Atuagagdliutit - 01.09.1948, Side 9
nr. 17
A T U A G A GDLIUTIT
209
pineKartarmat sumik minerålit ardlanik penar-
simasorineKartarpoK.
tauva Islandimio OKalulerdle: »Islandime nu-
nap dåne puilassut ailatdlo kissartorpagssuit l'put.
tusåmassaunerussortåt tåssa Geysir, nunap ilua-
ne ermup ki'ssartup aitdlavdlo aniavfiat. imer-
mik kfssartumik ailamigdlo ki'ssartumik atuineK
sungitsumausimagaluarpoK, ukiut untritigdlit
ingerdlaneråne uvfarnerinarmut atortarsimaga-
mik, errorsinermut nerissagssiornermutdlo ator-
tardlutigtaoK, pingårtumik igfiornermut. ki'ssar-
tumut uvfarneK, silamiut OKalugtuarissaunerånik
agdlagtartup Snorri Sturlusonip (Snorre Stur-
lasson, Martinsleksikon maligdlugo. 1241 toK.)
atortagå sule tamåssa atorpoK. tåssalo puilassu-
nik kissartunik atuineK avdlanit pisoKaunerssatut
ilisimaneKartoK.
taima atuineK angnikitsuinausimagaluarpoK
ukiut 30 matuma sujorna tikitdlugo. ardlaKå-
ngitsunguit kisimik kiagsautigalugo atutsiarsi-
mavåt — naussorigsaissut igdluine igdlorssuarni-
lo puilassunut kissartunut Kanigtune. manale
ukiut 20 Kangiuput atorneKarnerulersimangmat,
puilassut kissartut sanisigut nuna Kivdlertancår-
dlugo. — pingårtumik Reykjaviup avatinguane,
imeK kissartoK avKusersordlugo igdlorssuarnut
angnerussunut (nåparsimavingnut atuarfmgnut-
dlo) inuinaitdlo ilaisa igdluinut atulermåssuk.
taima ervngup kfssartup avKusersugauvdlu-
ne alimasigsumut atorneKalernera neriunartoKar-
dluarpoK, ilimanarsititdlugo igdloKarfik (Reykja-
vik) tamarme kissagsarneKalersinaussoK. puila-
ssok kissartoKarfik KaningnerussoK angnerussor-
dlo Reykir, Reykjavingmit 16 km alimasigsigaoK.
nuna kissartunik puilassulik tåuna Kivdlertarner-
pagssuai<arpoK 600 m agdlåt ititigissartunik. ta-
matumunalo ervngup autdlariartarnera agdlisine-
KaKaoK 100 liter sikuntimut pisinauleramik, su-
jornagut iluagtitsigångamik literit ardlaKångitsut
pissaraluarait. imerdlo 82 gradinik (Celsius) ki-
ssåssuseKartarpoK. sikuntimutdle 290 literit pi-
sinauneKarångat kissarnera 87 gr. Celsiusiussar-
poK. imerujugssuardlo kissartoK tåuna igdlor-
ssuarpagssuarnut Reykjavingmitunut amerdlaner-
nut kiagsautigisavdlugo nåmagdluarpoK.
1938 aussame Reykjaviup igdloKarfingme mi-
sigssortai, Danmarkimilo sulivfigssuautileKatigit
Højgaard & Schultz A/S, isumaKatigigput peKati-
gigdlutik puilassut kissartoKarfit atorneKarnerat
angnertunerulersiniåsavdlugo, tåssalume ukioK
atauseK KånginartoK suliagssan autdlarnerdlugo.
atortugssarpagssuit ilarssue Europap nunavigtai-
nit Danmarkimit Tysklandimitdlo pissugssåuput,
Danmarkile tiguagaungmat ajornarsivdluinarput.
pilerssårut norKåissutigineKarKilerpoK 1940 ukiå-
kut, ukiutdlo mardluk Kångiunerisigut atortug-
ssat Amerikamit piortorneKalerput, suliardlo na-
magsivoK 1943—44 ukiunerane.
suliarissagssat pingårnerit ilagait ervngup av-
Kutaisa takeKissut nigdlujaitsungordlugit portor-
nigssait. tamatumunga ivigaussat atdlungiartor-
figtut perdlagkat atorneKartarput (ervngit avKu-
tåinut angnerussunut) amalo ångaK (vikur) ator-
neKartarpoK. tamåko portfltigalugit pitsaoKaut,
ervngup kissarnera ingmaralanguåinaK (5—6 gr.
C.) migdlisinaussarmat puilassumit igdlunut ator-
neKarfigssaminut ingerdlaortitdlune.
suvdlulingnik avKusersuineK akeKarpoK 30
milliunit krunit (Islandip aningaussai) migssilior-
dlugit. imerdlo kissartoK tamatigut meteritut
angnertussusilik (1 m3) tunineKartarpoK 1,36 kr.
— ukiunerane — akilersitdlugo. aussamile ag-
fåinånik akeKartarpoK. taima kissagsauteKarnen
aumarssuarnik KissoKardlune igdlut kiagsarne-
Kartarnerånit akikinerungårpoK. 1945-me imeK
kissartoK tuninenartoK akeKarsimavoK 5,75 mil-
lioner kruninik, atortut (puilassut avKutaisalo
sulissuisalo avdlatdlo pissariaKartut) ake 1,5 mili.
kruniuvdlutik. taima Kangatut inugåine akig-
ssaiautigssaugaluit inangigkat 4,25 millioner kru-
nit sivneKarput agdlåt.
imeK kissartoK puilassunit Reykirimltunit
pineKartartoK minguitsuvoK salerKigtariaKarane,
tiguinavigdlugo errorsinermut nerissagssiorner-
mutdlo avdlanutdlo atorneKarsinaussoK. pitsau-
vigpoK imeK atortugssaK 80 gr kissarnilik kug-
finguisigut Kipitdlatsiåinartardlugo inigissaK na-
måutumik kiåssusigssaKartitdlugo, igavfmgnilo
uvfartarfingnilo kugfinguaKartarportaoK sanile-
ringnik, imeK kissartoK nigdlertordlo pineKara-
tarsinauvdlutik. ervngit kissartut agsorujugssuaK
atorput. ReykirimTtutdlo iluaKutiginei<aKaut.
Reykjaviup 200 milliarder kilogramkaloriat ukiu-
mut atortarpai. (200.000 milliarder gradit). ta-
matumunalo aumarssuit 70.000 tons pingitsorne-
Karsinångorput sipårneKardlutigdlunit — amalu-
me Englandimit umiarssuartigut agssartornig-
ssarssuarigalue. aumarssuåinaitdle sipårneKångit-