Atuagagdliutit - 01.09.1946, Síða 6

22
ATUAGAGDL1UTIT
nr. 3
juitsumigdlo narssarssuaKartos iluanårfiusfnau-
ssunigdlo ilisimaneKångitsunik pilik?
ilumut tåssa Alaska, ukiune |kingugdliune-
russune narssarssuit tåuko misigssorneKajuitsut
inuiaKatigingnit tamanit OKatdlisigineKartorujug-
ssuångorput. månalo oKartoKarsfnaujungnaer-
poK Alaska silarssflp isuanltoK, eiKortumigdle
oKautiglsagåine imåipoK: Alaska Europap, Asiap
Amerikavdlo KencånitoK.
Kangarssuångorpordle, tåssa ukiut 200 Kå-
ngiuput nuna tåuna ilisimaneKalersimagaluar-
mat kingornale puiugausimavdlune.
Alaska nunarssuarme akikinåvigdlugo pine-
Karsimassut ilagåt. ukioa 1867-me Amerikap
Huslandimit pisiarå 7 miil. dollarinik akiler-
dlugo.
Alaskap oKalugtuarissaunera 1741-mit aut-
dlarnersimavoK. tamatuma sujornatigut inung-
mit atautsimitdlunit ilisimaneKarsimångilaK nu-
name naggordloKissume tamåne eskimftt indiå-
neritdlo amerdlångeKissut najugaiiarmata. —
1741 aussaugå umiarssflp ilisimassagssarsiulau-
ssup »St. Feter«ip inue nuånåKalutik suaortaler-
put: »nuna, nuna.« umiarssflp nålagå Kasusi-
manissoK nålagkersuissarfingminut KanivoK, k1-
nguardlunilo: „nuna!“
»kisame, kisame.« ukiut 20 umiarssflp nå-
lagåta nuna tåuna ».lapanip Kinavdlo ungatånl-
toK« ujåriuagarisimavå. ilisimassagssarsiortutdlo
tåuko angutinik sapinerssausorissaminik sujuler-
ssorteKartut Pitarssflp Huslandime zariussup
atortugssåinik pilersugarisimavai.
umiarssflp nålagå tåuna sukulupornermit
KajangnarsivdlufnarsimassoK igsiavingminut igar-
poK KåKarssuitdlo tngé aputitartflt narssarssuar-
nit soKångenissunit putututut ftut Kimerdlordlu-
git. inungnik tamåne najugaKartoKarnigssånik
pasinartoKångivigpoK — sermeu aputdlo kisimik
takugssåuput — tåssauvordle nuna tåuna — pa-
radtse — inflnine agdlåt akigalugo ujåriuagå.
Kardluatdlaganilo umiarssflp nålagåta sapé-
Kissup Kfngutit nåkaivai. inflnermine nåmagsi-
niagkane anguvå ilisimalerdlugulo silarssuas
Ruslandip narssarssuisa aputeKaKissut ungatånut
kigdleKåinångitsoK. månalo nuna ilisimaneKå-
ngitsoK navssårisimavdlugo nunavdlo tåussu-
ma navssåriniarnerane atortut akilersfnåusa-
nerpat?
umiarssuaa KeKertat ilånut nunaviup sinf-
nguanitumut kisarpoK.' tåssanilo umiarssflp på-
lagå sapéKissoK ukidK tamåna toKuvoK. akug-
tungitsunguanik angutip tåussuma issingminik
tagpingilersunik narssarssuit aputeKaKissut nå-
kutarsimavai, anguldlo tåuna Vittus Beringimik
aleKarpoK. umiarssflp aKugtuata nålagartik to-
kussok atsiutdlugo KeKertaK »Bering Øo mik
atserpå, nangminerdlo pissortångordlune sivne-
russut Ruslandimut angerdlautdlugit. tikfsima-
leramik zare nalunaerfigå kaptajn Beringip nu-
na ujårissane nanisimagå. nunauvoK inoKajuit-
sutut ftoK aputaiuitsflssordlo misigssorniaralua-
råinilo ingminut akilersfnåungitsoK. kaptajn Be-
ring KeKertame ingminut atsiflssaussume toKu-
vok apumilo iliveKardlune.
Buslandime åminik niorKuteKartut autdlai-
niartitsissalerput. 1793-me Alaskame niuveKati-
git tungavilerneKarput autdlainiartut pissaisa
amé pisiaralugit nagsifltåsavdlugit åmalo sagfiu-
gagssaKarfit navssårineKartut nalunaerutigisså-
savdlugit, autdlarnerdluaKautdlo. niuveKatigit tåu-
ko nunap inuvinul eskimflnut indianernutdlo
sualoKissumik akiutariaKartarput ilånilo nunap
inuvé nungutitauvdlufnartarput. ^ilarssflvdlo
ilåne avdlane nuna tåuna sule ilisimaneKångi-
vigpoK. tauvale 1867-ime Amerikame nålagker-
suissut ilåta nålagkersuissoKatiminut nunap tåu-
ssuma sorssungnerme pingåruteKarsfnåussusia
kalerrisårutigilerpå.
nauk autdlainiartut pigssarsivfigivdluartara-
luaråt Ruslandip nuna taima aputaiuitsoRartigi-
ssok soKutigfngilå, taimåitumigdlo Alaska akiki-
nårujugssuardlugo tunivå, Amerikalo akikinåru-
jugssuagkaminik nunasiartårpoK. sujunersumik
sarKflmiflssissoK Seward nunarKataisa sianiv-
dluångitsflnerarpåt. 7 miil. dollaritsiarssuit mau-
ngåinaK igfneKarput. Alaska sumut atorfigssa-
Kartfkavtigo? Amerikame inufnarnut aperKutf-
ngorpoK.
tauva Alaskap OKalugtuagssartaisa ilåt nutåK
sarKflmerpoK. Alaskame kfllte navssårineKar-
poK. autdlainiartut ilåta kflngme Klondykime
kfilterpagssuit navssårisimavai. tusartut tamar-
mik Klondykiliarumatdlerput.
taimåitordle Alaskap alapernaiserneKalerne-
rujugssua kipivoK. Alaska silarssuarme puiugau-
lerpoK. Amerikamiutdle ilait pilerssåruteKaler-
put nuna atugartflnisut ingerdlatftariaKalernerar-
dlugo nunavdlo inue Amerikamiut inatsisåinik
inatsisitårtariaKarnerardlugit. kisalume mana
atugartussuseK Alaskamut pfssuneKavigsimagu-
narpoK kångartitagssaujungnaersimavdlunilo.