardarheidivdlo il. il. sumlsi-
manerånik aulajanginiarnerme najorRutausfnau-
ssut RunoK angnikitsigisimassut. sordlo Fr. Nan-
sen 1911 -p sujornagul misigssuinermine Kroks-
fjord tåssåusangatipå Vaigat Diskup NflgssOvdlo
akornånitoR. uvanga 1904-niisul kangerdluk sule
avangnarpasingnerussumiloR ilimagineruvara. Ru-
larnångitsumik Bossen ilumorpoR ilimagigamiuk
K’aersoiysuctK uuimai<alune Ingingmigul apåmik
nasarsimajuåinarloK Upernaviup kujalinguanltOR
tåssausoralugo 1200-ime ilisimassagssarsiornerme
erRartorneRai Ior Snefjæld (RåRaR aputaussoa),
RaRaa numigut aputilik kujatimine avangnami-
nilo minanik eiRaminut eRiterisimassutut Oor.
(nangilagssat.)
ATUAGAGDLIUT1T