Atuagagdliutit - 01.11.1946, Blaðsíða 4

52
ATUAGAGDLIUTIT
nr. 7
inuitdto tingutdlugit umiarssuarmukåupait, tai-
malo Nordpolip radiua Febr. 19-åne nipaeråpoK.
ukioK tamåna rusit imaK Berings Havimik
taissaK Kulautdlugo Amerikamut tingmissaTtumik
ingerdlajuåinalersimåput. taima iliorneKartuåi-
nalermat Amerikap patdligtailissat sanaortortaria-
Kalersimavai såkutoKarnermutdlo tungatitamik
Alaskame lingmissartunut mitarfiliortitsivdlune.
Amerikamiup Pearyp Nordpolimik »tiguai-
nera« Amerikap nangmineK tungånit KanoK
iliorfigineKarsimångitsoK nalångilarput taimåitu-
migdlo tåvane sumik piumassaKarsimanane. fma-
Kalo taimane Italiamiup general Nobelip Norgi-
mioK sikuiuitsuliartartutoKarssuaK tusåmassar-
ssuas Roald Amundsen peKatigalugo 1926 sika-
jussårssuarmik (luftskib — umiarssuaK silåinå-
kortaut) angatdlateKardlutik Nordpole tikingmå-
ssuk Amerikamiut augpalårtuat Pearyp sikumut
nåpagå Kularnångitsumik sujungnaerérsimavoK.
Nobelip Nordpole Kulåukamiuk Italiap augpalår-
tua nåkartipå, taimanikutdlugoK autdlalermat på-
vip sånihgassulik KissflssoK tuniåsimavå Nordpo-
limut nåkartitagsså. Nobelip kingorna Austra-
liamiut Wilkins Eielsonsilo åmåtaoK tikitsisi-
måput. kisalo ama Amerikamiup såkutfit imar-
siortut nålagaunerata Byrdip — tåunåtaoK si-
kuiuitsumut kujatdlermukartarsimavoK — Nord-
pole tingmissartumik Kulåusimavå.
Nordpolimik*soKutigissaKarnerpaussut tåssåu-
put rusit. 1937-mitdle uvdlut 14 ikdtårdlugit Nord-
pole Kulautdlugo Alaskamut San Franciscumut-
dlo tingmissartumik ingerdlåinartalersimåput. per-
Kautånit dKåtårinerinangajausimagaluarput, Rus-
landile sorssungnerssuarme peKataulermat sor-
ssungnerme sdkugssarpagssuit Amerikamit pissa-
tik tingmissartunik avKut tamåna atordlugo
agssartordluarsimavait, taimåtaordlo Amerika-
miut igdloKarfingmit Bostonimit Tokiumut ting-
missartumik ingerdlåinartalersimåput.
sikuiuitsup erKåue silap pissusia angalaner-
me iluaKutigalugo pilertornartarmat åmåtaoK
nunarssup åssilineKartarnerane avdlorniussat
åmukartut sanimukartuningarnit najorKutarine-
Karumanerulersimåput, aussame tårsisaertarpoK
uvdloK ånuardlo kissarnera åssigiginangajag-
tardlune aussarigsissumilo Kåumatine mardlug-
sungne imaK kfssaKarnane silåinaK kissarnerulår-
tarpoK, ukiumilo s6rdlo Januarime issip 30-1
jnorsinaussardlugit. tupingnaKaordlo Kutsigsu-
kut tingmissartut ingerdlagaluarångamigdlunit
avKutaussartunut avdlanut nalerKiutdlugo sermer-
nånginerutitarmåssuk taimalo åma silåinaK isu-
gutaKånginerutitdlugo. taimåtaoK tingmissartor-
tarnerit ajornakusoruteKångineralangQsimåput
kiagtut nunane tingmissartortarnerningarnit.
sdK-uname Nordpole sumik iluanarniutig-
ssartaKångitsoK KularnångilaK. polerpiaK sar-
fat åssigingitsut Kavsit avKusårpål; taima imap
itissusiane 700-mit 2000 m ititigissume sarfap
kissartup avKusårsimavå. sumigdlo tamatumfl-
nåkutdlunlt iluanårniutigssartaKångitdluinarpoK.
Kujatåne K’aKortup niuvertoKarfia-
ta iluane nalivtine inuneK.
(nangitat.)
nautinerussartagkat tåssa kartofilit rfiatdlo.
tåukulo ukiumut perKumausiarineKardluartarput,
savautigdlitdlo KanorssuaK nautitsisinåuput nag-
gorigsautigssat flmassQtit anait saperssautigingu-
arnagit; sordlikiardlo flmassfltiligtavut tamatu-
miina ama sagdlersåuput. kartofilit rQaldlo ine-
ritdluartaKigamik nautsiviliornikut kiagsiordlune
erdloKineK ilumut taorteKartarpoK sipulingnik
katerssuinerme. kartofilitdlo ima iluanårfiutigi-
ssarput: nuna kvadratmiterimik angissusilik 3
kg pigssarsiviussardlune, påssutdluarsimagåinilo
naggorigsausertardlugo nautsivigdlo sarKarigsume
kiagdluartumilo orKfissume itdlune 5 kg pigssar-
siviussarpoK. nunaKarfitdlo iluanårfiussunik
nautsiveKarfiunerussut ukuput: NarssaK, K’ag-
ssiarssuk, Igaliko, Igaliko kujatdleK, K’aKortoK
Agdluilsuvdlo kangerdluane nunaKarfit.
savauteKarnerinarmik infitigssarsiortut kar-
tofilinik nålagarssuarnit agdlagtitsineK ajorput,
agdlåtdlume sivneråssaKardluartardlutik, amer-
dlasorssungikaluartunigdlo tunissagssaKartardlu-
tik. okarsinauvungalo: Kujatåne najugaKardlu-
ne, pingårtumik kangerdlugpasigsume OKautigi-
ssåka KanorssuaK pineKarsinåuput. nunauteKar-
nikutdlo angussaKarnigssaK pivdlugo nålagker-
suissut nersornautigssatut aningaussanik pigssa-
Kartitsigaluarput. pingårnerdle auna: uvagut na-
jordlugulo suliumånginerput, kartofilit rfiatdlo
amigautigissaKalugit. eKiasungnerme kisime pi-
ssQvok kartofiliuteKånginivtinut. perKfssuserdlo
nuname sanarfinermut kisime iluamik angussa-