Atuagagdliutit - 15.06.1949, Blaðsíða 12
148
ATUAGAGDLIUTIT
nr. 12
ikuatdlaivik uliamik ikumateKarpoii, sor-
ssungneruvdle ingerdlanerane Cdiagssaerukamik
aumarssuit atortariaKalerpait. ikuatdlaivit imar-
toKaut. uvdlormut inuit 1000 ikuatdlagsinaussar-
pait. ikuatdlagagssåme ingerdlaortut kipineic ajor-
put, såkutut sorssugfingmit Kimånikut, pinerdlug-
tut, kommunistit, sabotørit, jutit arnat angutit
raérKatdlo Europap nunartainit tamanit pissut.
inime silardliussume atissaiarneKartarput, sivit-
siingitsordlo Kamutit atissanik ulivkårtut iiima-
gutaraut. uvdlo’Kei'Kata sujornane nalunaercu-
taa 11 pujorfigssua pujulersarpoK.
najugkavtine tigussaK atauseK ingmikut ator-
feKarpoK. »slagter«imik taissarparput (umassu-
nik toKoraissartoK). tåuname aitsåt aineKartar-
pøK tigussamik toKussoKarangat toKulersoi<ara-
ngatdlunit. neriniuserdlune (trillebør) aggertar-
poK, atautsikutdlo inuit mardluk tigusinaussar-
pai. ardlaleriardlunga tusåssarpara nålagarissav-
ta aggeraussarå: »uvdlo’icerKata kingorna aggeru-
vit ajunginerusaoK, tauva pissagssat Kularingine-
rusavat.«
slagterip toKungassorc toKulersordlunit neri-
niutiminut ikerérangago nalunaerfigineKartarpoK:
»sule atauseK ikanlpoK, ernlnaK piarisaoK«, tauva
slagterip sikarite kukutara pissagssanilo utai’Ki-
lerdlugo.
pitdlautaussartut såkukitsut ardlaligpagssu-
put. marse KåumataussoK Berline Kaertartunik
nåkåtitsivigineKarugtulermat rusit Polenimiutdlo
100 ardlagdlit avKusinerne salissugssat suliartor-
titaussarput. angerdlarangamigdlo misigssondg-
sårneKartarput, Kissugssaminernik atissamik ikia-
nut torKorsisimagångamik 5—10-nik gummimik
iperartorneKåinartarput.
uvdlutdle ardlane angut naneruserfmgmik
silviussumik navssårfigineKarpoK, pitdlautitutdlo
gestapup agssanit årKasersimassumit kindinarmi-
gut tigdluarneKarpoK kina seKumitdluinarserdlu-
go. ilisimajungnaerdlune lipingmat tyskip isingmig-
sartuarpå, kisalume ilisimartitdlugo. ldnå aunår-
dlualerugtormat agssa kinanut tarnguneKarpoK
auinarssuångordlugo, pApiaralo agssanik agdlau-
serdlugo auanigdlo pilikilerdlugo inia agdlagtine-
KarpoK: »tigdligtoK«, agdlagartardlo Kungasianut
nivingarneKarpoK, akiineritdlo mardluk nautsor-
ssorneKartarfivtine tamavtinit takuneKarsinauv-
dlune KeKartuarpoK, aitsatdlo kingorna autdlai-
neKarpoK.
uniorKutitsinerit ilait iperartorneKarnermik
pitdlarneKartarput. taima iperartuineK igdlor-
ssup agdlagfigtane pissarpoK. ajortuliortoK unu-
kut agdlagfiliåuneKartarpoK. Kutdlit ikineKartar-
put pitdlagagssaK silatånit takuneKarsinaorKuv-
dlugo. pitdlagagssaK tima atissaKartinago nerri-
viussamut KilerssuneKartarpoK isigai nivingardlu-
git, igdlugigdlutigdlo gestaput gummimik åmi-
migdlunit perdlaussamik iperautserdlutik iperar-
tulersarpat. tartuisa migssaisigut iperartuigajung-
nerussarput. angut atauseK 50-riardlune taima
iperartortmerminit kutsernge seKumisimaput, ta-
matumalo kingorna kisiane ornavauserdlune
ingerdlasinaulerpoK.
ajungitsumik oKauseKarangavta kinavtigut
tigdlungneKarajugpugut. ardlaleriardluta kinar-
pat 15 uvdlo’Ken<ata sujorna ama 15 uvdlo’Ker-
Kata kingorna inersinåungfkuvtigik kTnavta Kiter-
piAgut tigdlugtitarpugut. kia ardlata pugutse assar-
Kigsårsimångikuniuk pitdlarneKartarpoK tatdline
siårdlugit akunerup KerKanit akunerit mardluk
anguvdlugit sivisussusilingmik igsiauartitaussar-
dlune. utorKaunerussut pivfigssartik narKajarna-
go ilisimajungnaerdlutik upitarput, parssissimig-
dlo KanoK isingmigtartigigaluarpatik nikerKigsi-
naujungnaertarput.
Sachsenhausenimipunga disimparip 15-anit
1944-mit marsip nålerneranut. svenskinit aine-
Karpugut aniguislneKardlutalo. 180 pundinik
oKimaissuseKaraluarpunga; najugarputdle Kimag-
kavko 80 pundinik OKilisimavunga (tåssa 90 kg-
ugaluarame 50 kg-inangorsimavoK).
atugkåka takussåkalo kingumut ei’Karsautigi-
lerangavkit påsinerujartuinartarpara tyskit uvav-
nut KanoK iliorfigingnigtut inugtut nalingfnartut
ingitsut.
tingmissartortartoK Victor Petersen oKalug-
palårpoK:
aten Alt Garge tigussanut inigssiaK Elbenip
sinanltoK Hamborgip kujatane kangiane 80 km-
nik ungasissusilik KaKugumutdlunit danskit 90
tassanlsimassut puigornaviAngilåt, tåssanime mi-
sigissatik: nagdliugtitauneK, kangneK, Kianerdlo
atugkatik puigornaviAngilait, Kujavdlutigdlo ajo-
ratik aniguisimanertik erKaissåsavåt, kisalo ikingu-
titik tarKavane nuname takornartame unigtaria-
Karsimassut (toKussortatik) aliasugdlutik erKaisså-
savait.
imåingilaK inigssiaK tauna avdlanit avdlau-
ssok, avdlanime perKiissutit tåssanisaoK atorne-
Karput, imaKalo pissutausimavoK tauna sujug-
dliutdlugo najugarigavko tåssane pisimassut er-
Kaimavdluarnerugavkit.
Alt Garge sulivfiuvoK imailunik maligtari-
ssagssalik: uvdlaralanguamit seKernup tarrinera-
nut unatarneKartuardlune avdlanigdlo pitdlarne-
Kartuardlune sulineK, asugoK sulivdluarKunermit.
nerissat ajungarmata tigussat tamarmik nukig-
torssugaluitdlunit sivitsfingitsoK sulisinaujung-
naertarput, taimalo »saunikulianut« ilångutarput,
inunerat kigaitsumik KamigkiartortarpoK, Kaming-
nermigutdlo någdliiitit atugait kipititarpai.
(nangitagssat.)
akissugss. årKigssuissoK: A. Lynge.
NQngme nan.itigkat.